![]() |
|














Zərərli qatqı maddələri ən çox bu qidaların tərkibində olur - SİYAHI
Tarix 27.02.24, 10:20 |
|

İstehsal, emal, saxlama və ya qablaşdırma kimi mərhələlərdə qidalara əlavə edilən qatqı maddələri E kodu ilə işarələnir.
Qablaşdırılmış məhsul aldığımız zaman inqrediyentlər bölməsində qida əlavələri və onların kodları ilə qarşılaşırıq.
Medicina.az xəbər verir ki, bütün qida məhsulları paketlərində qida əlavələrinin E hərfi ilə işarələnməsinə 1996-cı ildən başlanılıb. Bunlar Avropa İttifaqı tərəfindən müəyyən olunan və qida əlavələrini müəyyən etmək, hər hansı qarışıqlığın qarşısını almaq üçün istifadə edilən kodlardır. Bu kodlar hər bir əlavə üçün Avropa İttifaqının "Qida Elmi Komitəsi" tərəfindən müəyyən edilir. Təbii və ya süni (sintetik) olmasından asılı olmayaraq qidalarda istifadə olunan əlavələr və maddələr bu kodlaşdırma sisteminə daxil edilir.
Ancaq mütəxəssislər bildirirlər ki, paketlərin üzərində yazılan “Avropa İttifaqının standartlarına uyğun olan təhlükəsiz qida əlavəsidir ” sözləri bunların sağlamlığa zərərli olmadığına təminat vermir.
Qida mühəndisi Ezgi Eryiğit Arslan E kodların mənalarını və hansı qatqı maddələrinin nəyə zərərli olduğunu izah edib.
Hansı E kod nəyə işarə edir?
Rəngləndiricilər: E 100 – 180
Konservantlar: E 200 – 297
Antioksidanlar: E 300 – 321
Emulqatorlar və stabilizatorlar: E 322 – 500
Turşu/əsas təminatçıları: E 500 – 578
Şirinləşdiricilər, ətirlər: E 620 – 637
Digər məqsədlər üçün: E 900 – 927
Qida əlavələrinin zərərləri
"Qida əlavələrinin dozaları çox vacibdir. Əlavələr minimum dozalarda istifadə edilməlidir. Bunlar tövsiyə olunan dozalardan yüksək miqdarda istifadə edildikdə zəhərli təsirlərə malik olurlar.
Buna görə əlavələrin istifadəsi ilə bağlı qərar qəbul etməzdən əvvəl Beynəlxalq Qida Kodeksi Komissiyası tərəfindən illərlə toksikoloji tədqiqatlar aparılır. İstifadə limitləri bu araşdırmalara görə müəyyən edilir. Bu araşdırmalar nəticəsində istifadəsi təhlükəsiz olduğu müəyyən edilən maddələrin siyahısı hazırlanır.
İstifadəsi təsdiqlənəcək maddələrin gündəlik miqdarları (ADI) və ömür boyu bədənə gündəlik qəbul edilə biləcək miqdarlar, eləcə də müxtəlif qidalarda istifadə limitləri (maksimum limit = ML) ilə bağlı siyahılar hazırlanır. Bu təşkilatlara üzv olan ölkələrdə həmin siyahılardakı maddələrin müəyyən edilmiş maksimum həddə qida məhsullarına daxil edilməsinə icazə verilir. Buna baxmayaraq, hansı qida maddəsinin hansı problemlərə səbəb ola biləcəyini bilmək faydalıdır. Çünki bütün istehsalçıların qaydalara əməl etdiyindən əmin ola bilmərik. Qida əlavələrinin bir neçəsi bəzi inkişaf etmiş ölkələrdə tamamilə qadağan edilib. Zərərləri sübut olunsa da, hələ də istifadə edilən qida əlavələri də var", - deyə Ezgi Eryiğit Arslan bildirib.
Onun sözlərinə görə, qatqı maddələrinin qısa zamanda üzə çıxan ən mənfi təsirlərini belə sadalamaq olar: qidaya qarşı allergiyalara səbəb olurlar; qalxanvarı vəz xəstəliklərinin əmələ gəlməsində rol oynayırlar; iltihabi reaksiyalara, baş ağrılarına, öd sancılarına, qıcıqlanma və yorğunluğa səbəb olduqlarına dair araşdırmalar mövcuddur; dəri üçün zərərlidirlər; immun sisteminə pis təsir edirlər; bağırsağın təbii mikroflorasını pozurlar; onkoloji və ürək-damar patologiyalarına səbəb olurlar; qaraciyərin funksiyaları və maddələr mübadiləsi pozulur; bədxassəli şişlərin əmələ gəlməsinə səbəb ola bilirlər; astmaya gətirib çıxarırlar; uşaqlarda hiperaktivliyin əsas səbəbləri arasında göstərilirlər.
Ən təhlükəli qatqı maddələri
- E102 Tartrazin/Tartrazine
- E110 Gün batımı sarısı FCF
- E122 Azorubin
- E124-Ponso 4R
- E211-Natrium benzoat
E102 Tartrazin/Tartrazine - Süni rəngləndiricidir. Əsasən bu qidalarda olur:
Alkaqolsuz içkilərdə,
Taxıl lopalarında,
Hazır keks qarışıqlarında,
Hazır souslarda,
Toz halındakı içki qarışıqlarında,
Ədviyyatlarda,
Hazır əriştələrdə,
Qarğıdalı çipslərində,
Popkornda
Tartrazin Avstriya və Norveçdə tamamilə qadağandır.
E110 - Bu da süni rəngləndiricidir. Aşağıdakı qidaların tərkibində olur:
Qənnadı məmulatlarında,
Jeledə,
Meyvə ətirli içkilərdə,
Saqqızlarda,
Hazır şorbalarda,
Toz halındakı toz içkilərdə,
Souslarda,
Biskvitlərdə,
Hazır kekslərdə.
Bu qatqı maddəsi də Norveçdə qadağandır.
E122 Azorubin - Qırmızı qida boyasıdır.
Əsasən Qablaşdırılmış jeledə,
Qənnadı məmulatlarında,
Dondurmalarda,
Meyvəli yoğurtlarda,
Hazır mürəbbələrdə,
Hazır keks və tortlarda,
Hazır şorbalarda istifadə olunur.
Bu qatqı maddəsi isə Kanada, Yaponiya, Norveç, İsveç və ABŞ-da qadağandır.
E124 - Süni qırmızı qida boyasıdır.
Meyvə əsaslı konfetlərdə,
Hazır tortlarda,
Tort üçün bəzək məmulatlarında,
Kosmetik məhsullarda ( xüsusən də dodaq boyalarında) istifadə olunur.
Bu qatqı maddəsi ABŞ, Norveç və Finlandiyada qadağandır.
E211 - Natrium benzoate
Qidalarda kif və maya əmələ gəlməsinin qarşısını almaq üçün istifadə edilən qoruyucu əlavədir.
Portağal tərkibli içkilərdə,
Meyvə şirələrində,
Süd məhsullarında,
Ət məhsullarında (sucuk, köftə)
Çörək məmulatlarında,
Turşularda,
Soya sousunda,
Hazır souslarda,
Hazır konservlərdə,
Şirniyyatlarda,
Diş pastalarında və
Ağız yaxalama sularında istifadə edilir.
Xəbərin oxunma sayı : 478
Sosial
Xəbərlər
-
Azərbaycanda nu kəndlərin adları dəyişdiriləcək - SƏBƏBLƏR
-
Başqa marketin torbası ilə mağazaya girib döyüldü - Bakıda ŞOK OLAY
-
Yollardakı elektron tərəzilər yükü artıq hesablayır? - VİDEO
-
“Naxçıvan duzu” adı ilə satılan palçıqlı kristallar - Bazarlarda gizli təhlükə
-
“Onlar bir-birilərini şatdaunu uzatmaqda günahlandırırlar“ - Tramp
-
Mehdiyevin ailəsinin ölkədən çıxışına niyə “stop” qoyuldu? - Səbəbi AÇIQLANDI
-
Azərbaycanda daşıyıcı ana “ovu” - Gənc xanımlar Gürcüstana niyə aparılır?
-
Bazarda “optika fırıldağı”: İnsanlar belə aldadılır
-
Sosial şəbəkələrdə soyuq silahlar satılır - VİDEO
-
Müdafiə naziri ABŞ Mərkəzi Komandanlığının komandanı ilə görüşüb - VİDEO
-
“Polşa terrorçuya əməlli-başlı hörmət edir” - Siyyarto
-
Fermerlər işçi tapa bilmirlər - ARAŞDIRMA
-
Mehdiyevin xaric edildiyi Təhlükəsizlik Şurası - Kimlər var?
-
Bakının mərkəzində söküntü: Bəzi ərazilər yenidən qurulur
-
Prezident amerikalı rəsmini qəbul etdi - FOTOLAR
-
2 həftə sonra toyu olacaqdı - Meyiti tapıldı
-
“Trampın və Amerika xalqının səbri tükənmək üzrədir“ - Ağ Ev rəsmisi
-
Polis Akademiyasında “Açıq qapı” günü keçirildi - FOTOLAR
-
Azərbaycanın “AI-92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr - SİYAHI
-
“Laser Beauty Clinic“də qanunsuz fəaliyyət davam edir - Nazirlik niyə susur?
-
Payızın izləri bazarlara necə təsir edib: Qiymətlər qalxıb, yoxsa ucuzlaşıb?
-
“Neftçi“ Vensan Abubakar transferini açıqladı - VİDEO
-
İki əsrlik gərginlik: Tramp Pakistan-Əfqanıstan münaqişəsini nizamlaya biləcəkmi?
-
Özündən böyük sevgilisini evinə gətirdi: Anası hər ikisini küçəyə qovdu
-
“Avropa İttifaqına üzv olmaq üçün müraciət edəcəyik” - Mirzoyan
-
Prezident onu bu quruma birinci müavin təyin etdi - Şamil Rzayev kimdir?
-
Ramiz Mehdiyev Təhlükəzlik Şurasının üzvlüyündən azad edildi - Sərəncam
-
Türkiyə XİN və MN-dən Azərbaycanla bağlı - Paylaşım
-
“Putinlə bir-birimizə nifrət edirik” - Zelenski
-
İran hərbi gəmiləri Bakı limanını tərk etdi - FOTO
-
Bakıda ailə evindən çıxarıldı, övladları küçədə dərs oxuyur - VİDEO
-
Məmməd Məmmədovdan “tender möcüzəsi“ - Un istehsalçısı inşaat şirkətinə “çevrildi“
-
“Elnur Əliyev Əli Həsənovun ən yaxın adamı olub...“ - Fəaliyyəti ciddi şəkildə yoxlanılmalıdır
-
Dabaq xəstəliyi Qaxda da təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə salıb - VİDEO
-
Sabunçu rayonunda illərdir yolları qurumayan Yavər Əliyev küçəsi - VİDEO
-
Memorial Kompleksin tikintisinə daha 12.6 milyon - Tender iki şirkətə verildi
-
Pensiya yaşı nə vaxt dəyişdiriləcək? - VİDEO
-
Bazarda arabaçı işləyən şəxsin 5 şirkəti var - VİDEO
-
Gülxanıma şəxsiyyət vəsiqəsi veriləcək - DİN
-
Azərbaycan Prezidenti “Kazinform“a müsahibə verdi - TAM MƏTN
-
Səhiyyə Nazirliyinin bu müəssisələri ləğv edildi - SİYAHI
-
Mehriban Əliyeva Vatikandakı açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
-
“Ukrayna hazırkı döyüş xətti üzrə dayanmağa razıdır” - ZELENSKİ
-
Elektromobil idxalında kəskin azalma - SƏBƏBLƏR
-
Şəkidə 300 illik qəbirlər qazılıb? - VİDEO
-
Maştağada kişi bıçaqlandı - Şübhəli tanışıdır
-
Birinci xanımın Vatikana səfəri dünya mediasında - FOTO
-
Koroğlu metrosunun ətrafında yaşanan sərnişin xaosu nə vaxt bitəcək? - VİDEO
-
“Ağacı yeyib qurtardı, indi də bizi yeməyə keçib” - VİDEO
-
“Ölkəmizdəki sülh və əmin-amanlıq əbədi olsun!” - Mehriban Əliyeva
-
Taksilərlə bağlı yeni qərar bu tarixdən - Qüvvəyə minəcək
-
Zəngəzur dəhlizində görülən işlərdən son görüntülər - VİDEO
-
Saxta klinika “Nova Med“ fəaliyyətini davam etdirir - Xəyalə İsmayılova iş başında
-
“Azər Konyak“ şərab evində yoxlama - Nöqsanlar aşkarlandı
-
Elsevər Ağayevin “SEM-AZ“ı daha bir tenderdə qalib oldu - 800 minlik sifariş
-
Binədə maşınlar çirkab suyu boş əraziyə axıdırlar - VİDEO
-
Çin və Türkiyədən gələn karqolar niyə gecikir? - VİDEO
-
Xudafərin körpüsünün işğaldan azad olunmasından 5 il ötür
-
Bu gün 18 oktyabr Azərbaycanın Müstəqilliyinin Bərpası Günüdür
-
Türkiyənin məşhur sənətçilərində narkotik izləri tapıldı - ADLAR
-
Şabranda qadın bıçaqlandı - Əri polisə təslim oldu
-
“Ukrayna üçün ən vacib məsələ təhlükəsizlik zəmanətidir“ - Zelenski
-
Arayik və dəstəsinin məhkəməsi davam etdirilir - Bu məlumatlar tədqiq olundu
-
Ramiz Mehdiyevin ailə üzvülərinə şok qadağa - Ölkədən çıxışlarına “STOP” qoyuldu
-
“Hələ quzu əti 21 manatdır, şükür edin...” - Bazarda qiymətlər əl yandırır
-
Aİ 2035-ci ilə qədər hərbi xərclərini açıqladı - 6,8 trilyon avro
-
Bu yerlərdə də maşından rahat düşüb-minəcəksiniz - Fotolar
-
AQTA bal yarmarkasında yoxlama keçirib - Uyğunsuzluqlar aşkarlandı
-
Mehriban Əliyeva Roma Papası ilə görüşdü - FOTO
-
Vasif Talıbovun “Batabat“ında yoxlama: Pozuntular aşkarlandı
-
Toy günü gəlinin ata-anası ölmüşdü - Kürəkən cəzalandırıldı
-
Azərbaycanın bu ölkədə səfirliyi təsis edildi - SƏRƏNCAM
-
DİN-də Kollegiya iclası keçirildi - Nazir konkret tapşırıqlar verdi
-
“Nar” “Çoox Şanslı” lotereyasına start verdi
-
Azərbaycanda heyvan bazarlarında məhdudiyyətlər tətbiq ediləcək - Bu tarixdən
-
Baş prokuror 73 nəfərin müraciəti ilə bağlı göstərişlər verdi - FOTO
-
Əti xaricdən 3,9, kərə yağını 11,7, düyünü 1,7 manta alırıq... - Siyahı
-
Mehdiyevin gəlini ATU-nun klinikasında vəzifəyə necə yüksəlib? - ŞOK FAKT
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
-
Putin Macarıstana necə səfər edəcək? - Aİ rəsmisi açıqladı
-
Tahir Qədəşovun həbsi üçün məhkəməyə çağırılması tələb olundu - “Atlant işi
-
Qanun qadağan edir, amma... - Sədr müavini dövlət qurumlarından 300 minlik sifariş alıb
-
MDB dövlətlərinin təhlükəsizlik qurumlarının 57-ci iclası keçirilib - Səmərqənddə
-
Vüsal Aslanov rəisi işdən çıxardı - 7 ay əvvəl vəzifəyə təyin olunmuşdu
-
“Pensiya sisteminin maliyyə dayanıqlılığında risk yoxdur“ - Maliyyə Nazirliyi
-
“ELMED” klinikasında stomatoloq Afət Ağayevadan şikayət - VİDEO
-
Azərbaycanda şok hadisə - 7 ildir öz uşağı bilirdi, qardaşı imiş
-
Paytaxtda ev almaq istəyənlərin nəzərinə: Mənzillərin qiyməti neçədən başlayır? (VİDEO)
-
Özəl bankların ümumi mənfəətinin yarıdan çoxu bir şirkətə məxsusdur - SİYAHI
-
Mehdiyev 7 saat dindirildi - İstintaqa əsa ilə gedib
-
Yanvarın 1-dən gəlir vergisi tətbiq olunacaq? - Vüqar Bayramovdan cavab
-
Deputatlar arasında gərginlik: “Sonra sizinlə ayrı bir məsələni də danışacağam”
-
Azərbaycana 9 ayda 267 milyon qazandıran məhsul - Rəqəmlər
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Rövnəq Abdullayevin neft ticarətindəki “görünməz əli“ - Anar Əlizadə haqqında...
-
Xocavənddə daha 100 ev təmir olunacaq - 5,9 milyon ayrıldı
-
Polis Yasamaldakı silahlı insidentlə bağlı - 2 nəfəri saxladı
-
Mədət Quliyevdən Ramiz Mehdiyev barəsində açıqlama - “Üzvlükdən çıxarılacaq...”
-
Saxta medal verənlərin işini bu idarə araşdırır - 3 nəfər məsuliyyətə cəlb olundu
-
Beyləqanda Müstəqilliyin Bərpası Günü qeyd edildi - FOTOLAR
-
Azərbaycana daxil olan su ehtiyatları 30 faiz azalıb - Nazir müavini
-
Paytaxtın Xətai rayonunda bu binaları qurd basıb - VİDEO
-
2025-ci ilin ən çox qazanan futbolçuları - SİYAHI
-
Anım Günündə transgenderin azyaşlıların önündə ifasına kim icazə verib? - VİDEO
-
Bakıda iki avtobus toqquşdu: Sürücü belə xilas edildi (VİDEO)
-
11-ci sinif şagirdləri arasında mübahisə - Bıçaqlanan var
-
Prezident Füzuli şəhərinin azad olunması ilə bağlı paylaşım etdi - VİDEO
-
Bakıda bu yataqxananın sakinləri bir həftədir qazsız qalıblar - VİDEO
-
Azərbaycanda müdafiə və milli təhlükəsizlik sahəsinə böyük həcmdə vəsait ayrılacaq - VİDEO
-
“Böyük Qayıdış“ Azərbaycanın gücünə güc qatacaq
-
Tarixi Zəfərimizin əbədiləşdirilməsinə xidmət edən mühüm addımlar
-
Bu gün Füzulinin işğaldan azad olunmasından beş il ötür
-
Aysel Teymurzadə “The Most“ jurnalında - FOTOLAR
-
“Fənərbağça“nın transfer planı - Tedesko rəhbərlikdən onu istədi
-
Yaşayış binasının köhnə liftləri sökülüb, yeniləri isə quraşdırılmır - VİDEO
-
Mehriban Əliyeva qızları və gəlini ilə Vatikanda açılışda - FOTOLAR
-
Trampla Putin arasında telefon danışığı olub - Yenidən görüşəcəklər
-
“Sənəd veriblər ki, təhlükəlidir“ - Dörd uşaqla evsiz qalan ailənin aqibəti necə olacaq?
-
“Eşqi Bağırovu Agentliyə buraxılmırlar, qələmi qırılıb, işdən azad olunacaq” - Sensasion açıqlama
-
Masazır qəsəbəsində yerləşən parkda qanunsuz tikinti aparılıb? - VİDEO
TOP 10
ARXİV