![]() |
|














Ukraynanın bərpasını indidən planlaşdırın – “Bloomberg”
Tarix 05.07.22, 18:13 |
|

ABŞ-ın “Bloomberg” agentliyi redaksiya heyəti adından “Ukraynanın bərpasını indidən planlaşdırın” adlı məqalə yayıb.
Novator.az saytı məqaləni ingiliscədən çevirib oxucuların diqqətinə çatdırır.
Ukraynada dörd aydan artıqdır davam edən müharibə ölkədə körpülərdən tutmuş evlərə, xəstəxanalara və ticarət mərkəzlərinə qədər böyük dağıntılara səbəb olub. Avropa İnvestisiya Bankının rəhbərinin son hesablamasına görə, Ukraynanın bərpa xərcləri bir trilyon dollardan çox vəsait tələb edir.
Milyonlarla vətəndaşının qaçqın-köçkün vəziyyətinə düşməsi, infrastruktur dağıntıları Ukraynanı uzun illər, bəlkə də onilliklər ərzində özü-özünü təmin etmək imkanından məhrum edir.
Avropa ilə sərhəddə yerləşən bu kasıb və problemli dövlət gələcək təcavüzlər qarşısında da zəif duruma düşür, yəni ölkə gələcəkdə iqtisadi və siyasi qeyri-sabitliyin mərkəzinə çevrilə bilər. Bunun qarşısını almaq üçün demokratik dünya Ukraynanın böyük hissəsinin bərpasını maliyyələşdirməlidir, necə ki İkinci Dünya müharibəsindən sonra ABŞ Avropada Marşal Planı əsasında belə bir missiya həyata keçirmişdi.
Yaxşı olardı hazırda münaqişənin davam etdiyi dövrdə belə Qərb ölkələrinin hökumətləri Ukraynanın bərpasını planlaşdırmağa başlasınlar.
Rusiyanın Ukraynanın şəhərlərinə hücumu səngimir, ona görə Qərbdə Ukrayna ordusuna silahla dəstək vermək məsələsi prioritet olaraq qalır. Amma istənilən halda mülki sahədə yenidənqurma işlərini müharibənin sonuna qədər təxirə salmaq da düzgün siyasət olmazdı.
Ukraynanın bir çox ərazisində demək olar hərbi əməliyyatlar getmir. Əgər həmin bölgələr əzgin vəziyyətdə qalsa, bu, qaçqınların geri qayıtmasına mane ola və Ukraynanı daha uzun müddətə xarici yardımdan asılı qoya bilər.
Qərbin bərpa layihələrinə dəstəyi Ukrayna hökumətinə ordunun təminatına daha yaxşı diqqət yetirmək, hərbi səylərini artırmaq imkanı da verərdi.
Düzdür, yenidən atəşə məruz qalacaq strukturun bərpası mənasız görünür, ancaq Ukraynanın müttəfiqlərinin indi görə biləcəyi işlər də az deyil. Müvəqqəti xarakter daşısa da, üzən körpülərin və digər həyati əhəmiyyətli infrastrukturların inşası milyonlarla pud taxılın Ukraynadan ixrac olunmasına kömək edə bilər.
Ukraynada kənd təsərrüfatı sahəsinin, fermerlərin bu il əkin üçün dəstəyə, habelə ABŞ prezidenti Cozef Baydenin administrasiyasının vəd etdiyi müvəqqəti taxıl anbarları tipində daha təhlükəsiz anbarlara ehtiyacı var.
Yaşayış massivlərinin abadlaşdırılması mümkün qədər sürətləndirilməlidir. Müharibə nəticəsində ölkə daxilində köçkün düşmüş insanlar və xaricdən geri dönən qaçqınlar üçün normal şərait yaratmaq üçün modul tipli prefabrik evlər quraşdırılmalıdır.
Hücumların kifayət qədər səngidiyi yerlərdə əcnəbi mütəxəssislər ərazilərin minalardan təmizlənməsinə kömək edə bilər (Ukrayna Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin hesablamasına görə, əkin torpaqlarının 30 faizi ya işğal altındadır, ya da o ərazilərdə hələ təhlükə sovuşmayıb). Minalar təmizlənməyincə, təhlükə tam sovuşmayınca bir çox ukraynalının evinə qayıtması mümkünsüzdür.
Xarici ölkələrin hökumətləri təxirəsalınmaz bərpa işlərindən əlavə gələcəkdə davamlı inkişafın təməlini qoya bilmək üçün də Ukraynaya indidən yardım etməlidir. Bu yardımlara iqtisadiyyatın diversifikasiya olunması, mədən yanacağından imtina edilməsi, nüvə qurğularının modernləşdirilməsi, bərpa olunan enerji mənbələrinin yaradılması və Ukraynanın Avropanın elektrik enerjisi şəbəkəsinə inteqrasiyası aiddir. Bütün bunlar həm də kiçik və orta biznesdən ötrü daha yaxşı maliyyə imkanlarının yaradılması deməkdir.
Yəqin ki, yenidənqurma prosesində ən böyük problem lazımi vəsaitin tapılması olacaq. Bərpa işlərinə ayrı-ayrı hökumətlər, beynəlxalq maliyyə institutları cəlb oluna bilər, ancaq ən məntiqlisi prosesə Avropa İttifaqının başçılıq etməsidir. Ukrayna artıq Avropa İttifaqı üzvlüyünə namizəddir.
Vəsaitlərin ayrılması zamanı bir neçə prinsip rəhbər tutulmalıdır. Əvvəla, kreditlər istənilən yardım paketinin bir hissəsi olsa da, Ukraynanı həddindən artıq borcla yükləmək düzgün deyil, əks halda bu, gələcəkdə böhran riskini artıra bilər.
Marşal Planında olduğu kimi, Ukraynanın bərpası da ilk növbədə qrant yardımları hesabına həyata keçirilməlidir. Ancaq bir şərtlə ki, həmin qrant vəsaitlərinin bir hissəsi Ukrayna hökumətinə və biznesinə çatsın.
Müharibənin danışıqlar yolu ilə həllinin istənilən variantında Rusiya uzunmüddətli bərpa xərclərinin ən azı onda birini ödəməli olacaq. Məsələn, İraq Birinci Körfəz müharibəsindən sonra Küveytə təzminat ödəmişdi. Hərçənd müsadirə edilmiş Rusiya aktivlərinin yenidən bölüşdürülməsi hüquqi baxımdan şübhəli və təhlükəli işdir.
Bu həftə Ukraynanın bərpası üzrə start götürən beynəlxalq konfrans tərəfdaşlara bu məsələləri müzakirə etmək və ən azı ümumi platforma və prioritetlər barədə razılığa gəlmək imkanı yaradır.
Nəhayət, bərpa səylərinə verilən ictimai dəstək Qərb hökumətləri qarşısında bir daha vəsaitlərin düzgün xərclənməsi tələbini qoyur. Məhkəmə və institusional islahatlar daha sabit biznes mühitinin təmin edilməsinə yardım göstərə və investorların geri dönüşünə stimul verə bilər. Antiinhisar komitəsinin fəaliyyəti və təkmilləşdirilmiş tənzimləmə mexanizmi oliqarxların prosesə təsirini azalda bilər.
Ukraynanın bərpası demokratik dünyada güclü birlik simvoluna çevrilə və gələcək təcavüzkarlara bir xəbərdarlıq olardı. Bu işə mümkün qədər tez başlamaq xərclərin, habelə tullantıların azaldılması və Ukrayna xalqının daha parlaq gələcəyinin təmin edilməsi yolunda həlledici məsələlərdən biridir.
Xəbərin oxunma sayı : 913
Dünya
Xəbərlər
-
Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələri strateji əməkdaşlıq modelinə çevrilib
-
Aygün Kazımova bu dəfə misirli xanım obrazında - FOTO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Bu sahələrdə çox sayda işçiyə ehtiyac var - VİDEO
-
Putin və Tramp telefonda danışdılar - Ukrayna, Suriya, İran məsələləri müzakirə edilib
-
Azərbaycan, Özbəkistan və Qırğızıstan prezidentləri Şahbulaq qalasında olublar - FOTO
-
Moskvada 2 azərbaycanlı “qanuni oğru“ saxlanıldı - VİDEO
-
Fərid Əsgərov yeni vəzifəsində ilk dəfə görüntüləndi - VİDEO
-
Əsir və girovlarımızın başına nələr gətirilib? - Məhkəmə
-
Kurskda Rusiya generalı öldürüldü - Ukrayna ordusundan uğurlu əməliyyat
-
Səhiyyə nazirinin məhkəməyə verildiyi iş üzrə - QƏRAR
-
Vüqar Səfərlinin şikayəti rədd edildi - Ali Məhkəmədən qərar
-
“Razılaşdıq ki, birlikdə gələcəyik” - İlham Əliyev
-
Alatavadakı qalmaqallı mülk söküldü - Razılığa gəldilər
-
“18-ci sanksiyalar paketi Rusiya iqtisadiyyatının ürəyinə zərbə vuracaq“ - Leyen
-
Prezidentlər Xıdırlı kəndinin 1-ci mərhələsinin açılışında iştirak etdi - Fotolar
-
“Sputnik-Azərbaycan“ işi: beş nəfər polis nəzarətinə verildi
-
İki dost dövlət arasında münasibətlər yüksək səviyyədə inkişaf etdirilir
-
Məktəbli qızları təqib etdi, həbs olundu - Məhkəmədə özünü belə müdafiə etdi
-
Zirvə görüşünün iştirakçıları “Zəfər“ şousunu izlədi - FOTOLAR
-
Bakıda bu yollarda təmirlə bağlı hərəkət məhdudlaşdırıldı - Siyahı
-
Abituriyentlərin şikayətləri araşdırılıb, bəzilərinin imtahan balları artırılıb - DİM-dən açıqlama
-
27 il hakimlikdən sonra Konstitusiya Məhkəməsindən getdi - Yerinə oğlu gəlir
-
Əl yükündə ölkəyə 547 karat brilyant keçirmək istədi - Fotolar
-
Azərbaycanda heyvanların sığorta xərci açıqlandı: Qoyunlar 7-11 manat, inəklər isə...
-
Masazır qəsəbəsində sənədsiz evlərin tikintisi davam edir - FOTO/VİDEO
-
Nazirlikdən küləkli hava ilə bağlı - Müraciət
-
ABŞ Azərbaycana yeni diplomat göndərir - Emi Karlo kimdi?
-
Bakıdakı yeni park belə olacaq - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Özbəkistan həm tarix, həm də ortaq mədəni, mənəvi və dil kökləri ilə bir-birinə yaxın və bir o qədər də zəngindir
-
Xankəndidən Şuşaya kanatla gedəcəyik - 13 dəqiqəyə...
-
Bakıda inanılmaz hadisə: Həkim vətəndaşı QİÇS-ə yoluxma təhlükəsi ilə üz-üzə qoydu
-
Şahbaz Şərifin Azərbaycana səfəri başlayıb - FOTO
-
Azərbaycanda manata olan inam dolları üstələdi - 10 ilin statistikası
-
Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini Füzulidə - FOTO
-
Konstitusiya Məhkəməsində 4 yeni hakim - ADLAR
-
Sadir Japarov Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Prezident “Xankəndi” Biznes Mərkəzinin açılışında - FOTOLAR
-
“Qala Sığorta”nın işçisinə “dümbələk” deyən şəxs cəzalandırıldı - TƏFƏRRÜAT
-
İlham Əliyev Xankəndidə qəbul keçirdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanın bu saytları Rusiyada bloklandı - SİYAHI
-
Prezident Xankəndidə Zəfər parkında görülən tikinti işləri ilə tanış oldu - FOTOLAR
-
Kamaləddin Qafarov “Siyəzən Broyler” ASC-nin idarəçiliyini katibəsinin yoldaşına verib? - İDDİA
-
Agentlik sədri onu departament müdiri təyin etdi - FOTO
-
Futbol dünyası şokda - Ulduz futbolçu qəzada öldü
-
Xankəndi Dəmir Yolu və Avtovağzal Kompleksinin təməli qoyuldu - Fotolar
-
Bu yolda 2 aydır ki, “həyat donub“ - Təmir nə vaxt bitəcək?
-
Polisə işə düzəldəcəyini vəd etdi, külli miqdarda pul aldı - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
"Adil Kərimli mənə dedi ki, artıq heç kəsə fəxri ad verilmir“ - Zemfira Sadıxova
-
Rusiya Poltavaya dron zərbələri endirib - Ölənlər var
-
Təhlükəsizlik qaydalarını pozan obyektin fəaliyyəti məhdudlaşdırıldı - Video
-
II və III ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanı.. - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Prezident Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa yolunun açılışında - Fotolar
-
Microsoft 9000 əməkdaşını ixtisar edir - SƏBƏB
-
Saxta çantalar necə tanınır? - Satıcıların fırıldaq üsulları
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü planlaşdırılır - Dubayda
-
“Golden Beach“də faciə: Cəryan vurub öldürdü
-
AZAL təyyarəsinin vurulması ilə bağlı - Yeni detallar
-
Xırdalanda Heydər Əliyev parkında ağaclar qurudulur - Çay evlərindən şikayət
-
Kərə yağı sağlamlığa necə təsir edir: hər gün yemək olarmı?
-
ABŞ bütün dünyaya silah paylaya bilməz - Pentaqon
-
Bakıda nəqliyyatın intensiv hərəkət etdiyi körpü qəzalı vəziyyətdədir? - VİDEO
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
“Lavrov İsa Məsihin vaxtından xarici işlər naziridir...“ - NATO BAŞ KATİBİ
-
Aşurada bu ünvanlarda qan vermək mümkün olacaq - Siyahı
-
“Bütün layihələri yığışdırın, atam bu yeri qardaş ölkəyə verib” - İlham Əliyev
-
“Nə təcili yardım, nə də xəstəxana harayımıza çatır“ - ŞİKAYƏT/VİDEO
-
Araz Ağalarov da hədəfə alındı - Barəsində icraat başladıldı
-
Öldürdüyü müdirinin axtarışlarında iştirak edibmiş - Füzulidəki cinayətin ŞOK TƏFƏRRÜATI
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - FOTOLAR
-
Leyla Əliyevanın poetik dünyası” kitabının təqdimatı keçirilib - "VƏHDƏT" nümayəndəsidə iştirak etdi
-
Nəsimi rayonunda obyektlər piyada səkisini zəbt edib - VİDEO
-
Prezidentlər “Sea Breeze” istirahət mərkəzində olublar - FOTOLAR
-
Azərbaycanda şəxsiyyət vəsiqəsinin forması DƏYİŞDİRİLİR
-
Köçkünlərin yaşadığı 185 mənzil əsl sahiblərinə qaytarıldı - RƏSMİ
-
Makronun arvadının kişi olması iddiasına Trampdan REAKSİYA: “Mən Bricitə yaxından baxmışam“
-
Azərbaycan və Özbəkistan artıq bir ilə yaxındır ki, rəsmi müttəfiqlərdir - İlham Əliyev
-
Vəzifəli şəxs cəzalandırıldı - 1400 manata sürücülük vəsiqəsi alacaqmış...
-
Bakıda Özbəkistan səfirliyinin yeni binası açıldı - FOTOLAR
-
Azər Qasımlı barəsində cinayət işi məhkəmə baxışına verilib - Vəkilin vəsatəti təmin edilməyib
-
Şəxsiyyəti müəyyənləşdirilən daha üç itkin şəhid dəfn olunacaq - ADLAR + FOTO
-
Binəqədi rayonunda qanunsuz tikintiləri Hacıbaba Babayev himayə edir? - VİDEO
-
“Telefonda oyun oynamaq istəyib, anası vermədiyi üçün bıçaqlayıb” - Video
-
Ağ Şəhərdə “Özbəkistan” parkının təməli qoyuldu - Fotolar
-
Əli Əsədov Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini ilə görüşdü - FOTO
-
Rusiya səfiri Azərbaycan XİN-ə çağırıldı - Rəsmi Bakıdan moskvaya etiraz
-
İyulun ilk ongünlüyündə ölkə ərazisində hava mülayim keçəcək - PROQNOZ
-
Azərbaycanla Özbəkistan arasında imzalanmış sənədlər mübadilə edildi - Fotolar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Binəqədidə partlayışda ölənlərin yaxınlarına 30 min manat təklif edilib - MƏHKƏMƏ
-
Peterburqda azərbaycanlı iş adamının evinə basqın - VİDEO
-
Ötən il tikinti şirkətlərinə 288 mln. manat ödənilib - “Kirayə mənzillərə“ görə
-
Beyləqanda Azərbaycan Polisi Günü qeyd olundu - Fotolar
-
140 manatlıq müavinət: Kimlər faydalana biləcək?
-
“Mor-mor” suları bu antisanitar vəziyyətdə hazırlanır? - VİDEO
-
Prezidentlər iclasda iştirak etdilər - FOTOLAR
-
ABŞ bir müddət Ukraynaya sursat tədarük etməyəcək - “The New York Times”
-
Dr.Ella necə estetik əməliyyatlar icra edir? - Araşdırma
-
Şavkat Mirziyoyevin rəsmi qarşılanma mərasimi oldu - FOTO
-
Nazir Qubada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Külək, yağış, 33° isti... - Sabahın havası
-
DİN-in Polis Akademiyasında “Məzun Günü” keçirilib - VİDEO
-
İnformasiya agentliklərinə dair tələblər sərtləşdirilir - Nələr olacaq?
-
Rusiya mediasında Azərbaycana qarşı kampaniya başladılıb - RƏSMİ
-
Ersin Tatar Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Konstitusiya Məhkəməsinin 3 hakimi yola salınır - ONLAR KİMDİR?
-
Azərbaycanlıların ölümündə əli olduğu deyilən rus polislər - FOTO
-
Mirziyoyev Azərbaycana səfərə gəlib - FOTO
-
Şahin Şıxlinskini saxlayanlar ondan nə soruşublar? - Özü danışdı
-
PKK yaxın günlərdə silahları təhvil verəcək - Hakim partiya sözçüsü açıqladı
-
Abşeron rayon Qobu qəsəbəsində qanunsuz tikintiyə icazə verib? - VİDEO
-
“Ziyəddin Səfərov evdən aparılarkən tam sağlam olub“ - Baş Prokurorluq
-
Media Reyestrində olmayan media subyektləri - Onları cərimələr gözləyir
-
Bəzi qadınlar üçün pensiya yaşı azaldıla bilər - VİDEO
-
“Azərbaycan və Rusiya üçün dostluq münasibətləri olduqca vacibdir“ - Zaxarova
-
Hakan Çalhanoğlu “od püskürdü“: “İnter“in prezidenti və kapitanı cavabını aldı
-
Qohum evlilikləri ilə bağlı qadağa əvvəlcədən nişanlı olanlara da aiddir? - VİDEO
-
Avronun manata qarşı bahalaşması davam edir - Rəsmi məzənnələr açıqlandı
TOP 10
ARXİV