![]() |
|




592.jpg)



.jpg)





Ukraynanın bərpasını indidən planlaşdırın – “Bloomberg”
Tarix 05.07.22, 18:13 |
|

ABŞ-ın “Bloomberg” agentliyi redaksiya heyəti adından “Ukraynanın bərpasını indidən planlaşdırın” adlı məqalə yayıb.
Novator.az saytı məqaləni ingiliscədən çevirib oxucuların diqqətinə çatdırır.
Ukraynada dörd aydan artıqdır davam edən müharibə ölkədə körpülərdən tutmuş evlərə, xəstəxanalara və ticarət mərkəzlərinə qədər böyük dağıntılara səbəb olub. Avropa İnvestisiya Bankının rəhbərinin son hesablamasına görə, Ukraynanın bərpa xərcləri bir trilyon dollardan çox vəsait tələb edir.
Milyonlarla vətəndaşının qaçqın-köçkün vəziyyətinə düşməsi, infrastruktur dağıntıları Ukraynanı uzun illər, bəlkə də onilliklər ərzində özü-özünü təmin etmək imkanından məhrum edir.
Avropa ilə sərhəddə yerləşən bu kasıb və problemli dövlət gələcək təcavüzlər qarşısında da zəif duruma düşür, yəni ölkə gələcəkdə iqtisadi və siyasi qeyri-sabitliyin mərkəzinə çevrilə bilər. Bunun qarşısını almaq üçün demokratik dünya Ukraynanın böyük hissəsinin bərpasını maliyyələşdirməlidir, necə ki İkinci Dünya müharibəsindən sonra ABŞ Avropada Marşal Planı əsasında belə bir missiya həyata keçirmişdi.
Yaxşı olardı hazırda münaqişənin davam etdiyi dövrdə belə Qərb ölkələrinin hökumətləri Ukraynanın bərpasını planlaşdırmağa başlasınlar.
Rusiyanın Ukraynanın şəhərlərinə hücumu səngimir, ona görə Qərbdə Ukrayna ordusuna silahla dəstək vermək məsələsi prioritet olaraq qalır. Amma istənilən halda mülki sahədə yenidənqurma işlərini müharibənin sonuna qədər təxirə salmaq da düzgün siyasət olmazdı.
Ukraynanın bir çox ərazisində demək olar hərbi əməliyyatlar getmir. Əgər həmin bölgələr əzgin vəziyyətdə qalsa, bu, qaçqınların geri qayıtmasına mane ola və Ukraynanı daha uzun müddətə xarici yardımdan asılı qoya bilər.
Qərbin bərpa layihələrinə dəstəyi Ukrayna hökumətinə ordunun təminatına daha yaxşı diqqət yetirmək, hərbi səylərini artırmaq imkanı da verərdi.
Düzdür, yenidən atəşə məruz qalacaq strukturun bərpası mənasız görünür, ancaq Ukraynanın müttəfiqlərinin indi görə biləcəyi işlər də az deyil. Müvəqqəti xarakter daşısa da, üzən körpülərin və digər həyati əhəmiyyətli infrastrukturların inşası milyonlarla pud taxılın Ukraynadan ixrac olunmasına kömək edə bilər.
Ukraynada kənd təsərrüfatı sahəsinin, fermerlərin bu il əkin üçün dəstəyə, habelə ABŞ prezidenti Cozef Baydenin administrasiyasının vəd etdiyi müvəqqəti taxıl anbarları tipində daha təhlükəsiz anbarlara ehtiyacı var.
Yaşayış massivlərinin abadlaşdırılması mümkün qədər sürətləndirilməlidir. Müharibə nəticəsində ölkə daxilində köçkün düşmüş insanlar və xaricdən geri dönən qaçqınlar üçün normal şərait yaratmaq üçün modul tipli prefabrik evlər quraşdırılmalıdır.
Hücumların kifayət qədər səngidiyi yerlərdə əcnəbi mütəxəssislər ərazilərin minalardan təmizlənməsinə kömək edə bilər (Ukrayna Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin hesablamasına görə, əkin torpaqlarının 30 faizi ya işğal altındadır, ya da o ərazilərdə hələ təhlükə sovuşmayıb). Minalar təmizlənməyincə, təhlükə tam sovuşmayınca bir çox ukraynalının evinə qayıtması mümkünsüzdür.
Xarici ölkələrin hökumətləri təxirəsalınmaz bərpa işlərindən əlavə gələcəkdə davamlı inkişafın təməlini qoya bilmək üçün də Ukraynaya indidən yardım etməlidir. Bu yardımlara iqtisadiyyatın diversifikasiya olunması, mədən yanacağından imtina edilməsi, nüvə qurğularının modernləşdirilməsi, bərpa olunan enerji mənbələrinin yaradılması və Ukraynanın Avropanın elektrik enerjisi şəbəkəsinə inteqrasiyası aiddir. Bütün bunlar həm də kiçik və orta biznesdən ötrü daha yaxşı maliyyə imkanlarının yaradılması deməkdir.
Yəqin ki, yenidənqurma prosesində ən böyük problem lazımi vəsaitin tapılması olacaq. Bərpa işlərinə ayrı-ayrı hökumətlər, beynəlxalq maliyyə institutları cəlb oluna bilər, ancaq ən məntiqlisi prosesə Avropa İttifaqının başçılıq etməsidir. Ukrayna artıq Avropa İttifaqı üzvlüyünə namizəddir.
Vəsaitlərin ayrılması zamanı bir neçə prinsip rəhbər tutulmalıdır. Əvvəla, kreditlər istənilən yardım paketinin bir hissəsi olsa da, Ukraynanı həddindən artıq borcla yükləmək düzgün deyil, əks halda bu, gələcəkdə böhran riskini artıra bilər.
Marşal Planında olduğu kimi, Ukraynanın bərpası da ilk növbədə qrant yardımları hesabına həyata keçirilməlidir. Ancaq bir şərtlə ki, həmin qrant vəsaitlərinin bir hissəsi Ukrayna hökumətinə və biznesinə çatsın.
Müharibənin danışıqlar yolu ilə həllinin istənilən variantında Rusiya uzunmüddətli bərpa xərclərinin ən azı onda birini ödəməli olacaq. Məsələn, İraq Birinci Körfəz müharibəsindən sonra Küveytə təzminat ödəmişdi. Hərçənd müsadirə edilmiş Rusiya aktivlərinin yenidən bölüşdürülməsi hüquqi baxımdan şübhəli və təhlükəli işdir.
Bu həftə Ukraynanın bərpası üzrə start götürən beynəlxalq konfrans tərəfdaşlara bu məsələləri müzakirə etmək və ən azı ümumi platforma və prioritetlər barədə razılığa gəlmək imkanı yaradır.
Nəhayət, bərpa səylərinə verilən ictimai dəstək Qərb hökumətləri qarşısında bir daha vəsaitlərin düzgün xərclənməsi tələbini qoyur. Məhkəmə və institusional islahatlar daha sabit biznes mühitinin təmin edilməsinə yardım göstərə və investorların geri dönüşünə stimul verə bilər. Antiinhisar komitəsinin fəaliyyəti və təkmilləşdirilmiş tənzimləmə mexanizmi oliqarxların prosesə təsirini azalda bilər.
Ukraynanın bərpası demokratik dünyada güclü birlik simvoluna çevrilə və gələcək təcavüzkarlara bir xəbərdarlıq olardı. Bu işə mümkün qədər tez başlamaq xərclərin, habelə tullantıların azaldılması və Ukrayna xalqının daha parlaq gələcəyinin təmin edilməsi yolunda həlledici məsələlərdən biridir.
Xəbərin oxunma sayı : 913
loading...
Dünya
Xəbərlər
-
42 yaşlı Nigar Camal cazibədar görünüşü ilə heyran etdi - VİDEO
-
Biletləri “Qara bazar“a çıxaranlara xəbərdarlıq: “Ciddi tədbirlər görülür”
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
-
“Amerika sanksiyaların ləğvini qəbul edib“ - İran Parlamenti
-
Həbs edilən “Şah Kargo“nun rəhbəri büdcəyə neçə milyon ziyan vurub? - DETALLAR
-
Putinin həyatı bu qərardan asılıdır - Zelenski
-
FIFA Braziliya - Argentina oyunu ilə bağlı qərarını ləğv edib
-
Abituriyentlərin nəzərinə - Avqustun 16-dan 28-dək...
-
Ukraynada Ərdoğan, Zelenski və Quterriş görüşü keçiriləcək - Bu tarixdə
-
MSK-nın yeni strukturu məlum olub - SİYAHI
-
Prokurorluq 24 il əvvəl güllələnmiş şəxsin iddialarına münasibət bildirib
-
Çörəyə qənim kəsilənlər – VİDEO
-
Zaqatala Dövlət Təbiət Qoruğunda yanğın baş verdi
-
Azərbaycanda ət bahalaşdı - VİDEO
-
Urmu tamam qurusa, Təbriz boşaldılacaq – Kələntəri
-
Bilgəh çimərliyi qeyri-qanuni hasarlanır? - VİDEO
-
Magistraturaya boş qalan yerlərə əlavə yerləşdirmə BAŞLAYACAQ
-
Coşqun Əhmədzadə öz istəyi ilə vəzifədən getmək istəyir - Sumqayıt Gömrüyündə yoxlamalar...
-
Sevgilisinə qoşulub evdən qaçdı, nadir xəstəliyə tutuldu - Aygün Kazımovanın vəsiyyəti nə olmuşdu?
-
“Müharibənin sonu hələ çox uzaqdadır“ - Ukrayna DİN
-
Qarabağ Azadlıq Təşkilatı partiyaya çevrilir - Qurultay keçiriləcək
-
“Krımdakı partlışı Ukraynanın elit hərbi dəstəsi törədib“ - KİV
-
Mövsümi meyvə-tərəvəzlər niyə baha satılır? - VİDEO
-
Ağdam şəhərinin Baş planı təsdiqləndi
-
Gəncənin milyonlar yeyən yolları: Eyni şirkət iki ildə 8 milyonluq tender udub
-
“81 seçki dairəsinin sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsi başa çatıb” - MSK
-
Dünya bazarındakı vəziyyət Azərbaycanda unun qiymətində artımı qaçılmaz edir - AÇIQLAMA
-
“Neft gəlirləri sabit valyuta vəd etmir“ - İqtisadçı deputat
-
“Avropada qazın qiyməti 4 000 dolları ötə bilər“ - “Qazprom“
-
“NATO-ya üzvlüklə bağlı Türkiyənin şərtlərini yerinə yetirəcəyik“ - İsveç Baş naziri
-
Şabranda bir neçə ev yanıb - Kənd sakinləri təxliyə edilir
-
“Ermənistan sülhə belə hazırlaşır?!” - Azərbaycan XİN
-
“Çip sənayesində geosiyasi tufan yaşanır“ - Qərb ölkələrinin milyardlıq qrantları işə yarayacaqmı?
-
Mehdiyevin daha bir kadrı işdən çıxarıldı - Şahin Bağırov islahat aparır, yoxsa...? + FOTO
-
Prezident yeni səfirlərin etimadnaməsini qəbul etdi - FOTOLAR
-
“Bu sistemin sonu çatıb...“ - PUTİN
-
FHN əhaliyə müraciət edib - VİDEO
-
Rusiya Ukraynada nüvə silahı tətbiq edəcək? - Şoyqudan açıqlama
-
“Qruplara düşmək üçün son sınağımızdır” - Qurban Qurbanov
-
"Bu sualları hamı özünə verməlidir" - Məleykə Abbaszadədən xəbərdarlıq
-
İrəvan metrosunun fəaliyyəti dayandırılıb - Mina təhlükəsi
-
Azərbaycanda 40-dan çox ağac kəsildi: Cinayət işi başlandı
-
“Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədində 110 döyüş məntəqəmiz var“ - DSX rəisinin müavini
-
"Koronavirusa yoluxma sayında artım müşahidə olunur" - Səhiyyə Nazirliyi
-
Xersonda daha bir rus generalı öldürüldü - Ukrayna Prezident Ofisinin rəhbəri açıqladı
-
Azərbaycan nefti 4 dollara qədər ucuzlaşıb
-
“Rusiya Krım körpüsünü heç bir şəraitdə dağıtmağa imkan verməyəcək” - Kosaçov
-
Bu gündən ali məktəblərə ixtisas seçimi başlayır
-
59 yaşlı Demi Mur yaxtada çimərlik geyimində görüntüləndi - FOTO
-
Avropada qurumuş çaylarda “ac” daşlar peyda oldu: Böyük quraqlıq başlayır? - FOTO
-
Cennifer Lopez Britni Spirsi dəstəklədi
-
“Qarabağ” FİFA-23-də olacaqmı? – FİFA-da səs ver!
-
Azərbaycanda son gündə koronavirusa yoluxma sayı açıqlandı - 4 nəfər ölüb
-
İş adamı “Land Rover”lə 4 nəfəri necə öldürüb? - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Generalın müavinləri kimlərdir? - Deputatın qardaşı, Mehdiyevin qohumu...
-
“Reklam və yalançı vədlərlə aldadıldıq” - Xırdalandakı yeni binadan şikayət
-
ABŞ Əfqanıstanın 7 milyard dollara yaxın aktivlərini mənimsəyir - Dövlət reketçiliyi
-
Qətər İslamiadadakı qalmaqala görə Türkiyədən üzr istəyib - VİDEO
-
Usubovun ölkədən çıxışının qarşısı alınıb - Avropaya getmək niyyəti baş tutmayıb
-
“Manatı uzun müddət indiki səviyyədə saxlamaq mümkün deyil” – “Gec-tez üzən məzənnə rejiminə keçiləcək”
-
Bakıda dəhşətli mənzərə: Zibillər niyə kanala atılır? - VİDEO
-
Abituriyentlərin ixtisas seçimi başlayır - ən gərgin vəziyyət bu qruplarda olacaq
-
Kəmaləddin Heydərovun işdən çıxardığı generala gömrükdə yüksək vəzifə verildi
-
Masazır gölündə duz yığımı - VİDEO
-
İcra başçısı məhkəməyə niyə müraciət edib? - Açıqlama
-
Laçından çıxan ermənilər qəbirləri dağıdırlar - VİDEO
-
Səlim Müslümov dövlətə 27 milyon manat ziyan vurub - İTTİHAM AKTI
-
Azərbaycanda üç universitet publik hüquqi şəxsə çevrilib - QƏRAR
-
Zaporojye AES yaxınlığında dinc əhali ərazini tərk edir - FOTO
-
Aygün Kazımovadan maraqlı paylaşım FOTO
-
Günün transfer xəbərləri: “Nottingem Forest“ hərəkətdə
-
Balakəndə silahlı narkotacirlər ələ keçdilər - FOTO/VİDEO
-
Ermənilər Laçında meşəyə od vurub - VİDEO
-
Bu partiyalar yeni qanun layihəsinə dair təkliflər verib - SİYAHI
-
Əcnəbilərin Azərbaycan banklarındakı pulları kəskin artıb - Məbləğ
-
13-cü mərtəbədən yıxılaraq ölən uşağın atası həbs edildi - Rəsmi
-
Aktrisa Çimnaz Sultanova ərindən danışdı: “Professordur...”
-
“Bizim də “B planı“mız mövcuddur” - İran XİN rəhbəri
-
Məktəbli formalarının qiyməti açıqlandı - Bu tarixdən satışa çıxarılır
-
“AzərEnerji” dənizdə böyük estakada tikir - VİDEO
-
Yüzlərlə rus əsgəri Ukraynanın tərəfinə keçib - Müharibədə yeni mərhələ
-
Sabah bəzi yerlərdə 42 dərəcə isti olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Qəbələdə əhali turistləri kəndə buraxmır? – Video + DİN-dən açıqlama
-
“Bu halda Moskva Vaşinqtonla münasibətləri kəsəcək...“ - Zaxarovadan açıqlama
-
Azərbaycanda vəzifəli şəxslərə cinayət işi açıldı - Biri həbs edildi + FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan Nazirlər Kabinetinin sədr müavinini qəbul edib
-
Laçında həlak olan əsgərlərimizə şəhid statusu verildi
-
Sabahdan ali məktəblərə ixtisas seçimi başlayır
-
“Brent” neftinin qiyməti 97 dollara düşüb
-
“İran dövlət qurumlarının Rüşdiyə qarşı zorakılıq çağırışı iyrəncdir” - Blinken
-
“Son sutkada Rusiyanın daha 12 tankı məhv edilib“ - Ukrayna Baş Qərargahı
-
Çindən ABŞ-a xəbərdarlıq: “Odla oynayanlar öləcəklər”
-
Azərbaycan medalların sayını 58-ə çatdırdı - İslamiada
-
“İkinci Çernobıl” xofu - TƏHLİL
-
Pərvin və Dilarə çimərlik geyimində poz verdi - FOTOLAR
-
“Qarabağ“ın oyununda anşlaq gözlənilir - Nə qədər bilet satıldı?
-
Azərbaycanda 300 mindən çox işsiz var – RƏSMİ
-
Kadırov Qərbə müraciət etdi: “Rusiya ilə dost olmağı öyrənin“
-
“Misli” görünməmiş dələduzluq – udulan məbləğlər niyə verilmir?
-
Bakıda kirayə ev tapılmır - Səbəblər və qiymətlər
-
Unun ucuzlaşması üçün tədbirlər görülür - VİDEO
-
Samur-Abşeron kanalı antisanitar vəziyyətdədir - VİDEO
-
Ermənilər Zabux kəndindən çıxırlar - VİDEO
-
Rusiyada şəhər suyun altında qaldı – VİDEO
-
Antarktidada qorxunc fəallıq – Buz təbəqəsi sürətlə əriyir
-
Əsrlərin yadigarı, Pir Hüseyn Xanəgahı – VİDEO
-
Dünya aclıqdan qurtulur? – TƏHLİL
-
Azərbaycanda son sutkada yoluxma 500-dən çox olub - Ölən olmayıb
-
“İkitərəfli münasibətlərə verdiyi töhfəyə görə Azərbaycana təşəkkür edirəm” - Pakistan səfiri
-
Təzyiq problemi olanlar hansı qidalardan istifadə etməlidir? - Mütəxəssisdən tövsiyələr
-
Azərbaycan 43 medalla 4-cü pilləyə yüksəlib - İslamiada
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim edib - VİDEO
-
FHN ötən sutka 11 nəfəri xilas edib - VİDEO
-
Prezidentdən 4 ünvana müştərək xəbərdarlıq... - Mesaj verildi, başa düşəcəklərmi?
-
Satıcı qız 670 minlik ƏDV vurdu, əri müdiri bıçaqladı - Bakıda film kimi OLAY
-
Deputatın adından bu sitat paylaşıldı... - Sevinc Fətəliyeva açıqlama verdi
-
Bakının bu ünvanında binalar sökülür - Sakinlərə kirayə haqqı verilir + VİDEO
-
Sentyabrın 1-dən sonra karantin uzadılacaqmı? – AÇIQLAMA
-
NASA-dan xəbərdarlıq: Təhlükəli asteroid yerə yaxınlaşır
-
Zelenski Rusiya ordusunun qüvvə və vasitələrinin məhv edildiyini bildirib - “Biz bir günü də boş yerə sərf etmirik“
TOP 10
ARXİV