![]() |
|














Rusiya İran vasitəsilə xilas olmağa çalışır - TƏHLİLİ
Tarix 27.05.23, 10:32 |
|

Rusiya İranla hərbi-texniki sahədə əməkdaşlıqla yanaşı, indi də tranzit dəhlizlər məsələsində razılığa gəlib. Moskva həm “Rəşt-Astara” dəmiryolunun tikintisi üçün 1,6 milyard avro kredit ayırır, həm də Xəzərdə İran üçün yeni ticarət donanması yaradır. Qərb isə hər iki ölkəni yeni sanksiyalarla hədələyir.
Ukraynaya hərbi müdaxilə səbəbindən Qərbin sanksiya və təzyiqləri ilə üzləşən Rusiya vəziyyətdən çıxış yolu aramaqda, özünə müttəfiqlər axtarışındadır. Bu məsələdə özünə ən yaxın İranı görür. Məhz İran Rusiyanın təcavüzünü dəstəkləyib, hətta onu hərbi texnika ilə təchiz etməkdən də çəkinməyib, proses davam edir. İki ölkə arasında hərbi-texniki əməkdaşlıq elə bir həddə çatıb ki, fövqəldövlətlər məsələyə ciddi şəkildə qarışmaq qərarına gəlib.
Mövzu ilə bağlı “Kaspi” qəzetinin məqaləsini təqdim edirik.
Yeni sanksiyalar gündəmdədir
Xirosimada keçirilən sammitdə narahatlığını dilə gətirən G7 liderləri İrandan Ukrayna ilə müharibədə Rusiyaya dəstəyi dayandırmağı tələb ediblər. Fövqəldövlətlər İranın davamlı sabitliyi pozan fəaliyyətlərindən narahatlıqlarını qeyd ediblər. Mediada yer alan xəbərlərə görə, Rusiya və İran arasında dərinləşən əməkdaşlığın qarşısını almaq üçün hər iki ölkəyə qarşı sanksiyaların sərtləşdirilməsini nəzərdə tutan qanun layihəsi üzərində iş gedir. İlkin olaraq Rusiya və İranın Ukrayna müharibəsində istifadə etdiyi bank, təyyarə və gəmilərə qarşı sanksiyalar tətbiq etmək təklif olunub. Sanksiyalara İranın milyardlarla dollarlıq aktivlərinin dondurulması da daxildir. Bəs nədən İran Rusiya yolunda özünü bu qədər ziyana salır? Axı sanksiyalar onsuz da ağır vəziyyətdə olan İranda mövcud durumu daha da gərginləşdirə bilər.
Tehran-Moskva əməkdaşlığı müharibəni uzadır?
Tehran və Moskva arasında hərbi əməkdaşlığın güclənməsindən narahat olan Qərb hesab edir ki, Rusiya və İranın müdafiə sahəsindəki əməkdaşlığının genişlənməsi Ukrayna müharibəsinin uzadılmasına yönəlib. Yayılan xəbərlərdə vurğulanır ki, Rusiya İrandan daha təkmil dronlar almağı planlaşdırır. Eyni zamanda, İran da Rusiyadan təyyarələr və başqa hərbi texnika da daxil milyardlarla dollarlıq silah almaq niyyətindədir. Rusiya İrandan ilk növbədə təkmilləşdirilmiş döyüş dronları alır. İran iki ay əvvəl bəyan etmişdi ki, Rusiyadan Su-35 təkmil qırıcı təyyarələrinin alınması barədə saziş imzalayıb. Nə Tehran, nə də Moskva bu sazişin detallarını açıqlamayıblar. İranın dövlət mediası yazır ki, Tehran döyüş təyyarələri almaq üçün bir sıra ölkələrə müraciət edib və Moskva onun ricasını müsbət cavablandırıb. Rusiya prezidenti Vladimir Putin və İranın ali rəhbəri Əli Xamenei ötən il iyulda Tehranda görüşmüş və Qərb sanksiyalarının təsirini azaltmaq məqsədilə əməkdaşlığın gücləndirilməsinin mühümlüyünü vurğulamışdılar. Rusiya İran silahlarından istifadə ittihamlarını rəsmən rədd etsə də, Müdafiə Nazirliyi yanında İctimai Şuranın nümayəndəsi RBC telekanalındakı canlı yayımda bunu etiraf etmişdi. O, bunu deyəndə həmin anda mikrofonun söndürüldüyünü zənn edirdi. Tehran isə bu xəbərləri nəhayət təsdiqləyərək bildirib ki, İran “az sayda” PUA-nı Rusiyaya Ukraynaya hücumundan aylar əvvəl çatdırıb.
Tehran və Moskva ortaq ticarət donanması qurur
Yeri gəlmişkən, sanksiyalar qarşısında sənaye potensialını qorumaq və artırmaqda böyük təcrübəyə malik İran Rusiya ilə “əsrin ən irimiqyaslı layihəsini” reallaşdırmaq istiqamətində də mühüm bir addım atıb. İki ölkə 20 ticarət gəmisi tikmək barədə razılığa gəlib. Lakin gəmilərin Volqa-Xəzər dənizi naviqasiya kanalında quruya düşmə riskləri var. Tərəflər bu problemi həll etmək üçün də plan cızırlar. Rusiya mediası yazır ki, 20 gəminin inşası və satın alınması üçün müqavilə imzalanıb. İran.ru xəbər verir ki, tərəflər şimal-cənub və şərq-qərb tranzit dəhlizlərində gəmilərin alınması və tikintisi, yüklərin daşınmasının təşkili üzrə birgə müəssisə yaratmaq barədə razılığa gəliblər. Müqaviləyə uyğun olaraq, gəmilərin kombinə edilmiş daşımalarının və tikintisinin həyata keçirilməsi üçün tərəflərin resurslarından və imkanlarından istifadə etməklə limanların yüklə təmin edilməsi planı hazırlanacaq. “Şimal-Cənub” nəqliyyat dəhlizinin inkişafı üçün yeddi ölkənin iştirakı ilə beynəlxalq konsorsium yaradılır, onun hüquqi strukturu artıq qeydiyyata alınır. Rusiyaya cənub, Yaxın Şərq və Hind okeanı ölkələrinə dəhliz lazımdır. Bu dəhliz yaradılarkən Qazaxıstan, Özbəkistan, Azərbaycan və Türkmənistandan keçməklə avtomobil və dəmir yolu ilə yükdaşımaların birləşdirilməsi, o cümlədən Xəzər dənizindəki limanlar və ətrafdan keçən dəmir yolları vasitəsilə İran və Hindistanla nəqliyyat dəhlizinə inteqrasiya edilməsi nəzərdə tutulur.
Bundan əvvəl İranın Rəşt və Astara şəhərləri arasında təxminən 170 km uzunluğunda dəmir yolu hissəsində layihələndirmə, tikinti, mal və xidmətlərin çatdırılmasının maliyyələşdirilməsi üzrə əməkdaşlıq haqqında Rusiya-İran hökumətlərarası saziş də imzalanıb. Vladimir Putin ümidvar olduğunu bildirib ki, Tehran və Bakı arasında dəmir yolu infrastrukturunun inkişafı və bu marşrut üzrə yükdaşımalarda əməkdaşlığa dair saziş tezliklə imzalanacaq. Nəticədə Rusiyanın Baltik və şimal dənizlərindəki limanları İran limanları ilə birləşdiriləcək. Layihənin ümumi dəyəri 1,6 milyard avro təşkil edir, sahənin tikintisinə 1,3 milyard dövlətlərarası kredit ayrılacaq. Müqaviləyə əsasən, Moskva və Tehran layihələndirməni, tikintini, eləcə də malların tədarükünü birgə maliyyələşdirəcəklər. Rusiya baş nazirinin birinci müavini Andrey Belousov bildirib ki, “Şimal-Cənub” nəqliyyat dəhlizi üzrə yük daşımaları 2030-cu ilə qədər üç dəfə artaraq 45 milyon tona, gələcəkdə isə 60-100 milyon tona çatacaq. İran mediası yazır ki, Astara-Rəşt nəqliyyat dəhlizinin tikintisi Rusiyanın tarixi istəklərinin reallaşmasından xəbər verir. Layihə tək iqtisadi deyil, həm də strateji əhəmiyyət kəsb edir. Marşrutun məqsədi Rusiyanın okeanlardan təcrid olunmasının qarşısını almaqdır.
Xəbərin oxunma sayı : 781
Analiz
Xəbərlər
-
Monika Belluççi məşhur jurnalın üz qabığında - Fotolar
-
Azərbaycan klublarının yay transferləri: Kim gəlir, kim gedir?
-
Ceyhun Bayramovla Pakistanlı həmkarı arasında telefonla danışığı olub - Müzakirə
-
“Demişdi ki, şah damarıma bıçaq soxaraq məni öldürəcək” - Namus, yoxsa mülk davası?
-
Nizami rayonunda uşaqların oyun meydançasını parkinqə çeviriblər - VİDEO
-
Qarpızlar sahələrdə qaldı - Yerində 5- 10 qəpiyə təklif olunur (VİDEO)
-
Həbsxanada atalığının zorladığı azyaşlı sığınacağa yerləşdirilib - Dövlət Komitəsi
-
Avropa 1940-cı illərdən bəri ən böyük təhdidlərlə üz-üzədir - Danimarka Baş naziri
-
Sabiq deputat Fəzail Ağamalı dələduzluqda ittiham olunur - Özü isə deyir ki...
-
Boşananlar niyə sistemdə evli kimi görünür? - AÇIQLAMA
-
Azərbaycan və Rusiya Fövqəladə Hallar nazirlikləri arasında fəaliyyət planı imzalanıb - FOTO
-
Zərərçəkənlər danışdı - Vardanyanın məhkəməsi
-
Pərvin barmağındakı üzükdən danışdı: “Bitən bitdi, gedən getdi”
-
Əli Əsədov Pakistan Milli Assambleyasının sədri ilə görüşdü - FOTO
-
Bakıda qadının evindən 10 kq narkotik aşkarlandı - VİDEO
-
“Xəbər bizi son dərəcə sarsıtdı“ - İlham Əliyev Trampa başsağlığı verdi
-
Nəsimi rayonu “Köhnə Təzə Bazar” da qanunsuz tikinti aparılır? - VİDEO
-
Müharibə vaxtı qonşu ölkələrin İsraillə hərbi əməkdaşlığı təsdiqlənməyib - Pezeşkian
-
Prezident İldırım Vəliyevə ali xüsusi rütbə verdi - Sərəncam
-
Ərdoğan Nəriman Cəlal və ailəsi ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu şəxslərə diplomatik rütbələr verildi - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Əməliyyat zamanı canlı yayım açan həkim barəsində araşdırma başlanılacaq - RƏSMİ
-
Bu rayonda 20 mindən artıq abonent qazsız qalacaq - Xəbərdarlıq
-
“Qapalı Mədəniyyət Evi, açıq bazar: Fəridə Babayeva işəgötürmə adıyla kimləri aldadıb?
-
Azərbaycanda suçiçəyinə yoluxma sayı artıb - RƏSMİ
-
14 il “iş“ almış şəxsi “azad etdirmək“ istədi, özü 2 il “iş“ aldı - Dələduzluq
-
Borclunun qazı nə vaxt dayandırıla bilər? - Yeni qanun hazırlanır
-
“Medianın inkişafında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin rolu” adlı konfrans keçirilib - FOTOLAR
-
Yuyucu toz yerinə duz satılır? - Azad İstehlakçılar Birliyi araşdırma tələb edir
-
Trampdan Almaniyaya təklif: “Ukraynaya “Patriot” göndərin“
-
Bu şagirdlərə pulsuz məktəbli formaları veriləcək - Müqavilə
-
“Eurohome”da yerləşən “Keşlə” bazarında yararsız balıq məhsulları satılırmış - FOTOLAR
-
“Rusiya hazırdır, Ukraynanın cavabını gözləyirik” - Hakan Fidan
-
Vaxtından əvvəl pensiyaya çıxmaq istəyən rəisin başına iş gəldi - 14 300 manat vermişdi
-
Qarabağa səfərlərlə bağlı icazə prosedurları sadələşdirilir - Müddət 5 gün oldu
-
Texasda ştatında daşqın - Ölənlərin sayı 100-ü ötüb
-
Yeni şəxsiyyət vəsiqəsini almaq məcburidir? - Deputatlar açıqladı
-
Sabah yağış yağacaq - Çimərliklərdə temperatur necə olacaq?
-
Evimiz və ofislərimiz xaricdən izlənirmiş - DTX mühüm əməliyyat keçirdi
-
“Mən ləyaqətli ölümdən və ya şəhidlikdən qorxmuram“ - Məsud Pezeşkian
-
Azərbaycanda qaz və işıqla bağlı aylıq sabit tariflər - 1 manatı aşmayacaq
-
Bakıda magistral kəmər yenilənir - Su kəsiləcək
-
Parlament Naxçıvan Konstitusiyasına dəyişiklikləri QƏBUL EDİB
-
Tanınmış azərbaycanlı bəstəkar Türkiyədə buna görə ölübmüş - TƏFƏRRÜAT
-
Erməni kilsəsinin “azad edilməsinə“ şəxsən rəhbərlik edəcəm - Paşinyan
-
“Kiyevə silah tədarükünün dayandırılmasına görə məsuliyyət daşımıram“ - Tramp
-
Milli Məclisin iclası keçirilir - Gündəlikdə 15 məsələ var
-
“Bəzən diplomatik şəkildə və zarafatla deyirik ki...“ - Hikmət Hacıyev
-
Tanınmış iş adamının oğlu binadan yıxılaraq öldü - FOTO
-
Kredit faizləri bahalaşıb - Səbəb nədir? VİDEO
-
Hamilə qadınlar bu xidmətlərdən pulsuz yararlana bilərlər - TƏBİB
-
Albalı və gilas paytaxtda bahalaşıb - Qiymətlər
-
Bakıda avtobusla yük maşını toqquşub - VİDEO
-
Kəlbəcərdə hərbçilər qəzaya düşdü - Yaralılar var
-
“İranla bağlı sanksiyaları ləğv etmək istəyərdim” - Tramp
-
Bakının kirayə mənzil bazarında vəziyyət necədir? - VİDEO
-
Ebrunun mahnısının Nuridən oğurlandığı iddia edildi - VİDEO
-
Bakıda qadını öldürüb gölün sahilinə atdılar - Əri saxlanıldı
-
Hakan Fidan Lavrovla görüşdü - BRİCS sammitində
-
“İşğaldan əvvəl zəng vurub bizi təhqir edirdilər” - Məhkəmə+Fotolar
-
“MedEra Hospital”da falçı otağı: Elnur Əli həkimdirmi?
-
Abşeronda yaşayış binasında partlayış, xəsarət alanlar var - VİDEO
-
Rektor təyin olunan Nazim Pənahov kmdir? - DOSYE
-
Sabah bu ərazidə qaz təchizatı müvəqqəti dayandırılacaq - Xəbərdarlıq
-
`“Aztelekom“un sabiq sədrinin oğlu Alışanovun səsini gizli yazıbmış - Məhkəmədə üzə çıxdı
-
Ərdoğan DEM Partiyasının nümayəndələri ilə görüşdü - FOTO
-
“Xamenei inanır ki, amerikalı investorlar İrana gələ bilər“ - Pezeşkian
-
Deputata məxsus olduğu deyilən şirkətə 124 minlik sifariş - TENDER
-
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Film istehsalı üçün çəkilmiş xərclər... - Hökumət yeni qərar verdi
-
DTX və DSX-dan birgə əməliyyat - Bunun qarşısı alındı
-
Rusiyada bu gün işdən çıxarılan nazir intihar etdib - Özünü güllələyib
-
Kosmetoloq Dr. Fateh Abbaslıdan tərbiyəsiz paylaşım - FOTO
-
Özünü Türkiyədən gələn vəkil kimi təqdim edib, türkcə danışıb - Azərbaycanda ŞOK dələduzluq işi
-
Rusiyalı nazir Bakıya gəldi - İkitərəfli görüşlər keçirək
-
“Azərbaycan Suriyaya qaz ixracına hazırdır“ - “Texniki imkanlar və resurslar mövcuddur“
-
Bu quruma rəis və rəis müavini təyin olundu - FOTO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
MİDA tikdiyi binadan kirayə götürdüyü mənzili satdı - MƏHKƏMƏ İŞİ
-
Azərbaycanda bu müəllimlər 2250 manat alacaq - SİYAHI
-
İş yerində baş verən qanlı qətl - Bıçağı sinəsinə vurmuşdu
-
“Moskva ilə Bakı tərəfdaş və müttəfiq olaraq qalmalıdır“ - Kreml
-
Ödənilə bilməyən bu borcları dövlət qaytaracaq - Qanun dəyişir
-
“Azərişıq” bu şübhəli şirkətə 1 ayda 26,3 milyonluq sifariş verib - TENDER
-
Vərəsəliklə bağlı yeni qaydalar - Prezident təsdiqlədi
-
“Saakaşvili əfv edilməyəcək“ - Şalva Papuaşvili
-
Xanımla videosu yayılan təşkilat rəhbəri şikayətçidir - “Qudurmusuz”
-
Nizami rayonunda Heydər Əliyev parkının ərazisi kimə satılıb? - VİDEO
-
Prezident yeni rektor təyin etdi - SƏRƏNCAM
-
Müharibədən sağ qayıdan qazi “tükdönmə” əməliyyatından öldü - VİDEO
-
Kamran Əliyev vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
24 yaşlı gəlin öldürüldü, qayınanası yaralandı - Şübhəli qayınatadır
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Rusiyada azərbaycanlılara qarşı YENİ təzyiq: İşçilər yataqxanadan çıxarılır
-
Türkiyə ordusuna şəhid sayı 12-yə yüksəldi - Metan qazı faciəsi
-
“Gürcüstan hökumətinə qarşı şantaj siyasəti aparılıb“ - Kobaxidze
-
Bu müəllimlərə 2250 manat veriləcək - SİYAHI
-
Magistraturaya qəbul olmaq istəyənlərin nəzərinə: İyulun 13-dək...
-
Qeyri-rəsmi nikahdan doğulan uşaqların sayının bölgələrdə çoxluğunun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Ukrayna Almaniyadan bu silahları istəyib - Siyahı yayımlandı
-
Prezidenti İlham Əliyev qəbul keçirdi - FOTOLAR
-
“Narahatlığa heç bir əsas yoxdur” - MN-dən əhaliyə çağırış
-
Aeroport yolunun ortasında dayandı, qəzaya səbəb oldu - VİDEO
-
Bakı Limanına yeni baş direktor təyin edildi - Dosye
-
Xaricdən məhsul gətirənlərin nəzərinə! - VİDEO
-
“Ukraynaya çox kömək edirəm, amma...“ - Tramp
-
Azərbaycanda bu valyutalar UCUZLAŞDI
-
Beyləqanda ustalar hündürlükdən yıxıldı - Biri öldü
-
Türkiyə ordusuna şəhid sayı 8-ə yüksəldi - Metan qazı faciəsi
-
Yasamalda yeni binanın tikintisi təhvil verilmir - Sakinlərdən şikayət (VİDEO)
-
Xankəndidə möhtəşəm beynəlxalq tədbir
-
Azərbaycan üçün önəmli regional əməkdaşlıq platforması
-
Nəsrin Bodrumda transparan libası ilə diqqət çəkdi - FOTOLAR
-
“ABŞ və İsrail İrana hücuma görə məsuliyyət daşımalıdır“ - Nazir
-
Bakıda kanalizasiya suları birbaşa dənizə axıdılır - VİDEO
-
Naxçıvanda min bir dərdə dərman olan suyun sirri nədir? - VİDEO
-
Azərbaycanda torpaqların kadastrının dronlarla xəritələnməsi təklif edilir - VİDEO
-
BRİKS liderlərindən İsrailə sərt tələb: “Qoşunlarını dərhal Suriyadan çıxar”
-
ECO-nun Zirvə görüşü yeni reallıqların, uğurların təqdimatıdır
TOP 10
ARXİV