![]() |
|














Si Cinpin ən çox nədən narahat olmalıdır? – “The Hill”
Tarix 29.11.22, 19:18 |
|

ABŞ-ın “The Hill” qəzetində “Si Cinpin ən çox nədən narahat olmalıdır?” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi Vaşinqtonda fəaliyyət göstərən ən nüfuzlu beyin mərkəzlərindən birinin – Atlantik Şurasının (Atlantic Council) baş məsləhətçisi Harlan Ullmandır.
Novator.az saytı məqaləni ingiliscədən çevirib təqdim edir.
Çin lideri Si Cinpin mütləq hakimiyyətə can atmaqla özü də bilmədən təhlükəli bir gedişatın bünövrəsini qoyub. Noyabrın əvvəlində Çin Kommunist Partiyasının 20-ci qurultayı onu üçüncü müddətə ölkənin rəhbəri seçib. Bununla Si Cinpin faktiki olaraq Çin Xalq Respublikasının qurucusu Mao Tzsedundan sonra ölkənin ən nüfuzlu liderinə çevrilib. Cinpin faktiki olaraq ömürlük hakimiyyət yolundadır.
Pekinin başı hələ də COVİD-19 infeksiyası ilə mübarizəyə və ölkə daxilində bunun doğurduğu problemlərin həllinə qarışıb. Kommunist Partiyası Si Cinpinin rəhbərliyi altında hələ ki, ölkəyə tam nəzarəti həyata keçirə bilir.
Çində Kommunist Partiyasının və hökumətin başlıca vəzifəsi həmişə ölkədə sabitliyi qorumaq olub. Sabitlik isə Pekinin nəzərində heç bir kəndli inqilabının, iğtişaşın, rejimə qarşı etirazın baş qaldırmaması deməkdir.
Çin rəhbərliyi bu məqsədə yetməyin əsas yolunu iqtisadi faktorda – insanların həyat səviyyəsini yüksəltməkdə görüb və həqiqətən də dolanışığın yaxşılaşdırılması sabitliyin qorunmasında mühüm rol oynayıb.
Davamlı iqtisadi artım fonunda Cinpin hakimiyyətinə başağrısı yaradan məsələlər isə Tayvan problemi, əhalinin sayının azalması, eyni zamanda yaşlı nəsillə gənc nəsil arasında nisbətin gənclərin ziyanına dəyişməsi, borc həcminin çoxalması, daşınmaz əmlak bazarının süni şəkildə şişməsi olub.
Beynəlxalq aləmə gəlincə, bu sahədə Çin əlverişli mövqedədir. Pekin Ukrayna müharibəsində yaxın dostu Rusiyanı dəstəkləsə də, hər halda bu dəstək Putinin nüvə silahından istifadə etməsinə dözəcək həddə qədər deyil.
Çin ABŞ-ın dünyadakı liderliyinə meydan oxuyur. O biri yandan da Pekin Ukrayna məsələsində Rusiyaya təsir imkanlarından Vaşinqtonun xeyrinə yararlana bilər. Onsuz da əvvəl-axır hansısa məqamda Ukrayna münaqişəsi ilə bağlı danışıqlara gedilməli olacaq. Pekin həmin məqamın yetişməsini sürətləndirə də bilər, ləngidə də.
Bəs onda Çinin qarşısında duran, ölkə rəhbərliyinin hələ o qədər də fərqinə varmadığı ən böyük təhlükə nədir?
Sovet İttifaqının sonuncu lideri Mixail Qorbaçovu yada salaq. 1985-ci ildə hakimiyyətə gələndə Qorbaçov anlayırdı ki, irrasional sovet sistemi ölkəni fövqəldövlət statusunda yaşatmağa yaramır. Ona görə də Qorbaçov yenidənqurma və aşkarlıq siyasəti yürütməyə başladı.
Sovet sistemi həm sərt, həm də kövrək idi. “Yuxarılar” hər şeyə nəzarət edirdi, “aşağılar”ın idarəçilik məharəti, çevikliyi yox idi. Və belə bir sistem rasionallığa, aşkarlığa, həqiqətə uyuşa bilmədi.
Sovet İttifaqında daima “yuxarılar” “aşağılar”ın qarşısında əlçatmaz, ünyetməz vəzifələr qoyublar, “aşağılar” isə həmin vəzifələrin yerinə yetiriləcəyi haqda durmadan cəfəng vədlər verməklə məşğul olublar.
Yenidənqurmadan az sonra – 1989-cı ildə Almaniyanı ikiyə bölən Berlin divarı yıxıldı. 1991-ci ildə isə Sovet İttifaqının özü dağıldı. Onun yerində xeyli kiçilmiş varisi – Rusiya Federasiyası qaldı.
Cinpin Qorbaçovla müqayisədə tam əks kurs götürüb. O, Den Syaopinin irəli sürdüyü xətti – Qərbsayağı kapitalizmə, sahibkarlığa meydan verməyi təşviq etməkdənsə marksizm-leninizm ideologiyadan yapışıb, Kommunist Partiyasının hakimiyyətini möhkəmləndirmək, cəmiyyəti dəmir nizam-intizamla idarə etmək yolunu seçib. Bu, Qorbaçovun çalışdığı (amma nail ola bilmədiyi) yola daban-dabana ziddir.
Çin siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni baxımdan qapalı, avtokratik sistemə qayıdır. Bu, Mao Tzsedun dövründəki acınacaqlı “mədəni inqilab” günlərini xatırladır. Halbuki indi 21-ci əsrdir.
Diqqət edin, Çində milyarderlərin sayı 1000 nəfərədək azalıb. Bu ölkədə sahibkarlar tək sərvətini yox, nüfuzunu, statusunu da itirməkdədir. Ölkədə özəl şirkətlərin əvəzinə iri dövlət müəssisələrinin yaradılmasına üstünlük verilir. Hökumət sahibkarlığı, kapitalizmi məhdudlaşdırmaqla məşğuldur. Bu isə 21-ci əsr Çinində öz əlinlə özünə quyu qazmaq deməkdir.
Tarix birmənalı şəkildə sübuta yetirib ki, dövlət müəssisələri heç vaxt özəl sektorla rəqabətə girə bilməz.
Özəl sektorun sıxışdırılması iqtisadi artımı dayandıracaq. İqtisadi artım olmadan isə insanların həyat səviyyəsini yaxşılaşdırmaq, o cümlədən siyasi sabitliyi qorumaq mümkün deyil.
İndi Çin elitasının bir çox təmsilçisi ölkəni tərk etməyə çalışır. Bu, iqtisadi potensialın daha da zəifləməsinə gətirib çıxaracaq.
Deyəsən, Cinpin qurmağa çalışdığı yeni ecazkar dünyanın bəlalarından xəbərsizdir.
Hazırda ABŞ Çini yaxın dövr üçün özünə ən təhlükəli ölkə kimi görür. Amma belə getsə, Cinpinin qoyduğu uzunmüddətli məhdudiyyətlər bu “yaxın təhlükə”nin sovuşması ilə nəticələnəcək. Ona görə ABŞ-ın Çinlə bağlı siyasətini yenidən gözdən keçirməli olacağı gün, deyəsən, heç də uzaqda deyil.
Xəbərin oxunma sayı : 1129
Analiz
Xəbərlər
-
Bu rayonda 4 900 abonentin qaz təchizatı dayandırılacaq - Xəbərdarlıq
-
Pensiyaçıların kommunal ödənişini dövlət ödəyəcək? - Deputat AÇIQLADI
-
“Dedilər ki, 5 milyon manatı qaytarmalıyam“ - Bulvar idarəsinin həbsdə olan sabiq sədri
-
“Hər ay məndən 20 min alırdı, sintezator çalanla xəyanət etdi“ - VİDEO
-
“Paşa Bank“da kəskin mənfəət azalması - 91 milyon manata düşdü
-
Naxçıvan universitetində RƏZALƏT: Tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub
-
ABŞ fondları Ukraynanın ən böyük taxıl terminallarından birinə nəzarəti ƏLƏ KEÇİRDİ
-
Bakıda ağır qəzanın görüntüləri yayıldı - VİDEO
-
PKK-nın İraqdakı mağarası aşkar edilib - Yüzlərlə hərbi vasitə tapılıb + VİDEO
-
Mehdiyevlərin bankı insanlara yalan məlumat verir - Fotofakt
-
Hərbi prokurora müavini, Sumqayıta isə hərbi prokuror təyin edilib - Kamran Əliyevdən yeni təyinat
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Elat Kəndli-Fermer Təsərrüfatı“ MMC tullantıları hara axıdıb? - Xidmət tədbir gördü
-
Azərbaycanda iki yeni milli park yaradılır - SƏRƏNCAM
-
Ukraynada hökumət dəyişikliyi - Zelenski yeni baş nazir təyin edir
-
Suşi bu vəziyyətdə hazırlanırmış - Yoxlama
-
Xətaidəki çörək sexinin fəaliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Məşhur restoran buna görə cərimə edilmişdi - Məhkəmə qərar verdi
-
Rusiyadakı biznesi təhlükə altında olan sabiq məmurlar kimlərdir? - SİYAHI
-
Efirdə müğənnilər qırğına çıxdı - Mikrafonlar söndürüldü - VİDEO
-
Xırdalanda “Little Stars” uşaq bağçasında azyaşlının qolu qırıldı - Rəhbərlik gizlətdi
-
“NATO Moldovanı Rusiya ilə müharibəyə hazırlayır“ - Rusiya xarici kəşfiyyatı
-
Azərbaycan avtobusları Almaniyadan 400, Rusiyadan isə 35 min manata alıb - SİYAHI
-
Torpaq sahələrinin istifadəyə və icarəyə verilməsi ilə bağlı - Yenilik
-
“-ov“, “-yev“ sonluqlu soyadlar bu hallarda dəyişdirilir - RƏSMİ
-
Krımda partlayış hazırlayan 25 yaşlı yerli qadın saxlanılıb - İDDİA
-
Vəhdət Partiyasında toplantı: Adəm İsmayıl Bakuvi tapşırıq verdi
-
Hindistanlı turistlərin Azərbaycana səfəri kəskin artıb - Boykot işə yaramayıb
-
ABŞ yardımları dayandırdı, ərzaq böhranı başladı - Əfqanlar aclıqla üz-üzə qalıb
-
Milli Məclisin sessiyası başa çatdı: Deputatlar məzuniyyyətə çıxdı
-
“İmtahanlara özümün belə müdaxiləm mümkün deyil“ - Məleykə Abbaszadə
-
Şəxsiyyət vəsiqələri dəyişir - Qanun qəbul olundu
-
Bu media subyektləri cərimələnəcək - 5000 manatadək
-
Ötən həftə 812 yanğın olub, 5 nəfərin meyiti çıxarılıb - FHN
-
Putin Trampa xəbərdarlıq edib: “60 günə hər şeyi alacam”
-
Hərbçilərin pensiyalarının hesablanmasında dəyişiklik edilir? - Nazirlikdən cavab
-
54 yaşlı Aygün Kazımova göz qamaşdırdı - VİDEO
-
“Cahid Şahbazova cinayət işi açılıb“ - VİDEO
-
Bu avtomobillərin kilometrajı geri çəkilir - Aldanmamaq üçün nə etmək olar?
-
Sədrlə qohumlar üz-üzə gəldi - AHİK-də 4 nəfər istefa verdi
-
Kümçülər təhvil verdikləri baramanın pulunu niyə ala bilmirlər? - VİDEO
-
Dr. Vəfa Gündoğan necə estetik əməliyyat icra edir? - FOTO/VİDEO
-
Ukraynaya silah tədarükü rekord həddə çatacaq - Respublikaçı senator
-
Nərimanovdakı “Taxta bazarı”nda yanğın olub - VİDEO
-
DTX əməliyyat keçirdi - Həbs edilən var
-
Fransa müdafiə xərclərini sürətlə artıracaq - Makron
-
Azərbaycanda ətin qiyməti qalxıb - VİDEO
-
Sağlam bildiyimiz qidalar qanı qatılaşdırır - Nə yeyək?
-
“Çelsi“ klublararası dünya çempionatının qalibi oldu - VİDEO
-
Əliyev - Paşinyan görüşünün kadrarxası məqamları - VİDEO
-
Bakı çimərliklərində son durum: Yenə natəmizlik, yenə üfunət... (VİDEO)
-
Polkovnik Voronici Kiyevdə Rusiya agentləri olan azərbaycanlılar öldürüb? - FOTO
-
Əhd etmişdilər, Bakıdan Laçına piyada getdilər - VİDEO
-
Vətəndaş idarə etdiyi avtomobilə yazılmış cərimədən narazıdır - VİDEO
-
Salyan rayonunda ağır qəza hadisəsi: 3 nəfər ölüb
-
İnsanlar isti hava səbəbindən çimərliklərə axın edirlər - VİDEO
-
Qardaşı oğlunu öldürməkdə şübhəli bilinən kişi saxlanıldı - Şərurda
-
“Prezidentliyə hazır olmadığımı düşünürdüm” - Putin
-
Bakıda 38, Aran rayonlarında 40 dərəcə isti qeydə alınıb - FAKTİKİ HAVA
-
Xəstəxanada intim görüntüləri yayılan şöbə müdiri ərizə yazdı - Şantaj olunub
-
Rüşvət alanlar tutuldu: Rüşvəti verən bu iş adamları necə olacaq?
-
Azərbaycan-Ermənistan sülh danışıqlarını yaxından izləyirik - Ərdoğan
-
Köməksiz qalan azyaşlı xilas edildi - VİDEO
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını yaydı - VİDEO
-
İsmayıllıda itkin düşən 40 yaşlı qadın sosial şəbəkə vasitəsilə tapıldı - FOTO
-
Suriya və İsrail rəsmiləri Bakıda görüşüb - “Al Arabiya”
-
“Rusiyanı şərtsiz dəstəkləməyə davam edəcəyik” - Kim Çen In
-
34 mindən çox abituriyent imtahan verdi - 5 nəfərdə mobil telefon aşkarlanıb
-
“Avropanın ölkəmizə “demokratiya dərs”i keçməsi qəbulolunmazdır“ - “Gürcü Arzusu”
-
Polis istirahət zonalarında fasiləsiz xidmət aparır - FOTOLAR
-
Bakıda 40 dərəcə isti olacaq, dağlıq ərazilərə yağış yağacaq - Sabahın havası
-
Azərbaycana gələn turistlər niyə hotellərə deyil, kənd evlərinə üz tutur? - VİDEO
-
“Yolunu azmış” oğul Kral ailəsinə qayıdır? - Londonda gizli görüş
-
Dizel və 92 oktanlı benzin bahalaşacaq? - Açıqlama
-
Bakıda yol-nəqliyyat hadisəsi oldu - Tıxac yarandı
-
Saray qəsəbəsində sexdə yanğın olub - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus yayılıb - XƏBƏRDARLIQ
-
“Bir gecədə 36 Ukrayna PUA-sını məhv etmişik” - Rusiya MN
-
“Prezident olmaq çox təhlükəli işdir” - Tramp
-
Azərbaycanlılar ən çox bu ölkəyə gedir - Səbəb nədir?
-
İran İsrailə qarşı nüvə silahından istifadə etməyə hazırdır - Netanyahu
-
Qaynı qızını xəstə oğlu üçün oğurladı, polis yolda yaxaladı - İmişlidəki cinayətin TƏFƏRRÜATI
-
Bu ərazilərdə 5 gün qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Manatın sabitliyinin gücü və riskləri: Sabit, yoxsa üzən məzənnə?
-
Avtobuslar niyə yolun ortasında dayanır? - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Ərdoğana zəng edib - Nələr müzakirə olunub?
-
Azərbaycan klublarının yay transferləri: Kim gəlir, kim gedir?
-
Xanımı Ərdoğanın çlxışı zamanı ağladı - VİDEO
-
Bakı Suriya və İsrail danışıqlarına ev sahibliyi edəcək - KİV
-
Fitnes məşqçilərinin təqdim etdiyi qidalanma proqramları niyə bahadır? - VİDEO
-
Ölkədə 1,5 milyon sahibkar var - Ən çox biznesmen hansı rayonlardadır?
-
Azərbaycanlılar Türkiyədə kütləvi şəkildə mənzil alırlar: Onları ora nə çəkib aparır?
-
Xurmanı Almaniyadan 17 manata, Çindən 2 manata alırıq - QİYMƏTLƏR
-
“Putin İranın uranı zənginləşdirməsinə tam qadağanı dəstəkləyir“ - KİV
-
“Epidbiomed” MMC-yə 138 min manatlıq sifariş - Təsisçisi qanunsuz dərman dövriyyəsinə görə həbs edilmişdi
-
Yeni qida normaları kimlərə şamil ediləcək? - DEPUTAT AÇIQLADI
-
Abşeron İcra Hakimiyyətinin həbs olunan əməkdaşı: “Zəng edib dedi ki, 30 min manat istə“
-
“Sputnik Azərbaycan“ Rusiya FTX-nin filialından başqa bir şey deyildi - Mətbuat Şurası
-
İlham Əliyevin Suriya Prezidenti ilə geniş tərkibdə görüşü oldu - FOTOLAR
-
Çay evində zarafat faciə ilə nəticələndi - Göyçaydakı cinayətin TƏFƏRRÜATI
-
SOCAR Suriya Hökuməti ilə Anlaşma Memorandumu imzaladı - FOTO
-
Nazirlikdən hava ilə bağlı əhaliyə - Videomüraciət
-
“Türkiyə Suriyada da terror dəftərinin bağlanacağına inanır“ - Ərdoğan
-
Azərbaycan klublarının dəyəri nə qədərdir? - SİYAHI
-
Suriya Prezidenti Azərbaycandadır - Fotolar
-
Hər 1 manat Yağmurun həyatını xilas edə bilər - Çarəsiz anadan yardımsevər insanlara MÜRACİƏT
-
Xanımı Polad Həşimovun şəhid xəbərini necə almışdı? - FOTOLAR
-
Dövlət Departamentinin 1300 əməkdaşı işdən çıxarıldı - FOTOLAR
-
Ali Məhkəmənin hakimi Nigar Rəsulbəyova təqaüdə göndərildi - FOTO
-
“Evlərimiz təhlükədədir, hər an çökmə baş verə bilər” - VİDEO
-
Koçaryan Simonyana qarşı daha bir iddia qaldırıb - Nədə ittiham edir?
-
Avtomobillərin utilizasiyası sistemində boşluqlar - İşbazlar fürsətdən istifadə edirlər (VİDEO)
-
Bağçalara qəbul başlayır - Proses necə keçiriləcək?
-
Ölkədə nikahsız doğulanların sayı artır - İki baxış
-
Həm arıq saxlayır, həm də ürəyə xeyirdir - Hazırda mövsümüdür
-
Tələbələrin təqaüdündən xəbərsiz tutulan pullar hara gedir? - VİDEO
-
Çoxmərtəbəli binalarda səs izolyasiyasına niyə diqqət edilmir? - VİDEO
-
Tovuz döyüşlərindən 5 il ötür
-
Abortla bağlı yeni qanun qəbul edilə bilər - VİDEO
-
Qərb Ukraynaya silah tədarükünü bərpa edib - Zelenski
TOP 10
ARXİV