![]() |
|














Si Cinpin ən çox nədən narahat olmalıdır? – “The Hill”
Tarix 29.11.22, 19:18 |
|

ABŞ-ın “The Hill” qəzetində “Si Cinpin ən çox nədən narahat olmalıdır?” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi Vaşinqtonda fəaliyyət göstərən ən nüfuzlu beyin mərkəzlərindən birinin – Atlantik Şurasının (Atlantic Council) baş məsləhətçisi Harlan Ullmandır.
Novator.az saytı məqaləni ingiliscədən çevirib təqdim edir.
Çin lideri Si Cinpin mütləq hakimiyyətə can atmaqla özü də bilmədən təhlükəli bir gedişatın bünövrəsini qoyub. Noyabrın əvvəlində Çin Kommunist Partiyasının 20-ci qurultayı onu üçüncü müddətə ölkənin rəhbəri seçib. Bununla Si Cinpin faktiki olaraq Çin Xalq Respublikasının qurucusu Mao Tzsedundan sonra ölkənin ən nüfuzlu liderinə çevrilib. Cinpin faktiki olaraq ömürlük hakimiyyət yolundadır.
Pekinin başı hələ də COVİD-19 infeksiyası ilə mübarizəyə və ölkə daxilində bunun doğurduğu problemlərin həllinə qarışıb. Kommunist Partiyası Si Cinpinin rəhbərliyi altında hələ ki, ölkəyə tam nəzarəti həyata keçirə bilir.
Çində Kommunist Partiyasının və hökumətin başlıca vəzifəsi həmişə ölkədə sabitliyi qorumaq olub. Sabitlik isə Pekinin nəzərində heç bir kəndli inqilabının, iğtişaşın, rejimə qarşı etirazın baş qaldırmaması deməkdir.
Çin rəhbərliyi bu məqsədə yetməyin əsas yolunu iqtisadi faktorda – insanların həyat səviyyəsini yüksəltməkdə görüb və həqiqətən də dolanışığın yaxşılaşdırılması sabitliyin qorunmasında mühüm rol oynayıb.
Davamlı iqtisadi artım fonunda Cinpin hakimiyyətinə başağrısı yaradan məsələlər isə Tayvan problemi, əhalinin sayının azalması, eyni zamanda yaşlı nəsillə gənc nəsil arasında nisbətin gənclərin ziyanına dəyişməsi, borc həcminin çoxalması, daşınmaz əmlak bazarının süni şəkildə şişməsi olub.
Beynəlxalq aləmə gəlincə, bu sahədə Çin əlverişli mövqedədir. Pekin Ukrayna müharibəsində yaxın dostu Rusiyanı dəstəkləsə də, hər halda bu dəstək Putinin nüvə silahından istifadə etməsinə dözəcək həddə qədər deyil.
Çin ABŞ-ın dünyadakı liderliyinə meydan oxuyur. O biri yandan da Pekin Ukrayna məsələsində Rusiyaya təsir imkanlarından Vaşinqtonun xeyrinə yararlana bilər. Onsuz da əvvəl-axır hansısa məqamda Ukrayna münaqişəsi ilə bağlı danışıqlara gedilməli olacaq. Pekin həmin məqamın yetişməsini sürətləndirə də bilər, ləngidə də.
Bəs onda Çinin qarşısında duran, ölkə rəhbərliyinin hələ o qədər də fərqinə varmadığı ən böyük təhlükə nədir?
Sovet İttifaqının sonuncu lideri Mixail Qorbaçovu yada salaq. 1985-ci ildə hakimiyyətə gələndə Qorbaçov anlayırdı ki, irrasional sovet sistemi ölkəni fövqəldövlət statusunda yaşatmağa yaramır. Ona görə də Qorbaçov yenidənqurma və aşkarlıq siyasəti yürütməyə başladı.
Sovet sistemi həm sərt, həm də kövrək idi. “Yuxarılar” hər şeyə nəzarət edirdi, “aşağılar”ın idarəçilik məharəti, çevikliyi yox idi. Və belə bir sistem rasionallığa, aşkarlığa, həqiqətə uyuşa bilmədi.
Sovet İttifaqında daima “yuxarılar” “aşağılar”ın qarşısında əlçatmaz, ünyetməz vəzifələr qoyublar, “aşağılar” isə həmin vəzifələrin yerinə yetiriləcəyi haqda durmadan cəfəng vədlər verməklə məşğul olublar.
Yenidənqurmadan az sonra – 1989-cı ildə Almaniyanı ikiyə bölən Berlin divarı yıxıldı. 1991-ci ildə isə Sovet İttifaqının özü dağıldı. Onun yerində xeyli kiçilmiş varisi – Rusiya Federasiyası qaldı.
Cinpin Qorbaçovla müqayisədə tam əks kurs götürüb. O, Den Syaopinin irəli sürdüyü xətti – Qərbsayağı kapitalizmə, sahibkarlığa meydan verməyi təşviq etməkdənsə marksizm-leninizm ideologiyadan yapışıb, Kommunist Partiyasının hakimiyyətini möhkəmləndirmək, cəmiyyəti dəmir nizam-intizamla idarə etmək yolunu seçib. Bu, Qorbaçovun çalışdığı (amma nail ola bilmədiyi) yola daban-dabana ziddir.
Çin siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni baxımdan qapalı, avtokratik sistemə qayıdır. Bu, Mao Tzsedun dövründəki acınacaqlı “mədəni inqilab” günlərini xatırladır. Halbuki indi 21-ci əsrdir.
Diqqət edin, Çində milyarderlərin sayı 1000 nəfərədək azalıb. Bu ölkədə sahibkarlar tək sərvətini yox, nüfuzunu, statusunu da itirməkdədir. Ölkədə özəl şirkətlərin əvəzinə iri dövlət müəssisələrinin yaradılmasına üstünlük verilir. Hökumət sahibkarlığı, kapitalizmi məhdudlaşdırmaqla məşğuldur. Bu isə 21-ci əsr Çinində öz əlinlə özünə quyu qazmaq deməkdir.
Tarix birmənalı şəkildə sübuta yetirib ki, dövlət müəssisələri heç vaxt özəl sektorla rəqabətə girə bilməz.
Özəl sektorun sıxışdırılması iqtisadi artımı dayandıracaq. İqtisadi artım olmadan isə insanların həyat səviyyəsini yaxşılaşdırmaq, o cümlədən siyasi sabitliyi qorumaq mümkün deyil.
İndi Çin elitasının bir çox təmsilçisi ölkəni tərk etməyə çalışır. Bu, iqtisadi potensialın daha da zəifləməsinə gətirib çıxaracaq.
Deyəsən, Cinpin qurmağa çalışdığı yeni ecazkar dünyanın bəlalarından xəbərsizdir.
Hazırda ABŞ Çini yaxın dövr üçün özünə ən təhlükəli ölkə kimi görür. Amma belə getsə, Cinpinin qoyduğu uzunmüddətli məhdudiyyətlər bu “yaxın təhlükə”nin sovuşması ilə nəticələnəcək. Ona görə ABŞ-ın Çinlə bağlı siyasətini yenidən gözdən keçirməli olacağı gün, deyəsən, heç də uzaqda deyil.
Xəbərin oxunma sayı : 1129
loading...
Analiz
Xəbərlər
-
“Gömrük tarifi haqqında” Qanuna dəyişiklik edildi - FƏRMAN
-
“Vasif Talıbovun evinə polislər basqın etdi, vinçester silahları tapıldı” – İddia
-
Neftçalada narazılıq pik həddə: sabiq icra başçısı Mirhəsən Seyidova dərs keçdi – “Sənin 1 yaşın vardı…”
-
Bakıda binanın mansardına əlavə balkon inşa edildi - FOTO
-
Mühəndis bölmələri döyüş təlimində - FOTO/VİDEO
-
Azərbaycan və Misir prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - FOTO
-
“Rusiya yeni hücuma hazırlaşır” - Ukrayna Təhlükəsizlik Şurası
-
Səfirliyimizdə terrorçunu zərərsizləşdirən qəhrəman əməliyyat olundu - VİDEO
-
Misir Prezidenti Əbdülfəttah Əs-Sisinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTO
-
“İrandakı etirazçılar Azərbaycan səfirliyinə hücuma görə SEPAH-ı günahlandırırlar” - ABŞ institutu
-
“Başıma gələnlər Zelenski üçün açıq “mesaj”dır” - Saakaşvili
-
Ata qızının lüt şəkilləri yayılmasın deyə evini satdı - Abşeronda ailəli qadın keçmiş sevgilisi ilə...
-
“Bayden İranla münasibətlərin həllində hərbi yolu istisna etmir“ - KİV
-
Azərbaycana məxsus “Mi-8” helikopterini erməni terrorçularının vurmasından 31 il ötür
-
Küsülü məşhurlar gecəyə eyni geyimdə gəldilər - FOTO
-
Günün transfer xəbərləri: “Milan“ axtardığını “Mançester Siti“də tapdı
-
“Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə hücumu pisləyirik“ - İsveç XİN
-
Təbrizdə qürurverici görüntülər - Şəhidimiz alqışlarla anıldı - VİDEO
-
“Onun haqqında ən sərt tədbirlər görülə bilər” - Elman Nəsirov
-
Səfirliyimizə hücum belə planlaşdırılıb - Yeni görüntülər
-
“Qardaş Azərbaycan xalqı ilə həmrəyik” - Pakistan XİN
-
Misir Prezidentinin Bakıda Azərbaycanın iş adamları ilə görüşü olub - FOTO
-
Azərbaycan və İran XİN başçıları telefonla danışıb - Səfirliyimizə terror hücumu müzakirə olunub
-
Emin Topçiyevin direktoru olduğu daha 3 şirkət ləğv olunur – Təfərrüat
-
DİN nəqliyyat vasitələrinin texniki baxışı ilə bağlı məlumat yaydı - VİDEO
-
“Bizim pullarla Türkiyədə özünə villa, ev, obyekt alır“ - “Korkmaz Group“un sahibindən şikayət
-
Azərbaycanın İrandakı səfirliyinə terror Azərbaycan dindarları tərəfindən hiddətlə qarşılanır - QMİ-dən bəyanat
-
Röyaya BDU-nun diplomunu Abel Məhərrəmov nə üçün hədiyyə edib? - İLGİNC MƏQAM
-
Hikmət Hacıyev Britaniya səfiri ilə görüşdü - FOTO/VİDEO
-
Tehranda səfirliyimizə hücumun ardından ermənilər küçələrə töküldülər - VİDEO
-
Azərbaycanda son sutkada 24 nəfər koronavirusa yoluxub - 3 nəfər ölüb
-
Səfirliyimizə hücum edən şəxsin görüntüsü yayıldı - FOTO/VİDEO
-
Azərbaycanda əmlakın qeydiyyatı ilə bağlı xərclər azaldılacaq
-
Ərdoğan Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə mənfur hücumu qınadı - FOTO
-
Tehranın polis rəisi başqa vəzifəyə keçirilib - FOTO
-
Hikmət Hacıyev İsrailin ölkəmizdəki səfiri ilə görüşdü - FOTO/VİDEO
-
Mehriban Əliyeva səfirliyə silahlı hücumla bağlı paylaşım etdi - FOTO
-
Ermənilərin viran qoyduğu Kəlbəcərin Sarıdaş kəndi - FOTO
-
Fond Əhməd Əhmədzadənin oğlunun şirkətindən ofis icarəyə götürür – 90 minə...
-
İranın Azərbaycandakı səfiri XİN-ə ÇAĞIRILDI
-
Misir Prezidenti Azərbaycana səfərə gəldi - FOTO
-
Səfirliyə hücum anının daha bir görüntüsü yayıldı - VİDEO
-
“Terror hücumunu törədənlər ən sərt şəkildə cəzalandırılmalıdır“ - Ceyhun Bayramov
-
“Bu, əvvəlcədən planlanlaşdırılmış, kəşfiyyatı aparılmış bir hadisədir” - Türkiyəli general
-
“İsrail səfirliyi Azərbaycan xalqı ilə həmrəydir“ - Corc Dik
-
Səfirliyimizə terror hücumunda şəhid olan Orxan Əsgərov kimdir? - FOTO/VİDEO
-
“Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin əməkdaşları təxliyə olunur“ - XİN
-
İsrail ordusu HƏMAS-ın yeraltı raket zavodunu bombalayıb - VİDEO
-
Prezident İrandakı səfirliyimizə hücumu qınadı, başsağlığı verdi - FOTO
-
“Bütün məsuliyyət İran tərəfinin üzərinə düşür“ - Azərbaycan XİN
-
“Azərbaycanın İrandakı səfirliyinə hücum məni dəhşətə gətirdi“ - Aİ nümayəndəsi
-
Terrorçu səfirliyə belə daxil olub - Səfirliyə hücumun görüntüləri (VİDEO)
-
“İran qırmızı cizgiləri aşdı“ - “Qonşu ölkədəki fanatik dairələr azğınlaşıb“
-
“Azərbaycan səfirliyinə hücum bizi şoka salıb” - Rusiya XİN
-
Bakıda bir ərazidən səkkiz qumbara tapıldı - FOTO/VİDEO
-
Türkiyə İrandakı səfirliyə hücumu pislədi - “Azərbaycanın yanındayıq“
-
Azərbaycan XİN İrandakı səfirliyimizə hücumla bağlı məlumat yaydı
-
İlon Mask “Twitter”in yeni səhmlərini satmaq istəyir: Danışıqlar aparılır
-
Azərbaycanın İrandakı səfirliyinə silahlı hücum: Ölən və yaralanan var (FOTO/VİDEO)
-
“Holokost qurbanlarını yad edir və yas tuturuq“ - Azərbaycan XİN
-
Azərbaycanda dollar ucuzlaşacaqmı? - FOTO
-
Bəzi süd məhsullarının qiymətinin kəskin bahalaşmasının səbəbi nədir? - AÇIQLAMA
-
Erkin Qədirli AŞPA-da Rusiyanın təcavüzkarlığından danışdı - VİDEO
-
Paytaxtın hansı küçələrində tıxac var? - SİYAHI
-
Xankəndi-Laçın yolunda aksiya 47 gündür davam edir - FOTO
-
Aygün Kazımovanın həyatında rolu olan 10 kişi
-
Ən çox maaş alan futbolçu kimi tarixə düşəcək - Rekord məbləğ
-
Qubada içməli suya həsrət qalan kənd sakini: “Sonra deyirlər ki, camaat köçüb gedir şəhərə” - VİDEO
-
Samir Adıgözəlli Moskvada saxlanıldı - VİDEO
-
Naxçıvan sakinləri işsizlikdən şikayət edir - VİDEO
-
Aksiyaçılar dünya ictimaiyyətini ekologiyanı qorumağa çağırırlar - Etiraz davam edir
-
Rusiyanın güvəndiyi dağlara qar yağır - Serbiya sanksiyalara qoşulur?
-
Bakıda bir məhlədə 13 gəncin adına 1 milyon manata yaxın borc bildirişi gəlib - VİDEO
-
Sənədsiz evi olanların nəzərinə: Sakinlər qeydiyyatdan çıxarılır - Video
-
Pensiyası kəsilən fiziki məhdudiyyətli uşağın ailəsi şikayətçidir - VİDEO
-
Eynulla Fətullayev Aydın Canıyevi həbs etdirdi - FOTO
-
TƏBİB-dən valideynlərə xəbərdarlıq: Uşaqları xəstəlikdən necə qorumalıyıq? - VİDEO
-
“Barselona”dan dünya rekordu - FOTO
-
Vardanyan Xankəndinə köçməyə niyə razılaşıb? – İki səbəb var...
-
Gömrük işçilərinin qanunsuz əməlləri ifşa olundu - Rəsmi
-
Qərbi Azərbaycana Qayıdış Konsepsiyasının TAM MƏTNİ
-
Müharibədə iştirak etdi, intihar etmək istədi - Aygün Kazımovanın vəsiyyəti nə olmuşdu? + FOTO
-
Ağdam-Füzuli avtomobil yolunun inşası sürətlə davam etdirilir - FOTO/VİDEO
-
Tanklardan sonra qırıcı təyyarələr: Ukrayna cəbhəsi genişlənə bilər
-
Parlament buraxıla, referendum keçirilə bilər - Hazırlıqlar başladı
-
Qida texnoloqundan iddia: “Çörəyə də haram qatırlar”
-
Son sutkada 43 yeni yoluxma faktı qeydə alınıb - FOTO
-
DSMF bu şəxsdən ofis icarəyə götürdü – Ayda 96 min verəcək...
-
“Minsk Qrupu artıq fəaliyyət göstərmir“ - Dövlət Departamenti də etiraf etdi
-
Pikedən Şakiraya yeni cavab: İlk dəfə yeni sevgilisi ilə bağlı paylaşım etdi - FOTO
-
Sabiq bələdiyyə sədri 2 milyon manata yaxın torpaq sahələrini satmağa cəhd göstərib - İTTİHAM AKTI
-
Geri qaytarılan 427 dissertasiyaya görə kim cavab verəcək? - “Elə institut var ki, 10-15 işi…”
-
Vilayət Eyvazov vətəndaş qəbulu və sıra baxışı keçirib - FOTO, VİDEO
-
“Putinlə görüşməkdə maraqlı deyiləm“ - Ukrayna lideri
-
“Ərdoğanı çox sevirik, çünki...” - Maduro
-
Gömrükdən kim daha çox pul yığıb: Mehdiyev, yoxsa Bağırov?
-
“Mənə bir neçə dəfə sui-qəsd cəhdi olub, amma heç hara getmədim” - Volodimir Zelenski
-
“Sən həm yeyirsən, həm də danışırsan...“ - Vitse-spikerdən Erkin Qədirliyə etiraz
-
Keçmiş kəşfiyyatçı Putinin bunkerlərindən danışdı: Rusiya prezidenti harada gizlənə bilər?
-
“Torpaq islahatı elə-belə aparılıb” - Eldar İbrahimov
-
Azərbaycanda banklar son bir ildə nə qədər pul qazanıblar? - Tam siyahı
-
Bakının bu ünvanında evlər söküləcək - Kvadratına 3 min AZN kompensasiya
-
Milli Məclisin İntizam Komissiyası Erkin Qədirlini müzakirəyə çıxara bilər
-
“Şlyapa Zahid“ ev dustaqlığına buraxılmasını istəyir - MƏHKƏMƏ
-
“Bakıda vəzifəli şəxs vətəndaşdan pul alarkən yaxalanıb“ - Baş Prokurorluq
-
Dövlət sektorunda işləyənlərin 75 faizinin özünün və ya ailə üzvünün kredit borcu var - SORĞU
-
Respublika Kinematoqrafçılar İttifaqında kütləvi İSTEFA
-
“İrandakı etiraz aksiyaları kuliminasiya nöqtəsinə çatıb” - ABŞ institutu
-
Baş Prokurorluq Gömrük Komitəsində əməliyyat keçirir - Rəsmi
-
Müəllimlərin maaşı nə vaxt artacaq? - Deputat açıqladı
-
Seymur Talıbovla Röya Ayxan BDU-ya necə qəbul olunub? - DİM açıqladı
-
“Rusiya Paşinyanı Vardanyanla əvəz etmək istəyir” - “The Washington Times”
-
Zelenski Baydenə təşəkkür edib: “Bu qələbəyə gedən yolda mühüm addımdır”
-
Banklar dollar almaqdan niyə imtina edir? – Sonuncu hərracda satış olmayıb...
-
Xankəndi-Laçın yolunda aksiya 46 gündür davam edir
-
Daşaltı əməliyyatından 31 il ötür
-
Gənc aktrisa Üzel Kərimova necə formada qalır? - FOTO
-
Messinin hədəfi: MLS, yoxsa Avropa?
-
Kartof kəskin bahalaşdı - VİDEO
-
Bu qanun layihəsi dörd ildir qəbul edilmir - “Çünki maraqlı tərəflər var“
TOP 10
ARXİV