![]() |
|














Borc girdabında boğulan Ermənistan - TƏHLİL
Tarix 04.02.24, 20:36 |
|
933.jpg)
Son illər Ermənistanın dövlət borcu kəskin şəkildə artıb. Tək bu il xarici borclara xidmətlə bağlı xərclərin iki milyard dollar təşkil edəcəyi proqnozlaşdırılır. Bu rəqəm ötən illə müqayisədə 500 milyon dollar çoxdur.
Ermənistanda 2018-ci ildə hakimiyyətə gələn Nikol Paşinyan müxtəlif sahələrdə, xüsusən də sosial sektorda yeni proqramlar vəd etsə də, fiaskoya uğrayıb. Ölkədə yoxsulluq və dövlət borcu hər il artan templə inkişaf edir, əhalinin sosial durumu isə günü-gündən ağırlaşır. Hakim partiyanın vəd etdiyi heç bir layihə uğur qazana bilmir.
“Kaspi” qəzeti mövzu ilə bağlı məqalə dərc edib.
Artan yoxsulluq
Ermənistan statistika idarəsinin məlumatlarına görə, 2023-cü ildə ötən illərlə müqayisədə ölkədə yoxsulluq indeksində kəskin artım müşahidə edilib. Əgər 2018-ci ildə yoxsulluq səviyyəsi 23.5 faiz idisə, keçən ilin nəticələrinə görə bu göstərici artıq 24.8 faizə çatıb. Baş nazirin orta aylıq əməkhaqqının artması ilə bağlı arzuları da çürük çıxıb. Məlum olub ki, sadəcə bir-iki sektorda əməkhaqqının ciddi artımı ümumi tendensiyaya təsir edib, minimum əmək haqqında isə artım müşahidə edilməyib. İnflyasiya aşağı gəlirli insanların real gəlirlərini də azaldıb.
İnflyasiya artmaqda davam edir
Paşinyan hökuməti beş ildir ki, bütün seçkiöncəsi platformalarda əhalinin vəziyyətinin yaxşı olacağına söz versə də, tam əksi müşahidə edilir. Məsələn, Ermənistanda bu gün əhalinin 60 faizindən çoxu faktiki olaraq adambaşına düşən minimum istehlak səbətinin dəyərindən də az qazanır. Hazırda Ermənistanda minimum əməkhaqqı 75 min dramdır. Minimum yaşayış səbəti isə 80 min dram təşkil edir. İnflyasiya isə artmaqda davam edir, orta pensiya həddi minimum istehlak səbəti dəyərindən iki dəfə azdır.
Pafoslu pensiya vədi
Paşinyan cari il yanvarın əvvəlində hökumət iclasında pensiyaları iki dəfə artıracağına söz verib. Amma hökumətin bunu hansı üsulla yerinə yetirəcəyi məlum deyil. Ermənistanın hazırkı durumunda bu, artıq pul çapı və yüksək inflyasiya hesabına həll edilə bilər. Çünki real gəlirlər azalır, sosial cəhətdən imkansız olanlar daha da kasıblayır. Kasıblayanların sırasına aztəminatlılar, işləyən yoxsullar, yoxsulluğa görə müavinət alanlar və pensiyaçılar daxildir.
Əslində yoxsulluğu aradan qaldırmağın əsas üsullarından biri iş yerlərinin yaradılmasıdır. Qeyd etmək yerinə düşər ki, Ermənistan iqtisadiyyatında xarici faktorun yaratdığı müvəqqəti iqtisadi artım var və bunun nəticəsində xidmət, ticarət sahələrində tələbin yaratdığı iş yeri imkanları zaman-zaman ortaya çıxır. Fəqət, bu davamlı olmadığı üçün sabun köpüyü kimi şişərək partlayır. Hazırda xarici faktorun azalması artım tempini zəiflədir və açılan iş yerləri də bağlanır.
Real sektor ölümcül vəziyyətdədir
Ermənistan iqtisadiyyatında real sektorun ölümcül vəziyyətdə olduğu da göz önündədir. Kənd təsərrüfatı və sənaye sahələrində artım nəzərə çarpmır. Bu da öz növbəsində sosial vəziyyətə təsir edir. Bu sahələri təşviq etmək üçün isə müxtəlif vergi güzəştləri, müəyyən proqramlar həyata keçirilməlidir. Amma bu gün şahidi oluruq ki, vergi güzəştləri ləğv edilir, vergi yükü artır. 2024-cü il üçün İqtisadiyyat Nazirliyi 7 faizlik iqtisadi artım proqnozlaşdırıb. Görünən odur ki, bu, sadəcə bir utopiyadır və gəlir-xərc nisbətində erməni iqtisadiyyatında ciddi çətinliklər olacaq.
Artan dövlət borcu
Son illər Ermənistanın dövlət borcu da hökumətin götürdüyü böyük borclar səbəbindən kəskin şəkildə artıb. Eyni zamanda, xarici borclara görə xidmətlə bağlı xərclər də kəskin şəkildə artmaqda davam edir. Tək bu il xarici borclara xidmətlə bağlı xərclərin iki milyard dollar təşkil edəcəyi proqnozlaşdırılır. Bu rəqəm ötən illə müqayisədə 500 milyon dollar çoxdur. Ehtimal edilir ki, cari ildə erməni dövlətinin borcu 655 milyard dram artaraq 5.3 trilyon drama, yəni 13 milyard dollara çatacaq. Son beş il ərzində mövcud hakimiyyət beş milyard dollar borc götürüb.
Paşinyan hökumətinin maliyyə fırıldağı
Borcu ödəmək üçün əvvəllər valyuta borcları ancaq xaricdən götürülür, beynəlxalq maliyyə təşkilatlarından kreditlər alınırdı. Son illər isə daxili bazardan həm dramla, həm də xarici valyuta ilə borclar alınır. Bunun üçün isə, xarici valyuta istiqrazları buraxılır və bu da sonradan valyuta borcuna çevrilir. Bu tendensiya xaricdən alınan kreditdən baha başa gəlir. Ehtimal edilir ki, bunun səbəbi xaricdən ucuz qiymətə kredit verənin olmamasıdır. Nəticədə Paşinyan hökuməti daha yüksək faizlə daxildən pul tədarük edir. Artıq daxili bazardan alınan valyuta 500 milyon dollar həddini ötüb. Bu məbləğ üçün faizlər tək cari ildə 72 milyon dollar təşkil edəcək. Ümumilikdə valyuta borclarına xidmət üçün dövlət büdcəsindən 716 milyon dollar ödəniləcək. 1.2 milyard dollar isə daxili borcun ödənilməsi üçün nəzərdə tutulub.
Yuxarıda sadalananlardan göründüyü kimi, Paşinyan hökuməti ölkəni borc bataqlığına sürükləyib. Ucuz xarici kreditlər bahalı daxili borcla əvəz edilib. Son üç ildə dövlət borcunun orta faiz dərəcəsi 2.7 faiz bəndi artım göstərib. Bu bəndin 7.2 faizə çatacağı proqnozlaşdırılır. Büdcənin talanması, yerli icra hakimiyyəti orqanları və müəyyən iri ranqlı məmurlar tərəfindən həzm-rabedən keçirilməsi, xalqın günü-gündən yoxsullaşması fonunda Paşinyanın ağızdolusu sosial islahatlardan, proqramlardan danışması, pensiyaları iki dəfə artıracağı barədə vədləri artıq gülünc görünür.
Xəbərin oxunma sayı : 787
Analiz
Xəbərlər
-
Azərbaycanda futbol klubunun rəhbəri olan şirkət sahibi həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
-
“İran həmişə sülh və sabitlik axtarışında olub“ - Pezeşkian
-
Bir vaxtlar zibil idi, indi qızıldan baha: Kilosu 300 manat…
-
Paşinyan Türkiyəyə səfərə gedib - Ərdoğan onu qəbul edəcək
-
Naxçıvan Nazirlər Kabineti Azərbaycan Prezidentinə tabe olacaq - Dəyişiklik
-
Azərbaycan hansı ölkələrə nə qədər investisiya yatırıb? - Siyahı
-
Prezident Laziz Kudratovu qəbul edib - FOTO
-
“Gəncəli Mübariz“in oğlunun şikayəti təmin edilmədi - İş adamı bəraət aldı
-
İran İsraili ən yeni ballistik raketlə vurdu - VİDEOLAR
-
Şəfa Xəlilova dolğu,inyeksiya, botox prosedurlarını necə icra edir? - FOTOFAKT
-
“Nar”ın inklüziv peşə təlimi gəncləri iş həyatına hazırlayır - FOTOLAR
-
Rəsmi iş yeri olmayanlar ipoteka krediti ala biləcəklər? - VİDEO
-
Vilayət Eyvazov DİN-in Hərbi İnstitutunun buraxılış mərasimində - FOTO/VİDEO
-
Bu xəstəxanaya yeni baş həkim təyin edildi - FOTO
-
Fərhad Əhmədovdan milyonlarla dollar rüşvət alınıb - Məhkəmə başlayır
-
Elan saytından maşın almaq istədi, 450 manat ziyana düşdü - VİDEO
-
“İran nüvə bombası hazırlamırdı“ - Qrossi
-
Azərbaycanın bu regionunda şəkər tozu qıtlığı yaşanır - VİDEO
-
“Azərbaycan” məhəlləsinin açılışından FOTOLAR
-
Prezident Administrasiyasında görüş - Ədalət Vəliyevlə Adəm Bakuvi arasında
-
“Ərdoğanla savaşın ilk günündən çiyin-çiyinə, bir yerdə idik” - İlham Əliyev
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bloqerin qadınlarla sərgüzəştləri: onları videoya çəkdi, sonra isə... – ŞOK TƏFƏRRÜAT
-
Kahramanmaraşda “Azərbaycan“ məhəlləsinin açılış mərasimi keçirilir - CANLI YAYIM
-
Nəcməddin Sadıkovun dindirilməsi istənilib - “Şlyapa Zahid”in məhkəməsi
-
Ata qızını vəhşicəsinə döyərək ölümünü izləyib - TƏFƏRRÜAT
-
Gözləri görməsə də, qətl törətmişdi - 15 il cəza verildi
-
İlham Əliyev Türkiyəyə işgüzar səfərə getdi - FOTOLAR
-
Tramp İrana hücum planını təsdiqləyib - Əmri gözlədir
-
Mirvarid Dilbazi ad gününü niyə gizlədirdi? - Qızı hər şeyi açıqladı
-
Azərbaycanda kriptovalyuta dələduzluğu: Arvadının 55 min manatını ələ keçirdi
-
“İran-İsrail münaqişəsinin coğrafi genişlənməsi təhlükəsi var“ - Kreml
-
Naxçıvanda seçkiləri Prezident təyin edəcək - Konstitusiya dəyişir
-
Diaspora Komitəsinin vəzifəli şəxsi ticarət obyekti inşa etdirib? - FOTO
-
Azərbaycanın 6 universiteti dünyanın TOP 1000 ən yaxşısı siyahısında - SİYAHI
-
İş adamı Hafiz Məmmədov kirayədə qalır - Bütün əmlakını satıb
-
“Netanyahunu dayandırın“ - Madurodan çağırış
-
Laçında su anbarı istifadəyə verildi - Fotolar
-
Rəsmi Bakı İsrail rəhbərliyinə yenidən müraciət etdi - “Ərdəbilin vurulması narahatlıq yaradıb“
-
Xanım iş adamının 100 min dolları blogger tərəfindən ələ keçirilib - Cəmi 2 ay evli olublar
-
Bakıda binanın damında tikilən hovuz söküldü - Fotolar
-
Yeni komisiya yaradıldı - Əli Əsədov sədr, onlar üzv oldu (SİYAHI)
-
“Azərbaycan məhəlləsi“ndə 49 056 iş və yaşayış yeri inşa olunub“ - Ərdoğan
-
Çimərliklərdə yoxlama aparılıb - Nöqsanlar aşkarlanıb
-
“Əmək pensiyaları haqqında” qnaun dəyişir - Kimlərə güzəşt olunacaq?
-
Prezident BP şirkətinin baş icraçı direktorunu qəbul etdi - FOTO
-
Tramp ABŞ-nin İrana mümkün hücumunun uğurlu olacağına şübhə edir - “Axios“
-
Paytaxtda tikinti şirkətinin apardığı işlər yolu yararsız hala saldı - ŞİKAYƏT VİDEO
-
Roliklə nəqliyyat vasitələrinin arası ilə şütüyən gəncləri hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Azərbaycanda yük maşınının sürücüsünə fantastik məbləğdə cərimə yazıldı - VİDEO
-
Putin və Tramp arasında şəxsi görüşün təşkili hazırda müzakirə olunmur - Peskov
-
Goranboyda əkin sahələri suvarıla bilinmir - VİDEO
-
ABŞ yaxın günlərdə İrana zərbə endirməyə hazırlaşır - “Bloomberg”
-
Bakıda 90 il əvvəl istimarı başa çatan bina hələ də sökülmür - VİDEO
-
İlham Əliyev sabah Türkiyəyə gedəcək - Aktual regional proseslər müzakirə ediləcək
-
Bakıda dələduzluq epidemiyası - Polis 1 gündə 10 dələduzu yaxaladı
-
Nazirlikdə büdcəni belə talayıblar ... - 17 ildə nə qədər mənimsənilib?
-
Sevgilisi azadlığa çıxanda şikayət etmişdi - İndi “barışmışıq” deyir
-
“Solovyovun çıxışına görə üzr gözləyirik” - MEDİA
-
DGK-nın hospitalına 1,4 milyonluq tibbi mal satacaq 2 manatlıq “Paşa-K“ Firması kimindir?
-
Anar Məmmədovun Londondakı KFC restoranları 2 ildən sonra gəlir əldə edib - Hesabat
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycana ikinci əl paltarlar hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilib? - Tam siyahı
-
“İranla heç bir danışıq aparılmır“ - İsrail XİN rəhbəri
-
Azərbaycanda kazinolar yalnız bu ərazilərdə təşkil olunacaq - Səbəb açıqlandı
-
Bu il III qrup üzrə bəzi ixtisasların balları artırıla bilər - Məleykə Abbaszadə
-
Ağdamda tikintidə işlədilən fəhlənin maaşı niyə verilmir? - VİDEO
-
Hörmüz boğazı bağlanarsa, ən tez kim “boğular”? - Analiz
-
Naxçıvanda yeni qurum yaradıldı - Rəis təyin olundu
-
Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutunda faciə: Xəstə üçüncü mərtəbədən yıxıldı
-
Bərdədə Cümə məscidinin yanındakı qanunsuz tikintini kim himayə edir? - FOTOLAR
-
Prezidentdən simpozium iştirakçılarına - Müraciət
-
Yaxın Şərqdə gərginlik və neft bazarı: Risklər və proqnozlar
-
Beyləqanda tibb işçilərinin peşə bayramı qeyd edildi - Fotolar
-
“Sobsan” MMC-nin fəaliyyətində pozuntular aşkarlandı -10 min manat cərimə olundu
-
Azərbaycanda ən çox əməkhaqqını bu peşə sahibləri alır - CƏDVƏL
-
“İsrail-İran qarşıdurması bir neçə həftədən artıq davam etməyəcək“ - Fitch
-
Kamran Əliyev Ləmbəranskini işdən çıxardı - FOTO
-
ABŞ və müttəfiqləri Fars körfəzində hərbi mövqelərini gücləndirir - İranla qarşıdurma dərinləşir
-
İcra başçısına sui-qəsd hazırlayan şəxsə - Ağır cəza verildi
-
Azərbaycanda kazinolara icazə veriləcək - Bu şərtlə
-
Seyid Əli Xameneyi elan etdi:“Döyüş başlayır”
-
Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı - FOTOLAR
-
İran “MOSSAD“-ın binasını vurdu - VİDEO
-
Azyaşlı qız qətlə yetirilibmiş - Ana 23 il sonra tutulub
-
Tramp İranı Xamenei ilə hədələdi - “Qeyd-şərtsiz təslim”
-
“Ağdamlı Dəmir” yol polisinə tabe olmadı: Üstünə maşın sürdü - VİDEO
-
Zərərçəkənlər danışdı, Vardanyan dinlədi - Fotolar
-
İnam Kərimov Gürcüstan nümayəndə heyəti ilə görüşdü - Fotolar
-
Sərxoş halda qardaşı arvadına qarşı əxlaqsızlıq etdi - Həbs olundu
-
Paytaxtın bəzi ərazilərində qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Beyləqanda yol infrastrukturunun yenilənməsi davam edir - Fotolar
-
Sirli “ZN Trade“ yenə qalib seçildi - Şirkəti agentliklə nə bağlayır?
-
“Tiktok”da vətəndaşların pulunu ələ keçirən şəxs saxlanılıb - VİDEO
-
“Mərcan“ klinikasında ölüm faktı - Nigar Məmmədovnın adı plastik cərrahların siyahısında yoxdur
-
Nazirlər Kabinetindən dəyişiklik - 4 gün ardıcıl iş günü olmayacaq
-
Bakıda unikal dələduzluq... - Məhkəmədə barışıq oldu
-
İçərişəhərdə hotelə çevrilən tarixi bina satılır - QİYMƏT
-
Kamran Əliyevdən əmr - 2 rayona prokuror təyin edildi
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Tehrandakı 10 nüvə obyekti bu gün məhv ediləcək“ - Müdafiə naziri
-
“Çinin G7-yə qoşulmasının əleyhinə deyiləm” - Tramp
-
İsrail bəhanəsi ilə Türkiyə-Azərbaycan qardaşlığına hücum - VİDEO
-
Şəfa Xəlilova dolğu,inyeksiya, botox prosedurlarını necə icra edir? - FOTOFAKT
-
Krıma görə sanksiyaların müddəti uzadıldı - Aİ Şurası yeni qərar verdi
-
“Bu gün Tehrana yeni zərbələr endiriləcək“ - İsrail müdafiə naziri
-
“Dedi ki, xanım generala hədiyyə almaq lazımdır” - Dələduzluq işinin ŞOK detalları
-
Azərbaycanda benzin istehsalı azalır, idxal artır… - Bahalaşma ola bilərmi?
-
Kartlardan 5 min manatdan çox pul oğurlandı - DİN
-
Bakıda avtoxuliqanlıq edən şəxsdən xəbər var - Şahin Məsimov saxlanıldı
-
“ABŞ hələ də İranla razılığa gəlmək niyyətindədir“ - Tramp
-
İlham Əliyev fərman imzaladı - Nazirlər Kabinetinə 6 ay vaxt verdi
-
Təl-Əvivdə dağıntıların miqyası... - VİDEO + FOTOLAR
-
“Qumar kralı“nın işi ilə bağlı tutulan şəxs azadlığa çıxdı - Məhkəmədən qərar
-
“İran nüvə silahına çox yaxındır“ - Tramp
-
Bu ünvanlarda 4 gün su olmayacaq - SİYAHI
-
“Kimin problemi var, nömrəmi tapsın” - VİDEO
-
Daha bir SEPAH generalı öldürüldü - İsrail tərəfindən İsrail
-
İlham Əliyev Şimali Makedoniya Assambleyasının sədrini qəbul etdi - FOTO
-
“Kiyevə hücum G7-yə və ABŞ-yə açıq hörmətsizlikdir“ - Sibiqa
TOP 10
ARXİV