|
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
Japarov Azərbaycana niyə gəldi? - TƏHLİL
Tarix 27.04.24, 21:54 |
|
Bu həftə siyasi gündəmdə yaddaqalan hadisələrdən biri də Qırğız Respublikasının Prezidenti Sadır Japarovun Azərbaycana dövlət səfəri oldu.
“Kaspi” qəzeti səfərlə bağlı məqalə dərc edib.
Məqalədə deyilir ki, Sadır Japarovun səfər çərçivəsində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə apardığı müzakirələr ikitərəfli əlaqələrin genişləndirilməsi, çoxvektorlu əməkdaşlıq ruhunun gələcək modelləri üçün asan həllərin hazırlanması kimi yadda qala bilər.
18 sənəddəki məzmun
Bildirək ki, səfər zamanı Azərbaycanla Qırğızıstan arasında 18 sənəd imzalandı. Həmin sənədlərin məzmunlarını ümumi şəkildə təqdim etsək, deyə bilərik ki, onlar iqtisadi-ticari, nəqliyyat əlaqələrinin dinamikası üzrə perspektivi vurğulayır.
Prezident İlham Əliyev həmkarı ilə mətbuata birgə bəyanat zamanı həmin istiqamətləri belə açıqlayıb: “Bu gün biz, həmçinin energetika, nəqliyyat sahələrini geniş müzakirə etdik. Burada da potensial görürük. Biz Qırğızıstanda bərpaolunan enerji üzrə investisiya layihələrində maraqlıyıq. Nəqliyyat sahəsinə gəldikdə, həm Qırğızıstanda, həm də Azərbaycanda irimiqyaslı nəqliyyat layihələri, dəmir yolunun tikintisi həyata keçirilir. Əlbəttə, artıq indi nəqliyyat marşrutlarının rəqəmsallaşdırılmasının və tarif siyasətinin razılaşdırılması baxımından məsləhətləşmələr aparmağa başlamaq lazımdır. Biz Xəzər, Mərkəzi Asiya vasitəsilə Avropaya marşrutu təkcə məsafə nöqteyi-nəzərindən deyil, həm də kommersiya cəlbediciliyi baxımından əlverişli etməliyik”.
Sadır Japarov isə bildirib: “Danışıqlar əsnasında Mərkəzi Asiya və Cənubi Qafqazdan keçən beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin inkişafı məsələsində iki ölkənin qarşılıqlı fəaliyyətinin perspektivləri müzakirə olundu”.
Bu bəyanatlar onu deməyə əsas verir ki, tərəflər ikitərəfli münasibətlərdə və beynəlxalq təşkilatlarda bir-birilərinə dəstək ifadə edən məqamların vacibliyini vurğulamaqla yanaşı, geosiyasi mühitdəki daha geniş regional kontekstə nəzər salırlar.
Təhlükəsizlik naminə
Məsələni daha da aydınlaşdırmaq üçün demək lazımdır ki, Qırğızıstan hərbi qüdrət və iqtisadi indekslər baxımından elə də güclü ölkə sayıla bilməz. Amma Bişkekin Türk Dövlətləri Təşkilatındakı (TDT) üzvlüyü ona əlavə iqtisadi və siyasi, geosiyasi dividendlər qazandırır.
Bu vəziyyətin formalaşmasında Azərbaycan və onun strateji müttəfiqi Türkiyə böyük rol oynayır. Bakı-Ankara tandemi müştərək maraqları baxımından Mərkəzi Asiya ölkələrindəki türk dövlətlərini, o cümlədən Qırğızıstanı Qərb-Rusiya-Çin rəqabətinin yarada biləcəyi fəsadlardan əhəmiyyətli dərəcədə qorumağı hədəfləyir.
Buna görə də, Qırğızıstanda TDT kimliyini gücləndirməklə yanaşı, ölkədə siyasi sabitlik, davamlı təhlükəsizlikdə maraqlı olmağı nümayiş etdirmək olduqca əhəmiyyətlidir.
Azərbaycan dövləti İlham Əliyevin timsalında bütün regionlarda sabitlik və təhlükəsizliyə dəstək bəyanatlarını göstərir. Ancaq şiddətlənən qlobal güc konsentrasiyasındakı rəqabət fonunda bir çox region xarici müdaxilələrə açıq məkan olaraq qalmaqdadır.
Qırğızıstanın da siyasi və təhlükəsizlik vəziyyəti həssasdır və o, güc rəqabətinin arasında kritik sıxılmalara məruz qala bilmək riskini itirməyib.
Buna görə də Qırğızıstanda siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik üzrə stabilliyi şərtləndirmək üçün genişmiqyaslı investisiya layihələrinə diqqəti artırmaq zərurəti yaranır.
Elə bu səbəbdən təsadüfi deyil ki, İlham Əliyevlə Sadır Japarov qarşılıqlı iqtisadi-ticari və nəqliyyat sahəsindəki əməkdaşlıqların işığında investisiya portfelləri üzrə mövqelər səsləndirdilər.
Sağlam balans zərurəti
Təbii ki, Mərkəzi Asiya regionunda Çinin iqtisadi rıçaqlarını bərkitməsi diqqətdən kənarda qala bilməz. Pekin “Bir Kəmər, Bir Yol” təşəbbüsü çərçivəsində Mərkəzi Asiyaya əhəmiyyətli iqtisadi sərmayələr qoyur və infrastrukturun inkişafı üçün əhəmiyyətli imkanlar təqdim edir.
Bişkek administrasiyası üçün bunun ən son nümunəsi Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan Dəmir Yolu Layihəsidir.
İndi üçün Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan-Xəzər dəmir yolu layihəsini həll etmək və əmtəə dövriyyəsinin artmasına imkanlar yaratmaq Bakı-Bişkek xəttində vacib prioritet olaraq görünə bilər.
Beləliklə, Qırğızıstan Azərbaycanla münasibətlər və TDT-dəki təmsilçilik fonunda ölkəni əhəmiyyətli sağlam balansa söykəmək çağırışlarına baxmalıdır.
Bu baxımdan demək olar ki, TDT-nin siyasi nizamı Rusiya-Qərb-Çin arasında çoxvektorlu və çöxölçülü yanaşmasını göstərməkdən çəkinmir. Ona görə ki, regionda Transxəzər Nəqliyyat Dəhlizi (Orta Dəhliz) də olmaqla, bir çox layihə Çinin geosiyasi imkanlarına diqqəti ayırır. Bu diqqətin artırılması sözsüz ki, Qərb və Rusiyanı maksimum dərəcədə bir-biriləri ilə mübarizə fonunda daha kəskin rəqabətə fokuslayır.
Ancaq Qırğızıstan siyasi elitasında Qərb oriyentasiyasına diqqət ayrılması biristiqamətli iqtisadi asılılığın qarşısını alır, birbaşa və ya dolayısı ilə xarici investisiyaların cəlb edilməsini asanlaşdırır.
Bu mənada TDT-dəki aparıcı qüvvə kimi Azərbaycan Mərkəzi Asiyada qlobal səviyyədə təsirini hiss etdirən potensial hegemon gücləri daha çox iqtisadi formatda sağlam rəqabətə kökləməkdə maraqlıdır.
Hərbi qarşıdurma olmadan aparıla biləcək sağlam rəqabət Mərkəzi Asiya regionuna daxil olan Qırğızıstanı iqtisadi əməkdaşlıq və siyasi oriyentasiya baxımından daha çox TDT-nin təsirlərinə uyğunlaşdırır.
Bu oriyentasiyanın saxlanılması üçün ideoloji-mədəni aspektlərə nəzər yetirmək mütləqdir, buna görədir ki:
- Prezident Sadır Japarovun Bakıda Çingiz Aytmatovun abidəsinin açılış mərasimində iştirak etməsi,
- Bir gün sonra TDT-nin əhəmiyyətini çoxaldan Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş ərazilərinə səfəri qarşılıqlı anlaşmaları təşviq edir.
Nəticə olaraq deyə bilərik ki, Qırğızıstan Prezidentinin Azərbaycana səfəri həmin dövlətin və Bakının qarşılıqlı gözləntilərindəki profilləri yüksəltməyə xidmət edir.
Bu reallığa uyğun olaraq, Azərbaycanla Qırğızıstanın daha güclü regional əməkdaşlığa əsaslanan təhlükəsizlik axtarışlarını genişlədəcəyini proqnozlaşdırmaq mümkündür.
Xəbərin oxunma sayı : 2149
Analiz
Xəbərlər
-
25 minə yaxın şagird və abituriyent imtahan verib: Nəticələr nə zaman elan ediləcək?
-
Gözlənilən hava şəraiti ilə əlaqədar əhaliyə müraciət - VİDEO
-
“Həmin məqamlara görə, o pullardan imtina edirəm“ - Dilarə Əliyeva
-
“Netanyahu Hitleri qısqandıracaq səviyyəyə çatıb” – Ərdoğan
-
Magistral yollarda görünüş məsafəsi məhdudlaşacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya sərhədçiləri Zəngəzurda keçid məntəqələrini bağlayır
-
Azərbaycanla Türkiyə arasında ikiqat vergitutmanın ləğvi onlayn ticarətə necə edəcək? - ARAŞDIRMA
-
İranda hər altı saatda bir məhbus edam edilir - FOTO
-
Maaşlar saathesabı verilə bilər - Bu, kimə xeyir edəcək?
-
“ABŞ təhlükə altındadır” - Tramp
-
Sürücülərdən tıxac problemi ilə bağlı təklif - SORĞU + VİDEO
-
Rusiyada daşqınlar davam edir - Minlərlə ev su altında qalıb
-
Tələbələr gizli qulaqlılardan istifadə edirlər? - VİDEO
-
Cavanlar azalır, qocalar çoxalır: Dünyada proses necə gedir? - ARAŞDIRMA
-
Şimal-qərb küləyi güclənəcək, arabir yağış yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Xaricdə ödənişli təhsil alan müharibə veteranları üçün güzəşt edilə bilərmi? - VİDEO
-
Günlük villa kirayələrinə maraq artıb - VİDEO
-
Rayonlarda yağış yağıb, şimal-qərb küləyi əsib - FAKTİKİ HAVA
-
“ABŞ-nın hökmranlığı sona çatıb” - Hindistan XİN
-
34 ölkədə qadağan olunan məhsul - Azərbaycanda çiçəklənmə dövrünü yaşayır
-
25 minə yaxın şagird və abituriyent Azərbaycan dili fənnindən imtahan verəcək - Bu gün
-
“Avroviziya-2024”ün qalibi mükafatını səhnədə sındırıb - VİDEO
-
Keçmiş arvadı və onun sevgilisi ilə bir evdə yaşayan kişi qatil oldu - VİDEO
-
Makron Kremli hədələdi: “Əgər Rusiya həddi aşsa...”
-
DİN-dən vətəndaşlara xəbərdarlıq: “Sosial şəbəkələrdə diqqətli olun”
-
Yeni tələblərə görə, köhnə nəqliyyat sahibləri avtomobillərini yeniləməkdə maraqlı olacaqlarmı? - VİDEO
-
Günəşdə yeni güclü partlayış baş verib - Xəbərdarlıq
-
Azərbaycanda yenidən zəlzələ oldu - RƏSMİ
-
“Rafahda genişmiqyaslı əməliyyat planında qərarlıyıq“ - İsrail ordusu
-
Mövlam Şixəliyev özünü və əmlaklarını xilas edə bilmədi - Məhkəmə
-
Zibilliyi xatırladan Xəzər sahili - FOTOLAR
-
Nohur gölündə suyun səviyyəsi təhlükəli həddə çatıb - VİDEO
-
Yurdlarına qovuşan şuşalılar Cıdır düzündə yallı getdi - VİDEO
-
Vəzifəsindən azad edilən general kimdir? - DOSYE
-
ABŞ Ukraynaya 400 milyon dollarlıq silah göndərdi – Üçüncü paketə nələr daxildir?
-
Sahil Babayevin Fəxri Xiyabana geyindiyi kofta 2660 manat imiş - FOTO
-
Hərbi vəzifəlilərin təlimindən yeni GÖRÜNTÜLƏR
-
Ağstafanın icra başçısının adı məhkəmə qalmaqalında – 194 minlik mənimsəmə
-
“Qaziyəm” deyib şəhəri bir-birinə qatdı, saxlanıldı - VİDEO
-
Bakıdan Avropa İttifaqına ünvanlanan mesaj - TƏHLİL
-
Yasamalda oğurluq maşını satmaq istəyən 3 nəfər tutulub - FOTO
-
Güclü külək əsəcək, çaylardan sel keçəcək - Xəbərdarlıq
-
Şuşada “Xarıbülbül” festivalı başladı - Prezident və birinci xanım açılışda iştirak etdi (VİDEO)
-
Dünyanın ən varlı şəhəri: 360 min milyonçusu var
-
“Əminəm ki, bundan sonra Azərbaycan torpaqlarında daim sülh olacaq” - İlham Əliyev
-
Peres 55 milyon avroluq ulduzun transferindən imtina etdi: “Arda Güler daha yaxşıdır”
-
Şuşa qəhrəmanlığın, zəfərin və sülhün rəmzidir - Prezident
-
Emin Əmrullayev Türkiyəyə səfər edib - Fotolar
-
Zeynəb Xanlarova Şuşada səhnəyə çıxdı - Video
-
14 aprel imtahanında ən yüksək bal toplayan ölkə birincisi - FOTO
-
Saxta gömrük “polkovniki“nə hökm oxundu: 86 min manata vəzifəyə “təyin edirmiş“...
-
Müdafiə naziri toplantı keçirdi: General-leytenant ehtiyata buraxıldı - FOTO
-
3 şəhərin baş planı hazırlanır - 1,6 milyon ayrıldı
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq – Sabahın havası
-
Qanunsuz şans oyunlarında növbəti dələduzluq - FOTOFAKT
-
Təmirli binadan qopan beton parçaları yola düşdü - VİDEO
-
Zeynəb Xanlarova ilk dəfə Şuşada - FOTO
-
Köhnə avtomobillərin dövriyyəsi məhdudlaşdırılır - Təkliflər hazırlanacaq
-
Dönərdən zəhərlənmələr: yeyək, yeməyək?
-
Şuşada “Xarıbülbül“ festivalı başlayıb - Prezident və birinci xanım açılışda iştirak edirlər
-
İlham Əliyev Şuşada ICESCO-nun baş direktorunu qəbul edib - FOTO
-
Abşeronda qanunsuz tikintinin qarşısı alınıb - VİDEO
-
DİN və ANAMA mina təhlükəsi ilə bağlı müraciət edib - VİDEO
-
“WhatsApp” dizaynını tamamilə dəyişdi - FOTO/VİDEO
-
Polis İrəvanda Paşinyana etiraz edən altı nəfəri saxlayıb - Onlardan silah götürülüb
-
Əksər rayonlara yağış yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Şuşa şəhərinə və Sus kəndinə ilk köç karvanı yola salınıb - FOTOLAR
-
Güclü maqnit qasırğası qeydə alınıb - Transformatorlar və enerji sistemləri zədələnə bilər
-
Vasif Talıbov 1 il sonra göründü - FOTO
-
“Rusiyanın alyansa hücum imkanı yoxdur“ - NATO rəsmisi
-
Güllələnən icra başçısının qızına da Şuşada ev verildi - FOTO
-
“Mənə qarşı olan bütün məhkəmə işləri Ağ Ev tərəfindən koordinasiya edilir” - Tramp
-
29 ictimai iaşə müəssisəsində ciddi nöqsanlar aşkarlanıb - AQTA
-
İdeal valideyn olmaq üçün nə etməli? - ARAŞDIRMA
-
Azərbaycanın cənub bölgəsinin sürüşmə zonalarında aktivlik artıb - VİDEO
-
Bu gün “Xarıbülbül” Beynəlxalq Musiqi Festivalı başlayır - Şuşada
-
“Sevdiyim kişi dünyasını dəyişdi” - Xumar Qədimova
-
Mbappe bu mövsümün sonunda PSJ-dən ayrılacaq - Özü açıqladı
-
Ulu öndərin nadir geyimlərinin sərgiləndiyi muzeydən VİDEOREPORTAJ
-
Azərbaycanda itkin düşənlər: evdən çıxıb geri qayıtmayanların sayı
-
Bakıda daha bir bina sökülür - VİDEO
-
Yer kürəsində güclü maqnit qasırğası başlayıb - Xəbərdarlıq
-
Ukraynada sülhə gedən yol yalnız döyüş meydanından keçir - Finlandiya Prezidenti
-
Bakıda idman zallarında qiymətlər necədir? - SİYAHI + VİDEO
-
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Aşağı Gövhər Ağa məscidində - FOTOLAR
-
Abituriyentlərin nəzərinə: Nəticələr elan olundu
-
Kürdəxanı təcridxanasında bit yayılıb? - RƏSMİ AÇIQLAMA
-
Mehdiyevin bankı ən problemli banklar sırasında - Rüstəmovun bankı isə...
-
Prezident və xanımı Şuşada Mamayı məscidinin açılışında iştirak ediblər - FOTOLAR
-
Azərbaycan vətəndaşları bu ölkələrə vizasız gedə bilər - SİYAHI
-
Təhlükə mənbəyi olan “AMAY”la bağlı FHN-dən AÇIQLAMA
-
“Qafqazda aparıcı dövlət bizik, bizimlə hər kəs hesablaşmalıdır” - Prezident
-
Bakıda təhlükə saçan hotel - ANBAAN VİDEO
-
Azərbaycanda yeni növ radarlar quraşdırılır - FOTO
-
DTX kollektivi Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etdi - FOTOLAR
-
“Gəlir gəlsin, gəlmir, heç lazım da deyil” - Prezidentdən xəbərdarlıq
-
Bakıda güclü külək əsəcək, yağış yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Ölkəmizdə quş ətinin qiyməti arta bilər? - VİDEO
-
“Delimitasiya və demarkasiya Azərbaycanın şərtləri əsasında həyata keçirilir“ - Dövlət başçısı
-
Almatıda Azərbaycan və Ermənistan XİN rəhbərləri arasında danışıqlar başa çatıb - FOTO
-
Prezident və birinci xanım Şuşaya köçmüş ilk sakinlərlə görüşüb - FOTOLAR
-
MSK sədrindən növbəti seçki açıqlaması – “Bu tarixdən arxaya çəkilə bilməz”
-
Naxçıvanda 2 tələbə göldə boğularaq ölüb - FOTOLAR
-
Azərbaycanın ən böyük neft yatağında hasilat 2,1 dəfə azaldı – 13 ilin statistikası
-
Sabiq rektora ağır cəza verildi - Prorektoru qətlə yetirənlərə hökm oxundu + FOTO
-
Pensiya və maaşlarda artım olacaq? - AÇIQLAMA
-
Azərbaycan Ordusunda andiçmə mərasimləri keçirilib - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqlandı
-
Müğənni Ziba Osmanlı qəza törətdi - 16 yaşlı qız yaralandı
-
Bəzi rayonlara dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
Prezident Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa avtomobil yolunda görülən işlərlə tanış olub - FOTOLAR
-
İlham Əliyev Köndələnçay su anbarları kompleksinin açılışında iştirak edib - FOTOLAR
-
Ağdamda lüks mənzillər satışa çıxarıldı - QİYMƏTLƏR
-
Prezident və xanımı Şuşada Mamayı məscidinin açılışında iştirak ediblər
-
“Milli Məclisin yeni tərkibində ciddi dəyişiklik olacaq“ - Qulamhüseyn Əlibəyli
-
Şuşada Şirin su hamamının bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Prezident Füzulidə açılışlarda iştirak edib – FOTOLAR
-
Ceyhun Bayramov və Ararat Mirzoyan görüşü başlayıb - Almatıda
-
“Türkiyənin yeni konstitusiyaya ehtiyacı var“ - Ərdoğan
-
“Ailə sirlərini açıqlayan məlumatlar yayılıb” - Rəsmi xəbərdarlıq
TOP 10
ARXİV