![]() |
|














Bitki yağlarını ucuzlaşdıran səbəblər - ARAŞDIRMA
Tarix 03.12.23, 22:45 |
|

Günəbaxan, qarğıdalı yağlarını dünya bazarına Ukrayna daha çox ixrac edir. Bu səbəbdən müharibənin ilkin dövründə qiymətlər xeyli bahalaşdı. 2022-ci ilin iyul ayından taxıl dəhlizinin işə düşməsi, Ukraynanın quru sərhədləri vasitəsi ilə ixracı bərpa etməsi nəticəsində qiymətlər azaldı.
Bakı şəhərində yerləşən mağazalarda satılan yerli və xarici bitki yağlarının qiyməti azalıb. Alıcılar deyirlər ki, son aylar qiymətlər təxminən 15-20 faiz enib. Mütəxəssislər bu yağların qiymətlərinin ucuzlaşmasını xammalın dəyərinin enməsi ilə əlaqləndirirlər. Qeyd edək ki, ölkəmizdə bu istiqamət üzrə illik tələbat 85 min tondur. Onun 46 min tona yaxını idxal olunur. Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə, bu ilin oktyabr ayında əvvəlki aya nisbətən günəbaxan və qarğıdalı yağlarının, manna və qarabaşaq yarmasının, çörəyin, süfrə marqarininin qiymətlərində azalma müşahidə olunub. 2023-cü ilin yanvar ayında idxal günəbaxan yağının bir litrinin orta aylıq pərakəndə satış qiyməti 6,28 manat idisə, iyun ayında bu rəqəm 5,92 manat olub. Bəs görəsən, ucuzlaşma əsaslıdırmı və tendensiya davam edəcəkmi?
“Kaspi” qəzeti mövzu ilə bağlı məqaləsində bu və digər suallara cavab axtarıb.
Qarğıdalı yağının xammalı idxaldır
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin direktoru Firdovsi Fikrətzadə “Kaspi” qəzetinə açıqlamasında bildirib ki, hazırda Azərbaycanın günəbaxan yağı üçün xammal təminatının təxminən iki-üç faizi yerli istehsal hesabına həyata keçirilir: “Əsas faiz idxal mənbələri hesabına formalaşdırılır. Çərəz kimi istifadə olunan günəbaxan tumlarının istifadəsi üçün yerli məhsulun təxminən 65-70 faiz payı var. Eyni zamanda, günəbaxan dəninin yerli xammal payı 14 faizə yaxın təşkil edir. Hesablamalara görə, yaxın gələcəkdə günəbaxan dəninin yerli özünü təminetmə səviyyəsini 25 faizə yüksəltmək olar. Fermerlər daha məhsuldar, yağ çıxımı yüksək olan toxumlardan istifadə göstəricilərini getdikcə artırırlar”.
F.Fikrətzadə vurğulayıb ki, Azərbaycanda qarğıdalı daha çox dən formasında istifadə edilir: “Az miqdarda qlükoza üçün xammal kimi istifadə olunur. Qarğıdalı yağının xammalı bütövlükdə idxal mənbəyi hesabına təmin olunur. Çünki bizim şəraitdə bunun yağ məqsədi üçün istehsal ənənəsi yoxdur. Yaxın gələcəkdə də belə olacaq”.
Günəbaxan, qarğıdalı istehsalını artırmaq olar?
İqtisadçı ekspert Xalid Kərimlinin sözlərinə görə, Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı bitki yağlarının qiyməti kəskin artmışdı: “Günəbaxan, qarğıdalı yağlarını dünya bazarına Ukrayna daha çox ixrac edir. Müharibənin ilkin dövründə onlar ixrac edə bilmədi və qiymətlər bir neçə dəfə artdı. 2022-ci ilin iyul ayından Türkiyənin vasitəçiliyi ilə taxıl dəhlizi işə düşdü. Eyni zamanda, Ukraynanın quru sərhədləri vasitəsi ilə qərbə ixrac həyata keçirildi. Nəticədə qiymətlər azaldı və demək olar ki, müharibə ilə bağlı qiymət artımı aradan qalxdı”.
X.Kərimli bildirib ki, ölkəmizdə günəbaxan, qarğıdalı istehsalını genişləndirmək mümkün deyil: “Bizim torpaqlar Rusiya və Ukraynadakı kimi münbit deyil. Harada əkilsin? Bizim əkinə yararlı torpaqlarımız azdır. Orada da arpa, buğda əkilir. Bu o deməkdir ki, gələcəkdə də idxaldan asılı olacağıq. Özümüz bitki yağlarını hasil etsək belə, bu, məhsulun ucuz olacağı anlamına gəlmir”.
Tələb və təklifdən asılı olan qiymət
Deputat Rüfət Quliyevin sözlərinə görə, biz bazar iqtisadiyyatı yolu ilə gedirik: “Bazar iqtisadiyyatının əsas qanunlarından biri də tələb-təklif, rəqabətdir. Təbii ki, tələb-təklifdən asılı olaraq qiymət formalaşır. İstənilən məhsul bol, tələbi az olanda qiymətlər ucuzlaşır. Burada mövsümi faktor da ola bilər. Yaxud kənd təsərrüfatı məhsulu çox yığılıb və emal edilib”.
Deputat əlavə edib ki, ölkə daxilində günəbaxan, qarğıdalı istehsalını genişləndirməklə xarici xammal bazarından asılılığı azaltmaq olar: “İstehsal nə qədər çox artsa, həmin məhsulların qiyməti ucuz olacaq”.
Rəqəmlərə nəzər salaq
2023-cü ilin yanvar-oktyabrında Azərbaycanda 29,2 min ton günəbaxan istehsal edilib. Ötən ilin müvafiq dövründə isə bu rəqəm 28,5 min ton olub.
2022-ci ilin məlumatlarına əsasən, Azərbaycanda günəbaxanın əkin sahəsi 11.5 min hektar olub. 2022-ci ildə günəbaxanın əkin sahəsi 2015-ci ilə nisbətən 7,5 faiz, 2021-ci ilə nisbətən isə 3,6 faiz artıb.
Ötən ildə ölkəyə idxal olunan günəbaxan dəninin 41 faizi Çinin, 31,4 faizi Türkiyənin, 23,5 faizi isə Rusiyanın payına düşüb.
2022-ci ildə “Xam günəbaxan və ya saflor yağı və onun fraksiyaları” idxalının 89,6 faizi Rusiyanın, 10,4 faizi isə Türkiyənin payına düşüb. “Günəbaxan və ya saflor yağı və onun fraksiyaları” idxalının isə 90,3 faizi Rusiyanın, 6,4 faizi Türkiyənin və 1,9 faizi Ukraynanın payına düşüb.
Əlavə edək ki, 2022-ci ildə ölkəyə qarğıdalı idxalı 2015-ci ilə nisbətən 2,4 dəfə azalıb, 2021-ci ilə nisbətən isə 2,5 dəfə artaraq 75,9 min ton olub. 2022-ci ildə ölkəyə idxal olunan qarğıdalının 97,8 faizi Rusiyanın, 1,3 faizi isə Türkiyənin payına düşüb.
Ötən il ölkəyə idxal olunan “xam qarğıdalı yağı və onun fraksiyaları” 2021-ci ilə nisbətən 23,8 faizi azalaraq, 12,9 min ton, “qarğıdalı yağı və onun fraksiyaları” isə 23,7 faiz artaraq 4,5 min ton olub.
Xəbərin oxunma sayı : 859
Sosial
Xəbərlər
-
İnstaqramda bu gün nələr paylaşıldı? - FOTOLAR
-
“Neftçi“ Abubakarı heyətinə qatacaqmı? - SON DURUM
-
Azərbaycanda alternativ məhkəmə-tibbi ekspertizalar niyə yaradılmır? - VİDEO
-
Biləcəri sakinlərinin gecəsini kabusa çevirən “reabilitasiya mərkəzi” - VİDEO
-
Tikinti şirkəti sakinlərin istifadə etdiyi səkini bərbad vəziyyətə saldı - VİDEO
-
“Akkuyu“ AES-də tezliklə elektrik enerjisi istehsalına başlanacaq - Ərdoğan
-
General Hüseynov vəzifəsindən azad olundu - Səbəbini AÇIQLADI
-
19 yaşlı gənci parka çağıraraq bıçaqladılar - DETALLAR
-
Elm və Təhsil Nazirliyi ağac peleti alacaq - 4 milyon manata
-
Naxçıvana birbaşa yol bu ərazilərdən də keçəcək - VİDEO
-
İsa Qəmbərdən Ramiz Mehdiyevlə bağlı - Açıqlama
-
Anar Tağıyevin sevimli şirkəti: İcra başçısı hər il “Təmir-İnşaat“a yol təmir etdirir
-
Hikmət Hacıyev Berlində - Kanslerin müşaviri və Dövlət katibi ilə görüşdü
-
“Rusiya müharibəni dayandırmasa, böyük problemlərlə üzləşəcək“ - Piter Heqset
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Mehdiyevin qızı atası haqda suala sualla cavab verdi: “Bir kəlmə də deməyəcəyəm”
-
“NATO və Aİ-nin gücündən bərabər istifadə etməyə çalışırıq“ - Mark Rütte
-
“Qrant qazanan özəl bağçaların aylığı 500 manatdan çox olmamalıdır“ - Nazirlik
-
İran gəmiləri Azərbaycana gəldi - FOOTLAR
-
Mehdiyevlərin ailə bankı da batır - Zərərin həcmi açıqlandı
-
Pakistanla Əfqanıstan 48 saatlıq atəşkəs elan etdi - “Reuters“
-
Növbəti iki gündə bəzi rayonlara sulu qar yağacaq - Xəbərdarlıq
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
TRİPP layihəsi bütün bölgə üçün faydalı olacaq - İlham Əliyev
-
MSK toplandı:Depuatın mandatına xitam verildi
-
DTX və DSX-dən birgə əməliyyat - Külli miqdarda narkotik ələ keçirilib
-
Azərbaycan bu il 23 ölkədən 6,4 milyardlıq qızıl alıb - Tam siyahı
-
Ceyhun Bayramov ATƏT sədri ilə görüşdü - FOTO
-
Madaqaskarda hərbi çevriliş baş verib - Prezident ölkədən qaçıb
-
Azərbaycanlı “qanuni oğru“ həbs olundu - Rusiyada
-
“Ramiz Mehdiyevin mənə nə aidiyyəti var?“ - Əli Həsənov
-
Prezident ATƏT sədrini qəbul etdi - FOTOLAR
-
Həmkarlar İttifaqında yeni rəhbərlik - "köhnə hamam, köhnə tas..."
-
Əhməd əl-Şaraa Rusiyada - Bəşər Əsədin ekstradisiyasını istəyəcək
-
“Faktları tapıblar, sübutlar var...“ - YAP-dan Ramiz Mehdiyevin həbsinə reaksiya
-
Dövlət agentliyində işçilərin say həddi artırıldı - FƏRMAN
-
ABŞ Venesuela sahillərində gəmiyə zərbə endirdi - 6 nəfər öldü
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Prezidentdən NUFA3 iştirakçılarına - Müraciət
-
Zəngəzur dəhlizi belə olacaq - XƏRİTƏ
-
25 yaşlı müəllimə qaçırıldı, məcburi videoya çəkildi - TƏFƏRRÜAT
-
Azərbaycanda hansı sahələrdə nə qədər əməkhaqqı verilir? - Siyahı
-
Ramiz Mehdiyevin topdağıtmaz sərvətinin bir qismi... - SİYAHI
-
Gəncədə 33 yaşlı kişi 11 yaşlı xalası qızına təcavüz edib - TƏFƏRRÜAT
-
“Sədərək”dəki sahibkarlar nədən narazıdır? - VİDEO
-
“Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh sazişi üzrə təklifimiz qüvvədədir“ - Kreml
-
Baş direktor vəzifəsindən azad edildi - “Azneft”də struktur dəyişikliyi
-
Mehdiyev işində Elton Məmmədovun adı halanır - Dövlət vəsaitlərini birgə mənimsədikləri iddia olunur
-
Kommunal xərcin 20 faizi geri qaytarılacaq - Deputat dəyişiklikləri açıqladı
-
Bu il nə qədər avtomobil utilizasiyaya verilib? - VİDEO
-
Azərbaycan nefti 64 dollara düşdü - Daha iki dollar ucuzlaşıb
-
Xırdalanda qətl hadisəsi - 19 yaşlı oğlan öldürüldü
-
Metroda növbəti problem - Qatar tuneldə qaldı
-
Faizsiz kreditlər daha çox kimlərə şamil olunacaq? - VİDEO
-
“Putin Ukrayna müharibəsini bitirmək istəmir“ - Tramp
-
Qiymət artımından sonra saxta qızıllar bazara yol açıb - VİDEO
-
Ramanada kanal həddindən artıq çirklənib - ŞİKAYƏT /VİDEO
-
Paytaxtın hərəkətin ən çox intensiv olduğu mərkəzi küçəsi təktərəfli olur - VİDEO
-
DÇ-2026 seçmə mərhələsi: Türkiyə və İngiltərə darmadağın, Portuqaliya bir xalla kifayətləndi
-
“Beauty Time“da qadın yanıq xəsarətləri aldı - Məşhur salonlar şəbəkəsindən ŞİKAYƏT
-
“Yaxın Şərqdən sonra digər regionlarda sülhə maraq itirilməməlidir“ - Zelenski
-
Sahibsiz heyvanları toplayaraq müalicə etdirdi, klinikaya 40 min manat borcu yarandı - VİDEO
-
Ramiz Mehdiyev həbs olundu! - Dövlətə xəyanətdə ittiham olunur! (ŞOK)
-
“Qəzzada sülh planının ikinci mərhələsinin başlayır“ - Tramp
-
Vardanyanın məhkəməsində ifadələr dinlənildi - FOTOLAR
-
Azərbaycan Ordusunda gecə və gündüz şəraitində nümayiş məşqləri keçirilib - VİDEO
-
Bakı metrosunda izdiham - Saatlardır kart işləmir + FOTO
-
Zelenski Odessa merini vətəndaşlıqdan məhrum etdi - Truxanov kimdir və nə baş verir?
-
“Tarqovı”da qanunsuz fotoqraflıq edən gənc - 4 sutkalıq həbs olundu
-
Qəzzanın yenidən qurulması 70 milyard dollara başa gələcək - BMT
-
Prezidentin tarixi Misir səfərindən görüntülər - VİDEO
-
Azərbaycanlı tələbə NASA-nın saytında təhlükəsizlik boşluğu tapdı - VİDEO
-
“Putinin Türkiyəni təhdid etməsi barədə iddialar həqiqətə uyğun deyil“ - AKP sözçüsü
-
“Rabitəbank”ın maliyyə vəziyyəti ürəkaçan deyil - Hesabat
-
AAAF Park-da oğurluq: Mənzildən soyuducu və paltaryuyan, anbardan bilyard oğurlandı
-
Prezident bu səlahiyyəti nazirlikdən aldı, Agentliyə verdi - Sərəncam
-
Azərbaycanda işsiz qadınların sayı artdı - Statistika
-
Sabiq icra başçısının həbs müddəti uzadılıb - Məhkəmə qərar verdi
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
İranlı milyonçu qadın Bakıda aldadılıb - “3 milyonumu mənimsəyiblər“
-
“Şimali Koreya Rusiyanın texnoloji dəstəyi ilə yeni qitələrarası raket hazırlayıb“ - Xarici KİV
-
Zakir Qaralov “Akkordu“ dirçəldir? - 15 milyonluq borc sıfırlandı
-
Bu avtomobillər kəskin ucuzlaşacaq - Yeni qərar
-
40 min ölüm, 64 min doğum, 2152 əkiz, 78 üçəm... - Bu ilin statistikası
-
ATƏT sədrinin Azərbaycana səfəri təxirə salındı - Səbəb açıqlandı
-
MSK sabah toplanır: bu deputatın mandatına xitam veriləcək
-
Dövlət Gömrük Komitəsində kürsü savaşı - Müavin və idarə rəisi Şahin Bağırovun yerinə göz dikib
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Mərkəzi Bank Adil Əliyevi cərimə etdi - Federasiyasına görə...
-
Bakıda taksilərin sayına limit qoyuldu - Dəyişiklik
-
“Tomaqawk”lar Ukraynada vəziyyəti nüvə müharibəsi həddinə çatdıracaq - Lukaşenko
-
Şuşakənd və Təzəbinəyə növbəti köç yola düşdü - FOTOLAR
-
Bakıda şirkətdən 7 min manatlıq oğurluq - 2 mühafizəçi saxlanıldı
-
“Azərbaycan Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsini 6,25%-dək endirəcək“ - Fitch Solutions
-
Yolu piyadalar üçün nəzərdə tutulmayan yerdən keçən qadını MAŞIN VURDU
-
Beyləqanda Ümumdünya Statistika Günü qeyd olundu - Fotolar
-
Azərbaycan-Pakistan-Türkiyə spikerlərinin görüşü - İslamabad Bəyannaməsi qəbul edildi
-
Kərə yağı Azərbaycana hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Qiymət 35% bahalanıb
-
Ordumuz payız-qış mövsümünə keçir - VİDEO
-
Makron və Tramp arasında maraqlı anlar - VİDEO
-
Prezident Yaxın Şərq Sülh Sammitində iştirakı ilə bağlı paylaşım edib - VİDEO
-
“Hər il təhsilə 5 milyard manat ayrılır” - Nazir müavini
-
Bakıda yeni pulsuz parklanma yerləri təşkil edilib - ÜNVANLAR
-
Əli Əsədov bu Agentliyə yeni səlahiyyət verdi - QƏRAR
-
Kürdəmirdə qadın bıçaqlandı - Əri saxlanıldı
-
Abşeronda evli kişi sevgilisini bıçaqladı:10 illik münasibətin sonu faciə ilə bitdi
-
Marketlərdə 40, köşklərdə 80 qəpik - Fərqin səbəbi nədir?
-
Bakıda bu binalarda mənzillər bahalaşacaq - VİDEO
-
Azərbaycanda Hindistandan gətirilən ətlər satılır? - VİDEO
-
“Ərdoğan Rusiya-Ukrayna müharibəsinin həllinə kömək edə bilər“ - Tramp
-
Sabunçu sakinləri üfunət içində - Kanalizasiya problemi niyə həll olunmur?
-
Moped idarə etmək üçün sürücülük vəsiqəsi tələb olunacaq - VİDEO
-
Prezidentin açılışını etdiyi Hövsan stadionunda Ticarət Mərkəzi tikilir - İcazə sənədi yoxdur?
-
Dostluğun təntənəsi: Azərbaycan - Tacikistan əlaqələri
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Bu gün bütün Yaxın Şərq üçün yeni başlanğıc olacaq - Tramp
-
Sabah bu ərazilərdə qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
16 yaşlı qızın ana olması faktı üzrə istintaq başladı - Atanın kimliyi araşdırılır
-
MDB Məkanında Əməkdaşlıq və Qarşılıqlı Hörmətin Yeni Mərhələsi: Azərbaycanın Strateji Vizyonu
-
“Azərbaycan regional diplomatiyada ön sıralardadır“ - Hikmət Hacıyev
TOP 10
ARXİV