|
Paşinyan yenə imtina etdi... - Bakı və İrəvan arasında sülh danışıqları dalana dirənib
“Ermənistan təhlükəli oyunlara qoşulub“ - Prezidentdən sərt xəbərdarlıq
Beynəlxalq Bankın 1,3 milyonluq tenderini olmayan şirkət necə udub? – Təfərrüat
Türkiyənin HERİKKS HHM sistemləri Azərbaycanda - Kəlbəcərdə quraşdırılıb
Hərbi güc təhlükəsizliyin əsas qarantıdır - Prezidentin mesajlarının pərdəarxası
Üçtərəfli Bəyannamənin ilk səkkiz bəndini kim pozub? - VİDEO
Şirkət rəhbəri 20 məmurla əlbir olub pulları mənimsədi - Korrupsiyaya bulaşmış rəsmilər kimlərdir? + ADLAR
Deputatın istirahət mərkəzi əl dəyişir... - Təhvil-təslim işlərinə hazırlıq gedir
Azərbaycan Ermənistanın silahlanmasına necə reaksiya verməlidir? - ARAŞDIRMA
Qlobal qarşıdurma kəskinləşir - Azərbaycan nə etməlidir?
ABŞ ordusunun əsgərləri Zəngəzura yerləşir - Nə baş verir? + VİDEO
Müdafiə Nazirliyi Ermənistana xəbərdarlıq etdi - “Bu, növbəti müharibəyə hazırlıqdır...“
Ankara uyğurlara diqqəti artırıb – Çin türk kəndlərinin adlarını dəyişdirir
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
İtkin Natiqin hekayəsi, şəklini “tanımayan“ Balasanyan: “Doğradılar...“ - ŞOK
Tarix 01.10.23, 15:04 |
|
1992-ci ildə Ağdamın Pirlər kəndində 5 gün kilsədə qalıb ermənilərlə təkbaşına döyüşən, sonda Xocalı əsirlərinin öldürülməməsi üçün təslim olan Natiq Qasımovun hekayəsini təqdim edirik.
Natiq Qasımov 1971-ci il yanvarın 2-də Gədəbəy rayonunun Kiçik Qaramurad kəndində anadan olub. Rusiyanın Krasnoyarsk vilayətində Daxili Qoşun hissələrində xidməti başa vurduqdan sonra 1991-ci ildə vətənə qayıdıb. Elə həmin il də könüllü olaraq cəbhəyə gedən Natiq 1992-ci ildə Ağdamın Xramort kəndindəki kilsədən əsir alınıb.
(Kilsə)
Onun məşhur şəklini yəqin ki, çoxları görüb. Əlində bayrağımızla iki erməninin əhatəsində gedir. Sözügedən fotonu italyan hərbi fotoqraf Enriko Sarsini çəkib. Natiq Əsgərana aparılır və orada dindirilir. Dindirilmə səhnəsindən də fotolar var.
AzFakt.com teleqraf.com-a istinadən bildirir ki, britaniyalı rejissor və ssenari müəllifi Karan Sinqh Natiq Qasımovun həyatından bəhs edən sənədli film çəkib.
Böyük Britaniyanın "Broken Pot Media" şirkətinin istehsalı olan "Oğul" sənədli araşdırma filmi Natiqi dindirən şəxsin Xocalı qatili Vitali Balasanyan olduğunu üzə çıxarıb. Vitali Balasanyan isə bu faktı təkzib edib.
Karan Sinqh üç il ərzində Ermənistan, Azərbaycan, İtaliya, Böyük Britaniya və Rusiyada şahidlərlə danışıb. Natiq Qasımov erməni zabitləri tərəfindən dindirilən zaman italyan müharibə fotoqrafı Enriko Sarsini də orada olub. Filmdə fotoqrafın müsahibəsi də yer alır.
Karan Sinqh Vitali Balasanyandan münaqişə dövründə əsirlərlə necə davranılmasını danışmasını təkidlə xahiş edir: "Birincisi, kimisə əsir saxlamaq çətindir. İkincisi, əsir təhlükə deməkdir. Əsirlikdən qaçmağa çalışan adam öldürülə, ya da bizimkilərdən kimisə öldürə bilər. Əgər bir adam əsir kimi qeydiyyatdadırsa, niyə onun öldürülməsinə görə başımız ağrımalıdır? Ya da onun bizim adamlarımızı öldürməyinə görə başımız ağrımalıdır... Gördüyünüz kimi, əsir istənilən halda təhlükə mənbəyidir. Hətta insan haqları təşkilatları, eləcə də beynəlxalq konveksiyalar amilini nəzərə alsaq da, bu fakt dəyişmir".
Rejissor fotoqraf Enriko Sarsininin Natiqi əsir götürməsi və erməni hərbiçiləri tərəfindən dindirilməsi zamanı çəkdiyi şəkilləri Vitali Balasanyana göstərir. O, əsirin tanış gəldiyini, lakin Natiq Qasımov adlı əsiri xatırlaya bilmədiyini söyləyir: "Bu ad doğurdan da yadımda deyil. Ancaq bizim əsirimiz kimi qeydiyyata alınmış kiminsə sonradan yoxa çıxması qeyri-mümkündür. Məndə belə bir məlumat yoxdur. Çünki biz bu məsələlərə çox ciddi yanaşırıq. Əsirlər bizim həbsxanalara düşən kimi, Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi onları qeydiyyata götürürdü. Biz dərhal Qırmızı Xaç Komitəsi ilə əlaqə saxlayırdıq və əsirlər bu təşkilatın nəzarətinə verilirdi".
Balasanyan bununla belə, Sarsinin çəkdiyi fotoşəkillərdən erməni hərbiçilərinin bir neçəsini tanıyır. O, iki hərbiçinin onun əsgəri olduğunu təsdiqləyir, amma Natiq Qasımov nədənsə onun yadına düşmür: "Biz yəqin ki, Natiqi təhvil vermişik. Özü də təkcə Natiqi yox, elə hamısını. Mən sonrakı vəziyyətə görə cavabdeh deyiləm. Əgər öldürdüklərimiz olubsa da, onların nəşini təhvil vermişik. Mən "əgər" sözünü vurğulamaq istəyirəm. Çünki biz öldürməmişik".
(Vitali Balasanyan)
Maraqlıdır ki, general sorğu zamanı Natiqlə üzbəüz əyləşən və xüsusi nəzərə çarpan gənc zabiti də, deyəsən, tanımır. Rejissor Balasanyanın öz fotosunu özünə göstərib onun kim olmasını soruşur: "Bu haqda heç bir məlumatım yoxdur. Heç bir məlumatım. Heç nə deyə bilmərəm". Yəni özünü tanımır...
Müəllif daha sonra istefada olan polkovnik-leytenant Romik Mixtaryanla görüşmək üçün İrəvana yollanır. O da müharibədə iştirak edib və ermənilər tərəfdə döyüşmüş zabit həmkarlarının bir çoxunu tanıyıb.
Karan Sinqh Natiqi dindirən gənc zabitin fotoşəkilini ona da göstərmək qərarına gəlir və ümid edir ki, Romik onun kimliyinə işıq salmaqda köməklik göstərəcək: "Bu ki, Vitodur, Vitali Balasanyandır. Bəli, Vitali Balasanyandır da".
Deməli, yüksək dövlət mükafataları almış Vitali Balasanyan Natiqin dindirilməsində şəxsən iştirak edibmiş. Bu, dəhşətli görünsə də, mümkün idi.
1992-ci ildə Balasanyan Əsgəranın müdafiəsinə başçılıq edirdi. Həmin vaxt cəmi 33 yaşı olsa da, o, əsirlərin dəyişdirilməsini təşkil edirdi. Müsahibədə dindirilmə zamanı göstərilən fotoşəkildə özünü tanımaq istəməməsi heç təəccüblü deyil. Bu, Natiqin yoxa çıxmasına görə məsuliyyət daşıyanların tapılması ilə bağlı axtarışlarda böyük irəliləyiş sayıla bilərdi.
Lakin rejissor Romikin ifadəsini təsdiqləyən azı bir erməni şahidin ifadəsini almaq istəyir. Tapır da. O, kilsə döyüşündə iştirak etmiş, keçmiş erməni əsgəri Aşot Movsesyanın izinə düşür və Rusiyanın Saratov vilayətinə gedir.
"O, azərbaycanlı əsir cəsarətli əsgər idi. Necə deyərlər, çox qoçaq, ürəkli oğlan idi. Təsəvvür edin ki, ona qumbara atırdılar, o isə qumbaranı götürüb bizə atırdı. Kimyəvi tərkibli qumbara, tüstü şaşkası atırdıq, amma heç nə təsir etmirdi. Orada (sığındığı kilsə - red) təmiz hava ala bildiyi bir yer tapmışdı. Kilsədə özünü qoruya biləcəyi bir səngər, sığınacaq qazmışdı. Beləcə sağ qalmışdı".
Rejissor sonra Aşota dindirilmə zamanı çəkilmiş fotoşəkli göstərib zabiti tanıyıb-tanımadığını aydınlaşdırmaq istəyir. "Bəli, bəli, bu, Vitalidir. Tanıyıram, çox yaxşı strateqdir. Hərbi strategiyanı çox yaxşı bilirdi Vitali. Azərbaycan dilində də çox təmiz danışırdı. Yəni elə təmiz danışırdı ki, onun erməni olduğundan qətiyyən şübhələnməzdin. Yəni o dərəcədə təmiz danışırdı".
Aşot daha bir sirri də açır. Heç demə, Vitali Balasanyan kilsəyə hücuma şəxsən özü rəhbərlik edirmiş: "Vitali Balasanyanın sayəsində Xocalıdan bir müəllim gətirib kilsəyə saldılar ki, azərbaycanlı ilə danışıb onu oradan çıxmağa razı salsın. Belə də oldu. Balasanyan o vaxt orada idi. Mən də həmin vaxt orada idim. Üçüncü Stepanakert bölüyünün tərkibində ora getmişdim".
Rejissor Aşotdan Natiqin sorğuya çəkilməsində itriak edib-etmədiyini və əsirin sonrakı taleyi haqqında bir şey bilib-bilmədiyini soruşur: "Mən söhbət zamanı orada deyildim. Heç bir şey də eşitməmişdim. Amma dostlarımızdan biz gedəndən sonra orada nə baş verdiyini soruşdum. Eşitdiyimə görə, onu da doğramışdılar.
- Doğramaq deyəndə nəyi nəzərdə tutursunuz?
- Qısası, öldürmüşdülər. Əsir götürəndən sonra öldürmüşdülər. Dəyişdirməmişdilər. Hə, öldürmüşdülər. Belə eşitmişdim".
Rejissor Vitali Balasyanın Natiqin itkin düşməsində əli olduğuna dair şübhələrin artdığını nəzərə alaraq ondan növbəti dəfə müsahibə almaq istəyir. Lakin general növbəti müsahibəyə razılıq vermir. Natiqi dindirən gənc zabitin kimliyinə gəlincə, Vitali Balasanyan yenə də cavab verməməyi seçir.
30 ildən çox vaxt keçməsinə baxmayaraq, ailəsi Natiqin hələ də sağ olduğuna və qayıdacağına inanır...
Xəbərin oxunma sayı : 772
Hadisə
Xəbərlər
-
“Hər güclü qadının arxasında…” - Pərvin Abıyeva
-
Bayram tətili günlərində bölgələrdə qiymətlər hansı aralıqdadır? - VİDEO
-
SEPAH Trampa qarşı sui-qəsd cəhdinin hazırlanmasında iştirak edib - ABŞ Ədliyyə Nazirliyi
-
Vəzifəli şəxslər arasında mübahisə - Protokol tərtib edildi
-
Bakıdakı hotellər COP29 ərəfəsində 80 faiz dolub
-
İranda Azərbaycan əleyhinə təbliğatın yeni dalğası - VİDEO
-
Dövlətin ən böyük şirkətləri vahid mərkəzə tabe edildi: Gözləntilər nədir?
-
Azərbaycan Ordusunda andiçmə mərasimləri keçirildi - FOTO/VİDEO
-
Ukraynadan Avropa İttifaqına 4,2 milyon qaçqın gedib - Ən çox 3 ölkədə məskunlaşıblar
-
Prezidentin xalqa müraciətinin - Videosu
-
Ərdoğan Azərbaycan xalqını Zəfər Günü münasibətilə təbrik etdi - FOTO
-
Azad olunmuş ərazilərə 4 ildə büdcədən 8,6 milyard dollar investisiya qoyulacaq
-
Toy etmək istəyənlərə üzücü xəbər: Bahalaşır...
-
Noyabrın 10-dan bu marşrutlar pulsuz olacaq
-
Vətən müharibəsi iştirakçısı yüksək vəzifəyə təyin edildi
-
“Onun son oyunlardakı çıxışı ürəkaçan deyildi“ - Fernandu Santuş
-
Zəfər parkının açılışından - Fotolar
-
Gürcüstanda təkrar seçkilər keçirilməyəcək - Kobaxidze
-
13 yaşında müharibəyə gedən qəhrəman - VİDEO
-
Prezident, birinci xanım və Heydər Əliyev Dövlət Bayrağı Meydanında - FOTOLAR
-
CHP lideri Prezident İlham Əliyevə zəng edib - Nələr müzakirə olunub?
-
Azərbaycan XİN-dən Fransaya ÇAĞIRIŞ
-
Vətən Müharibəsi Qəhrəmanları kimlərdir?-SİYAHI
-
Tramp Ağ Evə qayıtdıqdan sonra İranın neft sənayesinə ciddi zərbə vuracaq: “Wall Street Journal“
-
“Ukraynadakı müharibə artıq bitməlidir“ - Ərdoğan
-
DTX-nin Mədəniyyət Mərkəzində Zəfər Günü ilə bağlı konsert keçirildi - FOTOLAR
-
Mauro İkardi əməliyyat olunacaq - O, uzun müddət meydandan uzaq qalacaq
-
Bakıda Zəfər yürüşündən maraqlı görüntülər - VİDEO
-
“Ortaq əlifbaya keçə bilsək, böyük birləşməyə nail olacağıq“ - Türkiyə Prezidenti
-
Azərbaycan Bayrağı “Ginnesin Rekordlar Kitabı“na düşdü - FOTO
-
Rus ordusunun son sutkadakı itkiləri açıqlandı - SİYAHI
-
“Tramp hər siyasətçinin bacarmadığını etdi“ - Ərdoğan ABŞ-dəki seçkiləri şərh edib
-
COP29 Məlumat mərkəzləri fəaliyyətə başlayıb - Ünvan + FOTOLAR
-
“Ermənistan silahlandırma siyasətindən əl çəkməlidir, buna son qoyulmalıdır“ - Dövlət başçısı
-
İsrail XİN başçısı Niderlanda gedir - Amsterdamda yaralanan yəhudi azarkeşlərə görə
-
Türkiyənin qış turizmi və ən gözəl istiqamətlər - FOTOLAR
-
Azərbaycanla BMT arasında Anlaşma Memorandumu təsdiq edilib
-
Bakıda yağış yağacaq, bölgələrdə 18 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
“Azərbaycanofoblar Ermənistanı yeni müharibəyə təhrik edirlər“ - Prezident xalqa müraciət ünvanladı
-
Vətən müharibəsi bizim şanlı tariximizdir, parlaq Qələbəmizdir - İlham Əliyev
-
Mehriban Əliyeva Zəfər parkından paylaşım edib - FOTO
-
Vətən müharibəsinin 43-cü günündən - Real döyüş kadrları
-
Xankəndi və Şuşada Zəfər yürüşləri - VİDEO
-
Ərdoğan İlham Əliyevə məktub:“Zəfəriniz əbədi olsun!”
-
“Bayden Ukrayna üçün 2 şey edə bilər“ - Ukraynalı politoloq
-
“Tramp cəsarətli insandır” - Putin
-
Bayram günlərində işləyən bankların SİYAHISI
-
“ABŞ ordusu növbəti ali baş komandanın əmrlərini həyata keçirməyə hazırdır“ - Pentaqon
-
Muzey kimi fəaliyyət göstərəcək “Şuşa“ həbsxanasında işlər aparılır - VİDEO
-
Xarici İşlər Nazirliyi 8 Noyabr – Zəfər Günü münasibətilə bəyanat yayıb
-
Azərbaycanın müasir tarixinə əbədi həkk olunan gün
-
Tariximizə qızıl hərflərlə yazılan Zəfər Günü
-
Şanlı Qələbə işıqlı gələcəyə yol açdı
-
Bu gün Zəfər Günüdür
-
Pərviz məhkəməyə müraciət etdi: “Günay məsuliyyət daşıyır“
-
Avropa Liqası: “Qarabağ“ ilk qələbəsini qazandı
-
Yeni dələduzluq növü yayılıb? - Polis xəbərdarlıq etdi
-
8 milyona satılan restoran sabiq icra başçısınındır? - FOTO
-
COP29-da Mixail Mişustin iştirak edəcək - Putin
-
İsrail “Boeing“ ilə müqavilə imzaladı: Yeni nəsil “F-15“ qırıcıları alır
-
Milli Məclisdə müzakirə: "Kredit faizləri aşağı salınmalıdır"
-
“Azərişıq”dan 100 milyonluq tenderlər “Smart Energy Services” MMC - Nə saytı, nə də sosial şəbəkə hesabı var
-
Yeni qaydalar dönərin qiymətinə təsir edəcək? - VİDEO
-
“Prioritetimiz müsəlman ölkələri və qonşu dövlətlərlə münasibətlərdir“ - Pezeşkian
-
“Bayden administrasiyası Ukraynaya son 6 milyard dollar göndərməyi planlaşdırır” - “Politico”
-
“İnstusional öhdəlik”, yoxsa öhdəliklərdən imtina - Leyen Bakıya gəlməkdən niyə imtina edir?
-
Prezident Zəfər Günü ilə bağlı paylaşım etdi - FOTO
-
Saxta plastik cərrahlarla bağlı araşdırma başlayıb - Siyahıda Xatirə İslamın bacısı da var
-
Azərbaycan xalqının tarixi Qələbəsi
-
COP29 və bayram günlərində avtovağzallar necə işləyəcək? - Rəsmi cavab
-
Prezident yeni Holdinq yaratdı - Naziri sədr təyin etdi
-
Satışda zəhərli uşaq paltarları aşkarlandı - Bu işdə “Azərenerji” rəhbərinin oğlunun da adı hallanır
-
Bu şəxslər ildə bir dəfə əsgərliyə çağrılacaq - Yeni QANUN
-
Məktəblilərdə tətil başlayır: Neçə gün dərs olmayacaq?
-
Siyavuş Kərimiyə Prezident təqaüdü təyin edildi - Sərəncam
-
Vilayət Eyvazov növbəti sıra baxışı keçirdi - VİDEO
-
Estetik əməliyyatlar edən Natəvan Əmirova cərrah deyilmiş - Dövlət qurumundan açıqlama
-
Şarl Mişel Azərbaycana gəlir - Bu tarixdə
-
Prezidentdən Fərid Seyidovla bağlı - Sərəncam
-
FHN bu univermağın fəaliyyətini dayandırdı - VİDEO
-
Trampın qələbəsi onlara 64 milyard qazandırdı - Siyahı
-
Dövlət Vergi Xidməti Nazirlər Kabinetinin qərarını icra etmir? - Təfərrüat
-
Bizə Zəfər yaraşır!
-
Prezident 4 polkovnikə general rütbəsi verdi - SƏRƏNCAM
-
Bakıda bu küçələrdə yürüş olacaq - Zəfər bayramı ilə bağlı
-
Hikmət Mirzəyevə “general-polkovnik“ hərbi rütbəsi verildi - Sərəncam
-
Nazir onu vəzifəsindən azad etdi - Səftər Rəhimli hara vəzifəyə gedir?
-
Dollar neçəyə olacaq? - 6 günlük rəsmi məzənnə açıqlandı
-
İlham Əliyev Moldova prezidentinə təbrik məktubu göndərib - MƏTN
-
Təhsildə ixtisas uyğunluğuna dair tələblər təsdiqlənib - DETALLAR
-
“3+3” formatının aktivləşəcəyinə ümid edirik“ - Rusiya TŞ rəhbəri
-
“Nar”ın sərfəli “TouristSIM” tarifləri ilə Azərbaycanı kəşf et!
-
Banklarda “qara siyahılar“ ləğv olunub - Bu şəxslərə də kredit verilir + VİDEO
-
“Aparıcılar polisə, prokurora tapşırıqlar verirlər“ - Deputat
-
“Pullu yol“dan necə istifadə olunacaq: “Sürətli Keçid Kartları” satışa buraxılır - VİDEO
-
Ramil Səfərov meyxanaçını evində ziyarət etdi - FOTO+VİDEO
-
Azərbaycanda altı günlük bayram tətili başlayır - Sabahdan
-
Beyləqanda Zəfər Günü münasibətilə ağacəkmə aksiyası - FOTOLAR
-
“Qərb Cənubi Qafqazda sülhün bərqərar olmasına mane olur“ - Şoyqu
-
Leysan yağacaq, şimşək çaxacaq – Xəbərdarlıq
-
Mərkəzi Parkın üçüncü hissəsi açıldı - Video - Fotolar
-
Xaricə səfər edən azərbaycanlı turistlərin bütün ölkələrdə evləri var – Siyahı
-
Qarabağ və Şərqi Zəngəzurdakı əkin torpaqların icarəyə verilməsi... - Yeni qayda təsdirləndi
-
“Belə çıxır ki, minlərlə adam valyuta dəyişmək üçün sıra gözləyəcək“ - Siyavuş Novruzov
-
Nazir biznesmeni prorektor təyin etdi - FOTO
-
Mərkəzi Bank sədrinin 1-ci müavini vəzifədən çıxarıldı - Onlar İH üzvü oldular (SİYAHI)
-
Sabah Şuşada hərbi yürüş keçiriləcək - “Zəfər günü” ilə bağlı
-
“ABŞ Ermənistanı “intihar“a sürükləyir“ - Rusiya Xarici Kəşfiyyat Xidməti
-
Nazir müdir müavinini işdən çıxardı - Yeni təyinat
-
Bayram günlərində banklar işləyəcək? - Mərkəzi Bankdan açıqlama
-
Milli Məclis İlham Əliyevi və birinci xanımı təbrik edib - Zəfər Günü ilə bağlı
-
Aeroporta getmək istəyənlər bu yollardan keçməlidir - Siyahı
-
Güclü maqnit qasırğası yeri vurdu - Xəbərdarlıq
-
Bakıda özünü körpüdən atmaq istəyən şəxs xilas edilib - VİDEO
-
Prezident Böyükşor-Pirşağı yolunun açılışını etdi - Fotolar
-
COP29-la bağlı Bakıya gələcək qonaqlara bu yeməklər veriləcək - VİDEO
-
Azərbaycanın ən varlı şəxsləri - SİYAHI
-
Bakıda üç bahalı avtomobil necə yanıb? - TƏFƏRRÜAT
-
Kredit tarixçəsi pis olan vətəndaşlara şad xəbər - VİDEO
-
Adam oğurluğunda təqsirləndirilən şəxs ev dustaqlığı istədi - MƏHKƏMƏ
TOP 10
ARXİV