![]() |
|














20 Yanvar müstəqillik əzmimizi, milli kimliyimizi dünyaya tanıdan gündür
Tarix 21.01.25, 7:00 |
|

Ötən əsrin 90-cı illərdə Azərbaycanın tarixində təəssüf ki, bir çox faciələr, qanlı hadisələr, tariximizdə yer aldı. Bu hadisələrdən biri də ölkəmizdə, tariximizdə dönüş nöqtəsi yaradan Qanlı Yanvar faciəsidir. 1990-cı il 20 Yanvar Azərbaycan xalqının ən qanlı hadisə, faciə, soyqırımı kimi tariximizə həkk olundu. Lakin, bu faciə nə qədər qanlı soyqırım olsa da, bir o qədər də özündə müstəqillik və azadlıq uğrunda mübarizə, hünər və qəhrəmanlıq, milli oyanış və özünüdərk kimi də qürurlu tariximiz oldu. Qan yaddaşımızda böyük faciə və qəhrəmanlıq, milli kimlik, milli ruh oyanışı olan 20 Yanvar müstəqillik əzmimizi, milli kimliyimizi dünyaya tanıdan gün oldu.
Belə ki, 1990-cı ildə yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə Sovet İttifaqı qoşunları qanunsuz olaraq Mixail Qorbaçovun göstərişi ilə Bakı şəhərinə daxil olmuş, nəticədə Bakı şəhərində, bir çox rayonlarda qanlı hadisələr törətmişdi.
Həmin dövrdə bir çox mühüm hadisələr baş vermişdi. Azərbaycan artıq Sovet İttifaqı tərkibindən çıxmaq və müstəqil olmaq istəyirdi. Eyni zamanda burada Ermənilərin Qarabağ iddiası da özünü göstərməyə başladı. Mixail Qorbaçovun rəhbərliyi dövründə Ermənilər daha da ruhlandı və Qarabağ uğrunda mübarizələri geniş vüsət aldı. Onlar hər cür cəhdlə o, torpaqların Ermənistana birləşdirilməsinə və azərbaycanlı əhalinin Qarabağı tərk etməsinə çalışırdılar. Ermənilər buna müxtəlif rayonlarımızada, soyqırımlar, faciələr törətməklə nail olmağa çalışırdılar və nəticədə guya xalqımız bütün bunlardan qorxacaq və geri çəkiləcək. Əslində isə onların gözlədiyi baş vermədi, əksinə, xalqımız bütün bu hiylələrdən qorxmadığını onarla mübarizə apararaq göstərdi.
Belə ki, xalqımızın mübarizəsin müstəqilliyə can atmasını görən, hər zaman erməniləri müdafiə edən Moskva Azərbaycanın mübarizə əzmindən qorxmağa başlamışdır. Bunun nəticəsində Sovet rəhbərliyi SSRİ tarxində ilk dəfə olaraq sovet şəhərinə qoşun yeritdi və qanlı hadisələrə səbəb oldu.
Sovet rəhbərliyi Bakıda Fövqəladə vəziyyət elan edilməsi haqqında fərmana əsasən və müxalifət nümayəndələrinin təşkil etdiyi iğtişaşların qarşısın almaq üçün qoşunların ökəmizin müxtəlif rayonlaına və Bakı şəhərinə daxil olmasına nail oldular. Təbii ki, bütün bunlardan xalqımız xəbərsiz idi. Və gecə ilə Bakıya yeridilən qoşunlar əliyalın, dinc, silahsız, böyük, kiçik, yaşlı, cavan demədən xalqın üzərinə yeridildi. Sovet qoşunları xalqla qəddarcasına davransa da, insanlara qarşı dəhşətli cinayətlər törətsələr də, onlar qorxmur, əksinə müstəqillik, azadlığımız uğrunda mübarizə aparır, geri çəkilmirdilər. Hətta Yanvarın 20-si səhər Bakıda belə bir şayiə yayılmışdı ki, Sovet qoşunlarının işğalı nəticəsində öldürülən dinc sakinləri Xəzər dənizinə tökmək istəyirlər. Odur ki, bunun qarşısını almaq üçün yanvarın 20-si erməni qaçqınların yerləşdiyi gəmi Krasnovodskiyə doğru hərəkət etmək istəyərkən onların qarşısını mülki Azərbaycan gəmiləri kəsir. Bu aksiya təqribən iki saat çəkir. Gəmilər fasiləsiz fit səsləri ilə şəhəri lərzəyə salır. Sonradan bu aksiyada iştirak edən Azərbaycan gəmilərinin heyəti həbs edilir.
Qanlı Yanvar nəticəsində 147 nəfər günahsız insan şəhid olmuş, onlarla sakin yaralanmış, mülki obyektlərə, şəxsi mülklərə, dövlət əmlaklarına ziyan dəymişdir.
Təbii ki, bütün bu hadisələrin törədilməsinin əsas səbəbi Sovet rəhbərliyinin qorxusu idi. Onların qorxusu Azərbaycan xalqının mübarizəsi, azadlığı uğrunda çalışması, sovet rəhbərliyinə tabe olmaq istəməməsi, öz kimliyi, mənliyi, müstəqilliyi uğrunda mübarizəyə başlaması idi. Bu hal artıq çox geniş vüsət almışdı. Bu mübarizəni boğmağa çalışan rəhbərlik xalqa qarşı faciə törətməklə əslində səhv addım atmış olduğunu, ğzünün yarıtmaz siyasət yürütdüyünü sübut etmiş oldu. Bu hadisələrdən sonra demək olar ki, bütün ölkədə azadlıq, müstəqillik ruhu baş qaldırdı.
Bakıda fövqəladə vəziyyət tətbiq edilməsinə baxmayaraq, yanvarın 22-də Azərbaycan xalqı şəhidləri ilə vidalaşdı. Ölkəmizdə 3 gün matəm elan olundu. Azərbaycanın bütün rayonlarında və Bakıda izdihamlı matəm mitinqləri keçirildi. Matəm mərasimində bir milyondan çox insan iştirak edirdi. Bu, Azərbaycan xalqının azadlıq səsi, haqq, ədalət, demokratiya və müstəqillik uğrunda mübarizə əzmi idi.
Bütün bu hadisələrin, faciələrin baş verməsinə səssiz qalmayan tək insan Ulu Öndər Heydər Əliyev olmuşdur. Hadisənin səhəri günü Heydər Əliyev Azərbaycanın Moskvadakı Daimi Nümayəndəliyinə gələrək, bəyanatla çıxış etmiş və xalqın haqq səsi olmuşdur. Ulu Öndər bəyanatında bu cinayətə səbəb olanları qorxmadan ifşa və tənqid etmişdi. Məhz Heydər Əliyev bu hadisəyə hüquqi-siyasi qiymət verilməsini də diqqətdə saxlamış, səbəbkarların cəzalandırılması üçün fəaliyyət göstərmişdi. Elə bu məqsədlə də, Ümummilli Liderin təşəbbüsü ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi 20 Yanvar faciəsinə ilk siyasi qiymət verən 21 noyabr 1990- cı il tarixli qərar qəbul etdi. Belə ki, 1993-cü ildə xalqın səsi ilə hakimiyyətə gələn Heydər Əliyev 20 Yanvar faciəsi günahkarlarının araşdırılması və cəzalarını çəkməsi işinə də diqqət ayırmışdı. 1994-cü ildə yanvarın 5-də Heydər Əliyev 20 Yanavar faciəsinin dördüncü ildönümü ilə bağlı verdiyi fərmanada Milli Məclisə bu faciəyə siyasi-hüquqi qiymət verməsini tövsiyə etdi. 1994-cü il martın 29-da Milli Məclis tərəfindən "1990-cı il yanvarın 20-də Bakıda törədilmiş faciəli hadisələr haqqında" qərar qəbul edildi. Bu qərarda Kommunist rejimin Azərbaycan xalqına qarşı törətmiş olduğu bu faciyə cinayət, hərbi təcavüz kimi qiymətləndirildi. Ulu Öndər Heydər Əliyev 1998-ci ildə "20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı təsis edilməsi ilə bağlı fərman imzaladı.
Təbii ki, Ulu Öndər Heydər Əliyev uğurlu siyasətini davam etdirən Prezident İlham Əliyev şəhid ailələrinə qarşı hər zaman həssaslıqla yanaşmış, şəhidlərin xatirəsinin yaşadılması, onların ailələrinin sosial rifahının yaxşılaşdırılması üçün tədbirlər görmüşdür. Belə ki, 2006-cı il 19 yanvar tarixində "20 Yanvar çəhidinin ailəsi üçün Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqaüdünün təsis eilməsi haqqında" Fərman imzalanmışdır. Fərmana əsasən, şəhid ailələrinə dövlət qayğısını artırmaq məqsədilə təqaüd verilir. Şəhidlər xiyabanında təmir işləri aparılır və Bakının Yasamal rayonu "20 Yanvar" dairəsində Qanlı Yanvar şəhidlərinin xatirəsinə memorial abidə komleksi ucaldılmışdır. Eləcə də 20 Yanvar hadisələrinin 33-cü ildönümü ilə bağlı Prezident şəhid ailələrinin rifahının daha da yaxşılaşdırılması üçün 2006-cı il 19 yanvar fərmanına dəyişikliklər edərək onlara verilən aylıq təqaüdün məbləği artırılmışdır. Əlbəttə ki, öz mübarizəsi, azadlığı, milli kimliyi, ölkəsinin suverenliyi uğrunda mübarizə aparan xalqa qarşı Prezident hər zaman diqqət göstərmiş və qiymətləndirmişdir.
Elnur Əzizov
Xəbərin oxunma sayı : 766
Sosial
Xəbərlər
-
Xarici diplomlar hansı halda tanınmayacaq? - Qərar açıqlanıb
-
“Ya qəlpəni çıxarın, ya da əlillik verin“ - Məhkəmə qərar verdi
-
Zeynal Usubov məhkəmədə ifadə verdi - “Nizami 1,3 milyon dollar pulumu ələ keçirib“
-
“Qəzza planımda fələstinlilərin geri qayıtmaq hüququ yoxdur“ - Tram
-
Bakıda işdən evə gedən qadın bıçaqlandı - Keçmiş əri saxlanıldı
-
Məcnun Məmmədov şərab istehsalı və quşçuluq müəssisələri ilə tanış oldu - Fotolar
-
Əri həbsdən çıxan qadın qonşu kişi ilə gəzdi, oğulları buna şahid oldu – TƏFƏRRÜAT
-
Beyləqan əhalisi keyfiyyətli içməli su ilə təmin olunur - FOTOLAR
-
“Orbita“ uşaq bağçasında azyaşlıya şiddətlə bağlı araşdırma başladı - VİDEO
-
Aybəniz İsmayılovanın atası ilə bağlı sensasion fakt: Qatar rəisi işləyərkən görün nələr edib...
-
Daha bir həkim əməliyyat vaxtı canlı yayım açdı - VİDEO
-
Tramp İrana qarşı oyun qurur - Pezeşkian
-
Ceyhun Bayramov yeni səfiri qəbul edib - Müzakirə + FOTO
-
Bakıda sürücünü hədələyib pulunu ələ keçirən şəxslər tutulub - VİDEO
-
Azərbaycan HHQ hücum təyyarələri ilə təlim-məşq uçuşları keçirib - VİDEO
-
““İnteks” MMC 7 ildir binanı təhvil vermir” - Sakinlər narazıdır + Fotolar
-
Bakıda Roma papasının adına katolik kilsə inşa olunacaq - 665 min manat ayrılıb
-
Təhsil Tələbə Krediti Fondunda - Yeni təyinatlar
-
“Nar”ın dəstəyi ilə Azərbaycanda jest dili tətbiqi hazırlanır
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Anasını söydü, həbs edildi: “İki oğlum məni evimdən çıxarıb“
-
Beyləqanda “Azərişığ”ın 10 yaşı qeyd edildi - Fotolar
-
Maskalanıb evdən 7500 manatlıq qızıl oğurladılar - Video
-
“Netanyahu Qəzzaya 100 milyard dollar təzminat ödəməlidir” - Ərdoğan
-
“Bələdiyyələr nə vaxt icra başçısının qoltuğundan çıxacaq?“ - Deputat
-
Sabah pensiyaların yeni artımlarla birgə ödənişinə başlanılacaq - Nazirlik
-
Əlilliyə görə verilən müavinətlər də artacaq? - AÇIQLAMA
-
İsmayıllıda Aşıqbayramlı su anbarının üzərində restoran tikilir? - Video
-
Sertifikasiyadan keçə bilməyən 1300 müəllim işdən çıxarılıb - Emin Əmrullayev
-
Azərbaycan rusiyalı deputatı “arzuolunmaz şəxs“ elan edib - Ölkəyə girişinə qadağa qoyulub
-
Bakıda iş saatları dəyişəcək - Tətbiq olunacaq QRAFİKLƏR
-
İri Şəhərlərin Birləşmiş Su Təchizatı Xidməti qanunları necə pozur? - Şok səbəb
-
Nazir özündən əvvəlki nazirləri qınadı: “Yol verilən səhvlərin nəticəsini indi görürük“
-
Ədalət Verdiyevə qarşı ittihamlarından biri götürüldü - Hərbi ekspertin işi məhkəməyə göndərildi
-
Elektron siqaretlər təhlükəlidir! - Birgə məlumat
-
Baş prokuror Xəzər rayonunda vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Dövlət idarələrində çalışanların sayı azalıb - Deputat səbəbləri açıqladı
-
“Müəllimlərin sayı azalacaq, maaşlar yüksələcək” - Nazir
-
“Azərişıq“ əməkdaşları və rəhbər heyyəti Fəxri və Şəhidlər xiyabanlarını ziyarət etdi - FOTO
-
Bir gün Cümhuriyyətçi olurlar, bir gün sovet ideologiyasını tərənnüm edirlər - İqbal Ağazadədən mükəmməl yazı
-
Ərdoğanın Malayziya səfəri başlayıb - Ardınca İndoneziya və Pakistana gedəcək
-
Ukraynanın NATO üzvlüyündən hələlik söhbət getmir - Şolts
-
“51 halda ciddi qanun pozuntusu müəyyən edilib” - Nazir müavini
-
“Mənə 1 manat da çatmayıb” deyən sabiq məmur 130 mini necə ödədi? - ŞOK DETALLAR
-
Türkiyənin Şərqi Anadoludakı gözəlliklərini kəşf edin - FOTOLAR
-
Şri-Lankada bütün ölkə işıqsız qaldı - Meymuna görə
-
Komissiyanın iclasları başlayır - Əfv nəzərdə tutulur
-
Moskvada məşhur klinikanın azərbaycanlı sahibinin qətli qohumu tərəfindən sifariş verilib - TƏFƏRRÜAT
-
“Çin ABŞ-nin dünyada hökmranlığını sarsıtmaq istəyir“ - Pit Heqset
-
Balıq məhsullarının satışı üzrə yeni bazarlar təşkil ediləcək - Qiymətlər enəcək?
-
Plastik cərrah Dilqəm Məhərrəmovdan şikayət: Nəfəs ala bilmirəm...
-
Niyə istifadəçilər “Windows 11”dən yayınırlar? - Səbəblər
-
Alman dəqiqliyi harada qaldı? - Səfirlik vətəndaşın pasportunu itirdi
-
Trampın Kanadanı işğal etmək planı yoxdur - Uolts
-
Bölgələrdə xizək kirayəsi neçəyədir? - VİDEO
-
Korrupsiya, narkotik istehsalı, talama: USAID bataqlığı qurudulur
-
Aşırı borclanmamaq üçün kredit kartlarından necə istifadə edək? - ARAŞDIRMA
-
“Moskva Bakı ilə İrəvan arasında uzunmüddətli sülh tərəfdarıdır“ - Rusiya XİN
-
Diplomları soruşulanda dilləri topuq vuran saxta həkim və kosmetoloqlar - ARAŞDIRMA
-
Ərdoğan Trampın cavabını verdi - “Kimsənin gücü yetməz!” + VİDEO
-
Ali məktəblər şəhər kənarına köçürülsün, ya yox? - Araşdırma
-
Hadise bu sözlərinə görə tənqid olunur - VİDEO
-
“Artıq heç kim onlara qulaq asmır“ - İlon Mask
-
Bakıda yol çökdü: Sürücülərdən şikayət - VİDEO
-
Şimali koreyalılar Rusiyaya axışır - ŞOK STATİSTİKA
-
Masazırda çirkab suları avtomobil yollarını keçilməz edib - VİDEO
-
“Barselona“nın qapıçısı baş məşqçi ilə münaqişə yaşadı - Klubu tərk edir
-
ABŞ və Avropa bizi yalnız qoymasa, Putinlə istənilən formatda danışıqlara hazıram - Zelenski
-
Qırmızı diplomun xüsusi üstünlükləri varmı? - VİDEO
-
Elan saytlarında kirayə ev axtararkən nələrə diqqət etmək lazımdır? - VİDEO
-
Moskva yenə beynəlxalq hüququ pozur - Bakı hansı addımları ata bilər?
-
Uşaqlarımız niyə yatmır? - Səbəblər açıqlandı
-
Ardıcıl 7 gün iş olmayacaq - Bu tarixlərdə
-
Keyfiyyətli kərə yağını necə ayırd edə bilərik? - VİDEO
-
Misli Premyer Liqası: “Turan Tovuz“ “Sabah“a uduzdu
-
“Taliban”dan BMT işçilərinə qadağa - Saqqalını qırxan həbs ediləcək
-
“Kənddən Şəhərə” yarmarkası fəaliyyətə başladı - VİDEO
-
Mənzillərin kirayə qiymətləri artıb - VİDEO
-
Türkiyə Ordusu Suriyada əməliyyat keçirib - Dörd terrorçu öldürülüb
-
“Bunu nə təsdiq, nə də təkzib edə bilərəm” - Peskov
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim edib - VİDEO
-
Həvəs üçün samovar və bal yeşiyi oğurladı - Bu cəzanı aldı
-
Azərbaycanda əmək müqaviləsiylə işləyən nə qədər insan var? - 10 ilin statistikası
-
Sabah yollar buz bağlayacaq - Sürücülərə xəbərdarlıq
-
Ermənilərin məscidi spirtli içkilərin içildiyi məkana çevirməsinə etiraz - BƏYANAT
-
Bu zavodun külli miqdarda vergi borcu var - 19 milyon
-
Uşaqlara ən çox bu dini adlar verilib - SİYAHI
-
Sahil Babayev karateçi olub - Maraqlı fotolar
-
Məktəblərdə din tədrisinə ehtiyac varmı? - Açıqlama
-
Rusiya danışıqlara hazır deyil - Volodimir Zelenski
-
Xırdalanda çoxmərtəbəli binada yanğın -10 nəfər bina sakini təxliyə edilib
-
Nazirlik “TAİS-İKF” MMC-dən 10 milyonluq yemək alacaq - Şirkətin adı şagirdlərin zəhərlənməsində hallanırdı
-
Qar yağacaq, yollar buz bağlayacaq - Sabahın havası
-
İraqlı Fevzinin Bakı arzusu - Bu dəfə qayıqla Xəzərdə tutuldu
-
Bakıda yeni yol salınır: Yüzlərlə ağac köçürüləcək (VİDEO)
-
Tramp İrandan danışıb: Mən onları bombalamayacağam
-
Yasamalda yaşayış binasında yanğın olub - Sakinlər təxliyə edilib
-
İTV-nin canlı yayımına haker hücumu oldu - “Təcili tədbirlər görülməlidir”
-
Dələduzluğun yeni növü yayılır xəbərdarlıq - VİDEO
-
Qar, şaxta, duman... - Faktiki hava açıqlandı
-
Müavinət və təqaüdlər nə qədər artırılacaq? - VİDEO
-
Uşaqların həyatı təhlükədə - Bu oyunlar ölümə aparır
-
Trampla Putin telefonla danışdı - Ukraynadakı vəziyyət müzakirə olunub
-
Aygün Kazımova görnüşü ilə göz qamaşdırdı - VİDEO
-
“Neftçi” ingiltərəli hücumçunu transfer etdi - FOTO
-
İpoteka imkanları bazara necə təsir edəcək? - VİDEO
-
Ermənistan Azərbaycanla müharibəyə hazırlaşır: Yeni faktlar - VİDEO
-
Ard-arda baş verən səhvlər: Həkimlər cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmalıdırlar?
-
“Rusiya ilə diplomatik əlaqələrin bərpası müzakirə mövzusu deyil“ - Kobaxidze
-
Mühərrik söndükdə sürücülər ötürmələr qutusunu özləri xarab edirlər: Nələri etmək olmaz?
-
Ərdoğan Asiya turnesinə çıxır - Bu tarixlərdə
-
Azərbaycanda müəllimlərin iş yükü azalacaq - Açılacaq
-
“Qarabağ“ın ən bahalı və ən ucuz futbolçusu - SİYAHI
-
Türkiyənin Şərqi Anadoludakı gözəlliklərini kəşf edin - FOTO
-
Hüquq müdafiəçiləri prezidentə müraciət etdi - Şahnaz Bəylərqızı ilə bağlı
-
Diqqətli olun: “Chrome“ vasitəsi ilə kompüteriniz ələ keçirilə bilər
-
“NATO-ya qoşulmaq Gürcüstanın gündəliyində deyil“ - KOBAXİDZE
-
“İranın sanksiyalara baxmayaraq, inkişaf edə biləcəyinə əminəm“ - Pezeşkiyan
-
Qonşusunu yolun ortasında öldürmüşdü - Cəzadan azad edildi
-
Abşeron yarımadasında qar yağır - Faktiki hava
TOP 10
ARXİV