![]() |
|














Azərbaycanda bal istehsalı artdığı halda, niyə satışı o qədər də uğurlu deyil? - FOTO
Tarix 03.07.22, 18:40 |
|

“Təklif tələbdən çoxdur, üstəlik, idxal da var. İstehsal çoxdursa, ixrac edilməlidir. Azərbaycan balı “premium” məhsullar sırasındadır. Çünki bu bal mədəni əkinlərdən deyil, vəhşi təbiətdən əldə edilir. Beynəlxalq sərgilərə çıxmaq lazımdır. Bunun üçün dövlətin qayğısı olmalıdır. Bahalı sərgilərdə iştirak etmək bir arıçının işi deyil”
Son 13 ildə Azərbaycanda bal istehsalı 4,8 dəfə, arı ailələrinin sayı 4,4 dəfə artıb, arıçılıqla məşğul olan təsərrüfatların hər birinə orta hesabla düşən arı ailələrinin sayı isə 11,1-dən 18,8-dək yüksəlib. Bu, Dövlət Statistika Komitəsinin arıçılıq məhsullarının istehsalı haqqında bu günlərdə yaydığı məlumatdır. Bəli, bir çox arıçılar son illər öz təsərrüfatlarını böyüdüblər, istehsalı artırıblar, ancaq bal satışında problem yaşayırlar. Onlardan biri də arıçı Ruslan Hüseynovdur. O deyir ki, dövlət subsidiya verir, təsərrüfatını ildən-ilə böyüdür, amma son bir neçə ildə bal satışında problemlə üzləşir: “Daimi müştərilərimiz var. Bal yarmarkasında iştirak edirəm. Sosial şəbəkə səhifəsində ödənişli reklamlardan yararlanıram, ancaq yenə də əvvəlki satış həcminə nail ola bilmirəm. Hətta arıçılar tanıyıram ki, məhsulunu, demək olar ki, sata bilmir. Bu il satış daha zəifdir. Əvvəl 15-20 kiloqram alan müştərilərimiz indi 7-8 kiloqram alır”.
Mövzu ilə bağlı “Kaspi” qəzetinin yazısını təqdim edirik:
İstehsal artacaq, nə etməli?
Son vaxtlar bir çox arıçıların bu tipli fikirlərini eşidirik. Düzdür, pandemiya dövründə bal yarmarkası təşkil edilmədi. Üstəlik, bu dövrdə əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşmüşdü. Amma onu da nəzərə alaq ki, bal yarmarkası ildə cəmisi bir dəfə keçirilir. Üstəlik, bütün arıçıların orda iştirak etməsi mümkün deyil. Arıçılar problemin əsas səbəbi kimi bal idxalını da göstərirlər. İdxal olunan bal yerli məhsulu sıxışdırır. Belə fikirlər də səsləndirilir ki, təklif çoxdur, tələb az. Bəs çıxış yolu nədir? İşğaldan azad edilən torpaqlar da arıçılığın inkişafı cəhətdən perspektivli ərazi hesab edilir. Yaxın vaxtlarda istehsal daha da artacaq. Bəs nə etməli?
Qida zənbilində bal olsa...
Azərbaycan Arıçılar Assosiasiyasının İdarə Heyətinin sədri Bədrəddin Həsrətov deyir ki, istehsalçıların satışda problemlə üzləşməsinin kompleks səbəbləri var: “Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşüb. Digər tərəfdən, idxal edilən daha ucuz bal bazarda çoxdur. Assosiasiya olaraq bir neçə dövlət qurumuna, hətta ölkə başçısına müraciət etmişik ki, bal idxalına hansısa formada məhdudiyyət qoyulsun. Ya bal idxalında rüsum artırılsın, ya da tamamilə qadağa qoyulsun. Dünya təcrübəsində hər iki təcrübə var. Burda məqsəd həm daxili istehsalı, həm də arıçılığın inkişafını qorumaqdır. Çünki təbiətdəki tozlanmanın 85 faiz bal arılarının payına düşür. Balın satışında olan çətinliklərin bu sahəyə marağı azaldacağını düşünürük. Elə ölkələr var ki, bal qida zənbilinə daxildir, ancaq bizdə elə deyil. Qida zənbilində bal olsa, orduya, dövlət müəssisələrinə qida kimi xeyli bal verilər, əlavə satış olar”.
“Premium” rəflərə çıxmalıyıq”
B.Həsrətov bildirdi ki, hazırda ölkəmizdə bala 6000 ton tələb var. İstehsal isə 7000 tondur. Təklif tələbdən çoxdur, üstəlik, idxal da var. İstehsal çoxdursa, ixrac edilməlidir. Amma Həsrətov bildirdi ki, xarici bazarda qiymətlərlə ayaqlaşa bilmirik: “Dünya bazarında daha ucuz ballar var, onlara qiymət cəhətdən uduzacağıq. Ancaq keyfiyyət məsələsindən çıxış edərək dünya bazarına çıxa bilərik. Azərbaycanın bal məhsulları “Premium” məhsullar sırasındadır. Çünki bu bal mədəni əkinlərdən deyil, vəhşi təbiətdən əldə edilir. Məhsulumuzun “premium” rəflərə gedib çatmasına çalışmalıyıq. Azərbaycan balının güclü təbliğat kampaniyaları keçirilməli, reklam çarxları hazırlanmalıdır. Beynəlxalq sərgilərə çıxmaq lazımdır. Bunun üçün dövlətin hansısa diqqəti, qayğısı olmalıdır. Çünki bahalı sərgilərdə iştirak etmək bir arıçının işi deyil”.
“Rüsum artsa, alıcı əziyyət çəkəcək”
İqtisadçı Xalid Kərimli deyir ki, “alıcı həmişə ucuz mala yönəlir” yanaşması doğru deyil, sadəcə işin düzgün təşkili vacibdir: “Məhsulun keyfiyyətlidirsə, satışı üçün bu məqamdan yararlanmaq lazımdır. Sahibkar alıcını balının keyfiyyətli olmasına inandırmalıdır. İnandıra bilmirsə, bu, sahibkarın problemidir. Sahibkar bacarmırsa, sahibkarlarla işləyən assosiasiyalar, birliklər, dövlət agentlikləri bu işdə onlara kömək etməli, yerli məhsulumuzun daha keyfiyyətli, faydalı və təbii olduğunu alıcılara çatdırmalıdırlar”.
X.Kərimlinin sözlərinə görə, idxalla bağlı qadağa bazarda balın qiymətini artıra bilər: “Təklif edilir ki, idxal zamanı müəyyən rüsumlar tətbiq edilsin. Bu zaman idxal olunan balın qiyməti də artacaq. Nəticədə fermerlər ballarını baha satacaqlar. Amma bundan alıcı əziyyət çəkəcək. Onda da belə çıxacaq ki, hökumət rəqabəti pozur”.
Balın nə qədər keyfiyyətli olsa da...
Satış mütəxəssisi Azad Qəhrəmanov deyir ki, istənilən bazarda təklifin tələbdən çox olması yaşanır. Bu isə rəqabətli bazar deməkdir: “Rəqabət mühitində isə təkcə keyfiyyətli məhsulla iş bitmir. Bal istehsalçısı yalnız balının keyfiyyətinə arxayın olmamalı, həm də işinə biznes kimi yanaşmalıdır. Bazarı araşdırmalı, doğru marketinq işi qurmalı, düzgün satış kanallarını müəyyənləşdirib gücünü həmin istiqamətə verməlidir”.
Satışda problem yaşadıqlarını dilə gətirənlər daha çox bankada bal satışı edənlərdir, brendləşdirənlər yox. A.Qəhrəmanov bildirdi ki, markalaşma bugünkü bazarda çox vacibdir: “Bal əvvəllər markalaşan yox, bankada satılan məhsul idi. Yaxşı balın həmişə müştərisi olurdu. Amma zamanla gördük ki, nə qədər keyfiyyətli olsa da, markalaşma olmadığı halda insanlar sənə güvənmirlər. Məhsulun nə qədər keyfiyyətli olsa da, az sayda müştəriyə satış edə bilirsən. Ona görə də, markalaşmaya getmək lazımdır”.
500 kiloqrama brendləşmək?
Öz brendini yaradan arıçı Osman Kazımov isə deyir ki, bütün arıçıların məhsullarını brendləşdırməsi real deyil: “Brendləşmə satışa yaxşı təsir edir, üstünlükləri var, amma xərci də çoxdur. Mən böyük xərc çəkib brendləşmə etməmişəm. Çünki marketinqi bilirəm, reklam sahəsində təcrübələrim var. Hər arıçı bunu bacarmır axı. Arıçı marketinq, reklam, mühasibatlıq və s. üçün əməkdaşlar tutmalı, maliyyə sərf etməlidir. Yaxud qablaşdırma üçün lazım olan aparatın qiyməti 50-60 min manatdır. İl ərzində 10 ton istehsalı olan təsərrüfatlar brendləşə bilər. Arıçı var ki, ildə 1 ton balı olur. Bu məhsulun 500 kiloqramını daimi müştəriləri alacaq. 500 kiloqrama görə brendləşmək sərf etmir”.
O.Kazımov deyir ki, insanlarımız təmiz balı seçməkdə çətinlik çəkirlər, bu da satışda problem yaradan məsələdir: “Bir dəfə saxta bal alan adam ikinci dəfə başqa satıcılara güvənmir, gedib xarici məhsul alır. Saxta ballar bazardan çıxarılmalı, təmiz balı müəyyənləşdirməklə bağlı maarifləndirmə işi aparılmalıdır”.
Xəbərin oxunma sayı : 631
Sosial
Xəbərlər
-
Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələri strateji əməkdaşlıq modelinə çevrilib
-
Aygün Kazımova bu dəfə misirli xanım obrazında - FOTO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Bu sahələrdə çox sayda işçiyə ehtiyac var - VİDEO
-
Putin və Tramp telefonda danışdılar - Ukrayna, Suriya, İran məsələləri müzakirə edilib
-
Azərbaycan, Özbəkistan və Qırğızıstan prezidentləri Şahbulaq qalasında olublar - FOTO
-
Moskvada 2 azərbaycanlı “qanuni oğru“ saxlanıldı - VİDEO
-
Fərid Əsgərov yeni vəzifəsində ilk dəfə görüntüləndi - VİDEO
-
Əsir və girovlarımızın başına nələr gətirilib? - Məhkəmə
-
Kurskda Rusiya generalı öldürüldü - Ukrayna ordusundan uğurlu əməliyyat
-
Səhiyyə nazirinin məhkəməyə verildiyi iş üzrə - QƏRAR
-
Vüqar Səfərlinin şikayəti rədd edildi - Ali Məhkəmədən qərar
-
“Razılaşdıq ki, birlikdə gələcəyik” - İlham Əliyev
-
Alatavadakı qalmaqallı mülk söküldü - Razılığa gəldilər
-
“18-ci sanksiyalar paketi Rusiya iqtisadiyyatının ürəyinə zərbə vuracaq“ - Leyen
-
Prezidentlər Xıdırlı kəndinin 1-ci mərhələsinin açılışında iştirak etdi - Fotolar
-
“Sputnik-Azərbaycan“ işi: beş nəfər polis nəzarətinə verildi
-
İki dost dövlət arasında münasibətlər yüksək səviyyədə inkişaf etdirilir
-
Məktəbli qızları təqib etdi, həbs olundu - Məhkəmədə özünü belə müdafiə etdi
-
Zirvə görüşünün iştirakçıları “Zəfər“ şousunu izlədi - FOTOLAR
-
Bakıda bu yollarda təmirlə bağlı hərəkət məhdudlaşdırıldı - Siyahı
-
Abituriyentlərin şikayətləri araşdırılıb, bəzilərinin imtahan balları artırılıb - DİM-dən açıqlama
-
27 il hakimlikdən sonra Konstitusiya Məhkəməsindən getdi - Yerinə oğlu gəlir
-
Əl yükündə ölkəyə 547 karat brilyant keçirmək istədi - Fotolar
-
Azərbaycanda heyvanların sığorta xərci açıqlandı: Qoyunlar 7-11 manat, inəklər isə...
-
Masazır qəsəbəsində sənədsiz evlərin tikintisi davam edir - FOTO/VİDEO
-
Nazirlikdən küləkli hava ilə bağlı - Müraciət
-
ABŞ Azərbaycana yeni diplomat göndərir - Emi Karlo kimdi?
-
Bakıdakı yeni park belə olacaq - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Özbəkistan həm tarix, həm də ortaq mədəni, mənəvi və dil kökləri ilə bir-birinə yaxın və bir o qədər də zəngindir
-
Xankəndidən Şuşaya kanatla gedəcəyik - 13 dəqiqəyə...
-
Bakıda inanılmaz hadisə: Həkim vətəndaşı QİÇS-ə yoluxma təhlükəsi ilə üz-üzə qoydu
-
Şahbaz Şərifin Azərbaycana səfəri başlayıb - FOTO
-
Azərbaycanda manata olan inam dolları üstələdi - 10 ilin statistikası
-
Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini Füzulidə - FOTO
-
Konstitusiya Məhkəməsində 4 yeni hakim - ADLAR
-
Sadir Japarov Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Prezident “Xankəndi” Biznes Mərkəzinin açılışında - FOTOLAR
-
“Qala Sığorta”nın işçisinə “dümbələk” deyən şəxs cəzalandırıldı - TƏFƏRRÜAT
-
İlham Əliyev Xankəndidə qəbul keçirdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanın bu saytları Rusiyada bloklandı - SİYAHI
-
Prezident Xankəndidə Zəfər parkında görülən tikinti işləri ilə tanış oldu - FOTOLAR
-
Kamaləddin Qafarov “Siyəzən Broyler” ASC-nin idarəçiliyini katibəsinin yoldaşına verib? - İDDİA
-
Agentlik sədri onu departament müdiri təyin etdi - FOTO
-
Futbol dünyası şokda - Ulduz futbolçu qəzada öldü
-
Xankəndi Dəmir Yolu və Avtovağzal Kompleksinin təməli qoyuldu - Fotolar
-
Bu yolda 2 aydır ki, “həyat donub“ - Təmir nə vaxt bitəcək?
-
Polisə işə düzəldəcəyini vəd etdi, külli miqdarda pul aldı - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
"Adil Kərimli mənə dedi ki, artıq heç kəsə fəxri ad verilmir“ - Zemfira Sadıxova
-
Rusiya Poltavaya dron zərbələri endirib - Ölənlər var
-
Təhlükəsizlik qaydalarını pozan obyektin fəaliyyəti məhdudlaşdırıldı - Video
-
II və III ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanı.. - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Prezident Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa yolunun açılışında - Fotolar
-
Microsoft 9000 əməkdaşını ixtisar edir - SƏBƏB
-
Saxta çantalar necə tanınır? - Satıcıların fırıldaq üsulları
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü planlaşdırılır - Dubayda
-
“Golden Beach“də faciə: Cəryan vurub öldürdü
-
AZAL təyyarəsinin vurulması ilə bağlı - Yeni detallar
-
Xırdalanda Heydər Əliyev parkında ağaclar qurudulur - Çay evlərindən şikayət
-
Kərə yağı sağlamlığa necə təsir edir: hər gün yemək olarmı?
-
ABŞ bütün dünyaya silah paylaya bilməz - Pentaqon
-
Bakıda nəqliyyatın intensiv hərəkət etdiyi körpü qəzalı vəziyyətdədir? - VİDEO
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
“Lavrov İsa Məsihin vaxtından xarici işlər naziridir...“ - NATO BAŞ KATİBİ
-
Aşurada bu ünvanlarda qan vermək mümkün olacaq - Siyahı
-
“Bütün layihələri yığışdırın, atam bu yeri qardaş ölkəyə verib” - İlham Əliyev
-
“Nə təcili yardım, nə də xəstəxana harayımıza çatır“ - ŞİKAYƏT/VİDEO
-
Araz Ağalarov da hədəfə alındı - Barəsində icraat başladıldı
-
Öldürdüyü müdirinin axtarışlarında iştirak edibmiş - Füzulidəki cinayətin ŞOK TƏFƏRRÜATI
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - FOTOLAR
-
Leyla Əliyevanın poetik dünyası” kitabının təqdimatı keçirilib - "VƏHDƏT" nümayəndəsidə iştirak etdi
-
Nəsimi rayonunda obyektlər piyada səkisini zəbt edib - VİDEO
-
Prezidentlər “Sea Breeze” istirahət mərkəzində olublar - FOTOLAR
-
Azərbaycanda şəxsiyyət vəsiqəsinin forması DƏYİŞDİRİLİR
-
Köçkünlərin yaşadığı 185 mənzil əsl sahiblərinə qaytarıldı - RƏSMİ
-
Makronun arvadının kişi olması iddiasına Trampdan REAKSİYA: “Mən Bricitə yaxından baxmışam“
-
Azərbaycan və Özbəkistan artıq bir ilə yaxındır ki, rəsmi müttəfiqlərdir - İlham Əliyev
-
Vəzifəli şəxs cəzalandırıldı - 1400 manata sürücülük vəsiqəsi alacaqmış...
-
Bakıda Özbəkistan səfirliyinin yeni binası açıldı - FOTOLAR
-
Azər Qasımlı barəsində cinayət işi məhkəmə baxışına verilib - Vəkilin vəsatəti təmin edilməyib
-
Şəxsiyyəti müəyyənləşdirilən daha üç itkin şəhid dəfn olunacaq - ADLAR + FOTO
-
Binəqədi rayonunda qanunsuz tikintiləri Hacıbaba Babayev himayə edir? - VİDEO
-
“Telefonda oyun oynamaq istəyib, anası vermədiyi üçün bıçaqlayıb” - Video
-
Ağ Şəhərdə “Özbəkistan” parkının təməli qoyuldu - Fotolar
-
Əli Əsədov Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini ilə görüşdü - FOTO
-
Rusiya səfiri Azərbaycan XİN-ə çağırıldı - Rəsmi Bakıdan moskvaya etiraz
-
İyulun ilk ongünlüyündə ölkə ərazisində hava mülayim keçəcək - PROQNOZ
-
Azərbaycanla Özbəkistan arasında imzalanmış sənədlər mübadilə edildi - Fotolar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Binəqədidə partlayışda ölənlərin yaxınlarına 30 min manat təklif edilib - MƏHKƏMƏ
-
Peterburqda azərbaycanlı iş adamının evinə basqın - VİDEO
-
Ötən il tikinti şirkətlərinə 288 mln. manat ödənilib - “Kirayə mənzillərə“ görə
-
Beyləqanda Azərbaycan Polisi Günü qeyd olundu - Fotolar
-
140 manatlıq müavinət: Kimlər faydalana biləcək?
-
“Mor-mor” suları bu antisanitar vəziyyətdə hazırlanır? - VİDEO
-
Prezidentlər iclasda iştirak etdilər - FOTOLAR
-
ABŞ bir müddət Ukraynaya sursat tədarük etməyəcək - “The New York Times”
-
Dr.Ella necə estetik əməliyyatlar icra edir? - Araşdırma
-
Şavkat Mirziyoyevin rəsmi qarşılanma mərasimi oldu - FOTO
-
Nazir Qubada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Külək, yağış, 33° isti... - Sabahın havası
-
DİN-in Polis Akademiyasında “Məzun Günü” keçirilib - VİDEO
-
İnformasiya agentliklərinə dair tələblər sərtləşdirilir - Nələr olacaq?
-
Rusiya mediasında Azərbaycana qarşı kampaniya başladılıb - RƏSMİ
-
Ersin Tatar Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Konstitusiya Məhkəməsinin 3 hakimi yola salınır - ONLAR KİMDİR?
-
Azərbaycanlıların ölümündə əli olduğu deyilən rus polislər - FOTO
-
Mirziyoyev Azərbaycana səfərə gəlib - FOTO
-
Şahin Şıxlinskini saxlayanlar ondan nə soruşublar? - Özü danışdı
-
PKK yaxın günlərdə silahları təhvil verəcək - Hakim partiya sözçüsü açıqladı
-
Abşeron rayon Qobu qəsəbəsində qanunsuz tikintiyə icazə verib? - VİDEO
-
“Ziyəddin Səfərov evdən aparılarkən tam sağlam olub“ - Baş Prokurorluq
-
Media Reyestrində olmayan media subyektləri - Onları cərimələr gözləyir
-
Bəzi qadınlar üçün pensiya yaşı azaldıla bilər - VİDEO
-
“Azərbaycan və Rusiya üçün dostluq münasibətləri olduqca vacibdir“ - Zaxarova
-
Hakan Çalhanoğlu “od püskürdü“: “İnter“in prezidenti və kapitanı cavabını aldı
-
Qohum evlilikləri ilə bağlı qadağa əvvəlcədən nişanlı olanlara da aiddir? - VİDEO
-
Avronun manata qarşı bahalaşması davam edir - Rəsmi məzənnələr açıqlandı
TOP 10
ARXİV