![]() |
|














Azərbaycanda vətəndaşların şəxsi məlumatları onlardan xəbərsiz toplanılır? - FOTO
Tarix 28.11.23, 18:17 |
|
30.jpg)
Bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da insanlar müxtəlif dövlət, özəl və ictimai qurumlarla münasibətlər zəminində onlara məxsus olan məlumatları istər-istəməz kimlərəsə verməli və yaxud kimlərinsə həmin məlumatlardan istifadə etməsinə şərait yaratmalı olurlar. Bəs bu məlumatlardan digər məqsədlərlə istifadə oluna bilər?
“Report” mövzunu araşdırıb.
Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Xidmətinin idarə rəisi Tural Məmmədov deyir ki, bəzi müəssisələr reklam kampaniyalarında istifadə etmək məqsədilə vətəndaşların datalarını toplayırlar. Onun sözlərinə görə, çox vaxt vətəndaşlar əllərində olan datanın nə dərəcədə effektiv və yaxud fərqli məqsədlərlə istifadə edilə biləcəyinin fərqində olmurlar:
“Həmin dataların toplanmasının müvafiq qaydası olmalıdır. Burada vətəndaşın razılıq məsələsi ön plana çıxır. Dövlət bu istiqamətdə müəyyən işlər görür. Elektron hökumət platformasında vətəndaşların məlumatlarının istifadəsi zamanı insanlara bildirişlər göndərilir ki, onun məlumatlarından istifadə olunur. Məsələn, “myGov”da bankların müraciətindən sonra vətəndaş girib onun məlumatlarını kimin sorğulaması barədə məlumatları əldə edə bilir. Lakin müəyyən tənzimləmələr olmalıdır, hansı ki, vətəndaş, həqiqətən də, onun məlumatının harada istifadə olunduğuna dair verdiyi razılıq barədə daha açıq, daha adekvat bildirişlər almalıdır”.
T.Məmmədov qeyd edib ki, vətəndaşlar banklarda imzaladıqları kredit müqavilələrində onların məlumatlarının sorğulanması barədə razılıq verirlər, amma bu maddə digər bəndlərin içində gizlədilir:
“Vətəndaş fərqində olmur ki, əslində, belə bir icazə verib. Bu icazənin müddəti və miqdarı qeyri-müəyyən olduğundan müəyyən banklar vətəndaşların məlumatlarını gündəlik-həftəlik sorğulayırlar. Müxtəlif şirkətlər isə reklam kampaniyası adı ilə vətəndaşlardan topladıqları məlumatların mühafizəsini yüksək səviyyədə təşkil edə bilmirlər. Vətəndaşlar isə bunun nə dərəcədə ciddi bir məlumat bazası olduğunun, onun ciddi qorunmasının fərqində olmurlar, bəzən buna heç səy də göstərmirlər. Onlar məlumatları xüsusilə sosial mediada rahat paylaşılır və 3-cü şəxslərin əlinə keçməsinə şərait yaranır”.
Onun sözlərinə görə, bu istiqamətdə vətəndaşların maarifləndirilməsi, məlumatlılığının artırılması üçün növbəti ildən “Kibergigiyena layihəsi” daha aktiv olacaq:
“Vətəndaşların, o cümlədən dövlət qulluqçularının məlumatlarının, həmçinin dövlət məlumatlarının qorunması üçün maarifləndirmə işlərini artırmalıyıq. Biz “Kibergigiyena layihəsi”nə bütün dövlət qulluqçularını cəlb etmək istəyirik”.
“Azərbaycan Banklar Assosiasiyası” (ABA) İctimai Birliyinin İnformasiya Təhlükəsizliyi Qrupunun rəhbəri İlqar Əliyev də deyir ki, Azərbaycanda həm dövlət, həm də özəl qurumlarda data təhlükəsizliyi yetərli səviyyədə təmin olunmur:
“Bu sahədə nəzərə çarpan iki əsas çətinlik var. Bunlar “Data idarəçiliyi” (Data Governance) və “Data təhlükəsizliyi”dir (“Data Security”). 2000-ci illərdən bir çox qurumlarda və şirkətlərdə tətbiq olunan İT layihələr və rəqəmsal həllər zamanı bu günümüz üçün vacib olan datanın bu qiymətli xüsusiyyətlərinə prioritet verilməsi qənaətbəxş səviyyədə olmayıb. İndi isə bu risklərin minimallaşdırılması üzrə əlavə işlər görülməkdə, resurslar sərf edilməkdədir”.
“Bu gün dünyada datanın əldə olunması və idarə edilməsi uğrunda mübarizə gedir. Ölkəmizin bütün sahələrdə olan dataları dost və dost olmayan ölkələr üçün həddən ziyadə maraqlıdır və bu, onlara gələcək siyasi-iqtisadi strategiyaları üçün çox faydalı resurslardır, ölkəmizə yönəlik qərar qaynaqlarıdır. Xarici ölkələr üçün Azərbaycanın bütün növ dataları maraqlıdır. Bu gün dünyanı daha çox data idarə edir. Gündəlik təmasda olduğumuz datanın 15 xüsusiyyəti var ki, bunların bəziləri - datanın etibarlı olması, datanın tam olması, datanın inandırıcı olması, datanın mötəbərliyidir. Maliyyə məlumatları, əməliyyat proseslərinin məlumatları, kommersiya informasiyaları, “ağıılı şəhər” və video-audiokontent məlumatları, elektron sənəd dövriyyəsi, fərdi və insan resursları informasiyaları maraq kəsb edir”, - deyə o qeyd edib.
“Datalar serverlərdə, məlumat bazalarında, proqram təminatlarında yerləşir. Bu informasiya resurslarının bir çoxu xaricdən alınmış məhsullardır və onlara texniki dəstəyi, adətən, icraçı şirkət və mütəxəssisləri göstərir. Texnoloji dildə bu subyektlərə üçüncü tərəflər, kontragentlər deyirlər. Burada narahatlıq odur ki, nə qədər şirkət bu üçüncü tərəflərə nəzarət edir, konfidensial və həssas məlumatların qorunması üzrə yetərli əminliyə sahibdirmi?” - deyə İ.Əliyev fikirlərini tamamlayıb.
Xəbərin oxunma sayı : 703
Sosial
Xəbərlər
-
Milli Onkologiya Mərkəzinə 650 min manat ayrılıb - SƏRƏNCAM
-
Bakıda dəfn mərasimində DƏHŞƏT: Oraqla qardaşının BAŞINI KƏSDİ
-
Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib - Statistika
-
Köhnədir, oturacaqları sınıqdır - 50 nömrəli avtobusdan ŞİKAYƏT
-
Bakı zənginlərinin qumar oynadığı məkan: “Ağ klub“un aqibəti necə oldu? (VİDEO)
-
ABŞ-nin NATO müttəfiqləri Amerika silahlarının Ukrayna üçün əvəzini ödəyəcəklər - Tramp
-
Sumqayıtda əliliyi olan şəxslər üçün quraşdırılan panduslar yarımçıq qaldı - VİDEO
-
İsrail yaxın vaxtlarda bir neçə ərəb dövləti ilə sülh sazişi imzalaya bilər - Netanyahu
-
Bazarlarda satılan şaftalıların üzərinə boya vurulur? - VİDEO
-
Azərbaycanda əhalinin yanacaq xərclərinin nə ilə bağlıdır? - VİDEO
-
“Ciyər axşamı”ndakı qanlı davanın səbəbi bilindi - Məclis sahibi də etiraz edib
-
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatıb - FOTOLAR
-
Vətən müharibəsinin iştirakçısı arvadını öldürüb? - Valideynlər danışdı
-
Metroda ən çox sərnişin bu stansiyalardan istifadə edir - SİYAHI
-
“AtaSığorta” kibertəhlükəsizlik tələblərini pozub - AMB xəbərdarlıq etdi
-
Bakının ən bahalı və ucuz mənzilləri - Sotu 350 min AZN olan torpaq sahəsi
-
Sərxoş sürücü polisə tabe olmadı - İçkili maşın sürməsini belə izah etdi
-
Romada Ukrayna toplantısı: Zelenski Marşall Planı təklif edir
-
“Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
-
Fərid Əhmədov pakistanlı həmkarı ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu imtahanın keçirilmə qaydaları dəyişdirildi - Keçid balı artırılıb
-
Kiyevə göndərilən dron səfirliyimizin yaxınlığına düşüb - Fotolar
-
DİN-də kollegiya iclası: Vilayət Eyvazov yeni tələblər qoydu - FOTO
-
Ən çox şikayət edilən sığorta şirkətlərinin - Siyahısı
-
Lavrov və Rubio arasında görüş olub - Nə müzakirə edilib?
-
Bakı metrosunda ən çox hansı stansiyadan istifadə edilir? - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Nar” tədbirdə rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - Fotolar
-
Azərbaycanlı “Vaqner”çilər həbs olundu - DTX-dən əməliyyat
-
Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
-
İlham Əliyevlə Paşinyan nələri müzakirə ediblər? - Rəsmi açıqlama
-
Cərrah Elçin Bayramov qonşularına təzyiq göstərir - “Heç kimdən qorxmuram...“
-
Azərbaycan kənd təsərrüfatında fəlakət göstəriciləri: Əkin sahələrinin zərəri 90% artdı
-
İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi vəzifəsinə bərpa olunub - Nazir
-
Özünü “vəkil“ kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - ŞİKAYƏT
-
Azərbaycanla Ermənistan bu məsələlərdə razılığa gəldi - Görüşün nəticələri
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Xocalıda yaralanan şəxs: Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım isə...
-
Generalın nömrəsini axtaran müəllimin başına oyun açdılar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
İlham Əliyevlə Nikol Paşinyan arasındakı görüş başa çatdı - FOTO
-
“Bakı və İrəvanın sülh sazişi imzalaması regiona sabitlik gətirəcək“ - Peskov
-
Miras üstündə mübahisələrə son qoyulur? - Qanun dəyişdi, qaydalar yeniləndi
-
“Polisləri görüb qışqırmağa başladım” - Qız qaçıran 3 nəfər niyə azadlığa buraxıldı?
-
Bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar açıqlandı - SİYAHI
-
“Atlant” sahibi ilə kürəkəni məhkəmədə üz-üzə - 14 milyon kimin cibindədir?
-
“Təxminən 20 min uşaq bağçadan kənarda qalacaq“ - Nazir
-
Zelenskidən Rusiyaya xəbərdarlıq: “Sərt reaksiya olacaq!”
-
I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan keçiriləcək - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Arvadını öldürmək istəmişdi - 15 il həbs verildi
-
Məhbus ailələrinin Tolikə qarşı şikayətinə baxılır - Məhkəmə qapalı keçirilir
-
Trampdan daha bir qalmaqallı qərar - Braziliyaya 50% rüsum tətbiq etdi
-
Azərbaycan məktəblərində rus bölmələri bağlanır? - Rəsmi cavab
-
Kamran Əliyev Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Bağ evi almaq müşkülə çevrilib: Hansı ərazilərdə qiymətlər od tutub yanır?
-
Yol polisindən yağışlı hava ilə bağlı - Müraciət
-
Bakıda iş adamının 2 villasını soydular - Yarım milyon manat oğurlandı
-
Kredit borcu olanların NƏZƏRİNƏ - Manatın məzənnəsi dəyişərsə...
-
Ağdərədə mina partladı - Xəsarət alan var
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü başladı - FOTO/VİDEO
-
Fahreddin Altun vəzifəsindən azad edildi - Yeni TƏYİNAT
-
Direktor və müavinlər... - Daha bir kollecdə yeni təyinatlar olub
-
Əhali Prezidentin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirir - SORĞU
-
Böyük Britaniya və Fransa bəyannamə imzalayacaq - Nüvə sahəsində
-
Klublararası Dünya Çempionatı: PSJ "Real"ı darmadağın edərək finala çıxdı
-
Qeydiyyatdan keçmədən də Qarabağa gedə bilərsiz - Bu dəfə 5 gün
-
Abşeronda şok hadisə:Oğul anasını yandıraraq öldürdü - VİDEO
-
“İplik“ fabrikindən 10 minlik oğurluq - Gözətçilər saxlanıldı
-
Sabah bu ərazilərdə 4 saat işıq olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Bu müharibədə diplomatiya tükənib” - Merts məyusdur
-
Azərbaycanda neçə nikah müqaviləsi bağlanıb?
-
Usta Natiq birdən-birə necə “vəzifəli şəxs” olub? - TƏFƏRRÜAT
-
Sabah bəzi rayonlarda şimşək çaxacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
-
“Türkiyədə prezident seçkiləri 2028-ci ildə keçiriləcək“ - Ərdoğan
-
Bakıda ŞOK cinayət - 13 yaşlı qızın intim videolarını yaydı, həbs edildi
-
Prezident İlham Əliyev BƏƏ lideri ilə görüşdü - Fotolar
-
Avropada on gündə 2300 nəfər dünyasını dəyişib - İstilərə görə
-
Bu kəndlərdəki evlər təmir olunacaq - 30 milyona yaxın vəsait ayrıldı
-
Ərdoğandan İmamoğlu ilə bağlı təklifə reaksiya - “Xeyirli olar...”
-
Xətai MKTB-nin rəisi Fəxrəddin Məmmədov xidmətçilərin maaşını kəsir? - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bu şəhərin bir hissəsi qazsız qalacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Həmin mikroavtobus qeyri-qanuni sərnişindaşıma ilə məşğul olub - AYNA
-
“Nar” regionlarda təhsilə dəstəyini davam etdirir - FOTOLAR
-
Bakıda kuryerlər qiymətlərdən narazıdır - VİDEO
-
“Saxlanılan Rusiya vətəndaşları ilə bağlı Bakı ilə təmasdayıq“ - Zaxarova
-
“Pakistan Hindistan Hərbi Hava Qüvvələrinin imicini məhv edib“ - HHQ komandanı
-
“Mado”da uşağıma yemək aldım, içindən çıxana baxın” - FOTO
-
Sabah dəhşətli isti olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başladı - FOTO
-
Beyləqanda müasir ət kəsim məntəqəsinin açılışı oldu - Fotolar
-
“Öz tantuni”də hadisə - Xadimə aşpazın qızılını oğurladı
-
AzTV-nin tender ləğv olundu - 440 min manatlıq...
-
Rəsmi Bakıdan İranın Ermənistandakı səfirinə sərt CAVAB
-
Qazax İcra Hakimiyyətində yoxlama: Pozuntular aşkarlandı
-
Tramp Moskva və Pekini bomalaqla hədələyib - Səs yazısı yayılıb + VİDEO
-
Azərbaycanda ən çox boşanma halları bu rayondadır - STATİSTİKA
-
İstehlak kreditləri bazarı - böyük məbləğlər, yüksək faizlər
-
Öcalandan 26 il sonra ilk videomüraciət: “Silahı yerə qoyun“
-
Azərbaycanda yeni SES-lər tikiləcək - 55,2 milyon xərclənəcək
-
“Bu, qiymət artımı deyil, xərcləri əhali arasında düzgün bölməkdir” - VİDEO
-
Sabah İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüş keçiriləcək - Əbu-Dabidə
-
Yol polisi bu sürücülərə xəbərdarlıq etdi - VİDEO
-
Pensiyalar ayın neçəsi veriləcək? - DSMF-dən açıqlama
-
Azərbaycanla Qazaxıstan birgə PUA təlimi keçir - VİDEO
-
Əczaçılıq məhsulları üzrə xərclərimizdə kəskin artım nə ilə bağlıdır? - Açıqlama
-
Mərkəzdən kənarda 1400 manata kirayə mənzillər... - Qiymətlər niyə bahadır?
-
Azərbaycanda onkoloji xəstələrinin sayı kəskin artıb - RƏSMİ
-
Torpaq üzərindəki hüquqların qeydiyyat qaydaları DƏYİŞİR
-
Skuter, moped və velosiped sürücülərinə xəbərdarlıq
-
Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi: 13 məsələ müzakirə olunacaq
-
Daha 28 azərbaycanlı Almaniyadan geri qaytarıldı - Açıqlama
-
Paraşütlə qayaya çırpılaraq həlak olan Nuranə ilə bağlı daha bir fakt - VİDEO
-
Ağdam-Füzuli yolunda mikroavtobus aşdı - 20 yaralı var
-
Qarpızlar sahələrdə qaldı - Yerində 5- 10 qəpiyə təklif olunur (VİDEO)
-
ABŞ Ukraynaya dəstəyini davam etdirəcək - Dövlət Departamenti
-
Çempionlar Liqasında yeni mövsüm başladı - NƏTİCƏLƏR
-
Nizami rayonunda uşaqların oyun meydançasını parkinqə çeviriblər - VİDEO
-
Monika Belluççi məşhur jurnalın üz qabığında - Fotolar
-
Azərbaycan klublarının yay transferləri: Kim gəlir, kim gedir?
-
Ceyhun Bayramovla Pakistanlı həmkarı arasında telefonla danışığı olub - Müzakirə
TOP 10
ARXİV