|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı alan alman əsgəri – Hitler onun başını pul kəsmişdi
Tarix 09.11.18, 17:54 |
|
17 fevral 1942-ci ildə “Faşizmə ölüm” partizan dəstəsinin üzvləri Smolensk yaxınlığındakı Kurqanovo kəndində yaşayış olmayan kənd evlərinin birindən heç bir müqavimətlə üzləşmədən Alman ordusunun əsgərini ələ keçiriblər. Rus dilində çox çətinliklə danışa bilən alman əsgəri partizanlara başa salıb ki, o, iki aydan artıqdır ki, xidmət etdiyi hissədən qaçaraq işğal olunmuş kəndlərdə gizlənir. Vermaxt əsgəri könüllü olaraq sovet qoşunlarının tərkibində almanlara qarşı döyüşmək istəyində olduğunu da söyləyib. Sözüz ki, onun bu dedikləri partizanlar üçün inandırıcı olmayıb və onlar alman əsgərini qərərgaha aparıblar.
Qərargahda tərcüməçi vasitəsilə alman əsgəri hər şeyi daha aydın izah edib.
Tam adı Frits Qans Verner Şmenkel olan alman əsgəri 14 fevral 1916-cı ildə Almaniyada anadan olub. Almaniya Kommunist partiyasının üzvü olan atası 1932-ci ildə nasistlərin partiya yığıncağına hücumu zamanı öldürülüb. Həmin ərəfədə Şmenkel kommunistlərin gənclər təşkilatına qoşulub və elə həmin vaxtdan da atasının qisasını alacağını özünə söz verib.
Şmenkel kərpic zavodunda işləyib. 1938-ci ildə hərbi xidmətə çağrılanda xəstəlik adı ilə xidmətdən yayınıb. Amma növbəti dəfə həkim komissiyasından keçəndə onun sağlam olduğu və xidmətdən qəsdən yayındığı aşkar olub. Şmenkeli buna görə cəzalandıraraq iki il müddətinə həbsxanaya göndəriblər.
Almaniyanın SSRİ-yə hücumu başlayanda Şmenkel qisas almağın əsl məqamı olduğunu düşünüb və könüllü olaraq hərbi xidmətə yollanıb. Bir neçə aylıq hərbi kurs keçdikdən sonra vermaxtın 186-cı diviziyasının tərkibində qərb cəbhəsinə göndərilib.
Şmenkelin planı döyüş ərazisində sovet qoşunlarının tərəfinə tərəf keçmək və almanlara qarşı döyüşmək olub. Bu planı həyata keçirməkdə isə müəyyən problemlər yaranıb. Rus dilində mükəmməl danışa bilməyən, əynində vermaxt forması olan Şmenkel yaxşı dərk edib ki, təmas xəttini keçəndə heç bir sorğu sualsız güllələrə tuş gələcək. Bütün bunları göz önünə gətirən alman əsgəri fikrindən dönməyib. Gecədən xeyli keçmiş o öz möqeyini tərk edərək meşənin sıx olduğu tərəfə istiqamət alıb. Smolensk ətrafındakı kəndlərə çatana qədər Şmenkel iki gün meşələrdə gecələməli olub. Nəhayət, Podmoşye kəndinə yetişən alman əsgəri kiçik bir müşahidə apardıqdan sonra müəyyənləşdirib ki, hədəf seçdiyi evdə yaşlı qadından başqa heç kim yaşamır.
Beləliklə Şmenkel “hədəf”inin qapısını döyüb. Yaşlı rus qadın qapını açanda uzun-uzadı izahata ehtiyac qalmasın deyə o, bir neçə dəfə “Lenin, Stalin, Telman” deyərək fikrini qısa ifadə edib. Məsələni təxmini də olsa anlayan rus qadın Şmenkeli evinə buraxıb.
İki ay mərhəmətli rus qadınının evində gizli yaşayan Şmenkel buradan partizan dəstələrinə qoşulmağın yollarını axtarıb, bunun üçün gecələr kəndin ətrafına çıxıb, partizanların yerini axtarıb. Amma sonda partizanlarla yox, “özününkülərlə” rastlaşıb. Fevralın 16-da iki alman zabiti onu tutaraq nəzarətləri altında olan Kurqanovo kəndinə gətiriblər ki, səhərisi gün mühakimə olunmaq üçün hərbi tribunala göndərsinlər. Səhərisi gün isə partizanlar onu ələ keçirərək qərərgahlarına gətiriblər.
Partizanlar bir müddət Şmenkeli öz yanlarında saxlayıblar. Ona inanmayıblar. Alman əsgərinin öz fürerinə xəyanət etməsi inandırıcı görünməyib. Hələ ki, ona silah da etibar edilməyib. Qəfil baş verən döyüşlərin birində Şmenkel öldürülmüş partizanın silahını ələ keçirərək alman pulemyotçusunu elə ilk atəşdən məhv edib. Düşmənin arxasında qalan partizan dəstəsinin üzvlərini xilas etməyə nail olub.
Beləliklə, Şmenkel sovet əsgərinin formasını geyinib, ona silah verilib.
Şmenkel növbəti əməliyyatların birində yenidən öz köhnə formasını geyinib, almanların mövqe tutduğu yerə yaxın bir ərazidə 11 alman zabitini əsir götürərək partizanlara təhvil verib.
Alman qoşunlarının kəndlərə tankla hücumu zamanı o, müxtəlif peşə sahibləri olan, heş bir hərbi biliyə malik olmayan partizanlara alman tanklarında yanacağın harada yerləşməsini izah edib, başa salıb ki, həmin yanacaq tutumlarını hədəf seçmək lazımdır. Və beləlikllə də bir əməliyyatda 5 alman tankı sıradan çıxarılıb.
Güclü şaxtaların olmasından partizan dəstəsində ərzaq qıtlığı yarananda Şmenkel yenə hərəkətə keçib. O, yenidən köhnə libasını geyinərək almanlara ərzaq daşıyan yük maşınını partizanların ixtiyarına göndərib.
Şmenkelin bir-birinin ardınca almanlara vurduğu zərbə vermaxtda müzakirəyə çevrilib. Alman əsgərinin törətdiyi əməllər haqqında Hitlerə də məruzə edilib. Fürer Şmenkelin istər dirisini, istərsə də ölüsünü gətirənə böyük məbləğdə pul mükafatı vəd edib.
Bundan xəbərdar olan Şmenkel isə öz fəaliyyətini davam etdirib. O, partizanlar arasında nüfuza, hörmətə sahib olub.
1943-cü ildə hərbi müxbir vəzifəsində çalışan Boris Polevoy (“Əsl insan haqqında povest” əsərinin müəllifi) Şmenkeldən müsahibə alıb. Sonralar Boris Polevoy öz xatirələrində Şmenkel haqqında fikirlərini belə bölüşüb:
“Şmenkel partizan dəstəsinin ən fəal üzvlərindən biri idi. Ruslar və digər millətlərdən olan partizanlar ona böyük hörmətlə, dostcasına yanaşırdılar. Ona ad da qoymuşdular – İvan İvaanoviç. Dəstənin başçısı deyirdi ki, belə yaxşı adamın adı Şmenkel ola bilməz. Rus dilində tam başa düşməsə də, yaxşı danışmağı öyrənmişdi...”
1943-cü ildə partizan dəstəsi sovet qoşunlarının tərkibinə daxil olanda Şmenkel hərbi kəşfiyyat məktəbində kurslar bitirərək “Pole” kəçfiyyat qrupunun komandir müavini təyin olunub. Bu ərəfədə o, "Qırmızı Bayraq" ordeni ilə təltif edilib.
1944-cü ilin yanvar ayında Minsk ətrafında almanların hazırladığı çox böyük bir əməliyyat nəticəsində Şmenkel ələ keçirilib. Fevralın 22-də tribunalın çıxardığı hökmdən sonra güllələnib.
Müharibədən sonrakı illərdə Şmenkelin qəhrəmanlığı unudulub. Yalnız 60-cı illərin əvvələrində arxiv sənədlərinin araşdırılması zamanı Şmenkelin döyüş fəaliyyəti, partizan hərəkatındakı fəallığı, göstərdiyi qəhrəmanlıqlar yenidən gündəmə gəlib.
SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 6 oktyabr 1964-cü il tarixli fərmanı ilə Şmenkel ölümündən sonra Sovet İttifaqı Qəhrəmanı və “Lenin” ordeni ilə təltif edilib.
Musavat.com
Xəbərin oxunma sayı : 244
Maraqlı
Xəbərlər
-
Sosial sahəyə ayrılan vəsait artırılacaq? - AÇIQLAMA
-
“Həbsdə olmağımın səbəbini bilirəm” - Bəkir Orucovun məhkəməsi
-
Azərbaycanda 3 aya 51 milyon 36 min manatlıq narkotik ələ keçirib - HESABAT
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
TOP 10
ARXİV