|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Peyvənd xofu nədən qaynaqlanır? - SƏBƏBLƏR
Tarix 05.02.23, 10:22 |
|
Övladları dünyaya gəldikdən sonra peyvənd vurdurmamaq üçün dava edən valideynlər də var. Peyvənd xofunun nə qədər kəskin olduğunu pandemiya dönəmində də gördük. “Bizə çip taxırlar”, “Vaksinlərlə əhalinin sayını azaldacaqlar”, “Vaksin sonsuzluğa aparır”, “Qəsdən kökümüzü kəsirlər”, “Peyvənd yaxşı olsaydı, pulsuz olmazdı” kimi fikirlərlə çarpışmağımızdan çox vaxt keçməyib.
Ətrafımızda peyvəndə qarşı çıxan, ondan qorxan insanlar az deyil. Xüsusilə hər il qış mövsümündə, hər hansı xəstəlik yayılan zaman peyvənd mövzusu gündəmə gəlir, inananlarla inanmayanlar arasında “mübarizə” başlayır. Övladları dünyaya gəldikdən sonra peyvənd vurdurmamaq üçün dava edən valideynlər də var. Peyvənd xofunun nə qədər kəskin olduğunu pandemiya dönəmində də gördük. “Bizə çip taxırlar”, “Vaksinlərlə əhalinin sayını azaldacaqlar”, “Vaksin sonsuzluğa aparır”, “Qəsdən kökümüzü kəsirlər”, “Peyvənd yaxşı olsaydı, pulsuz olmazdı” kimi fikirlərlə çarpışmağımızdan çox vaxt keçməyib. Onlar düşünürlər ki, sanki bütün dünya xəstəliyin qarşısını almaq üçün deyil, xəstəlik yaymaq, yaxud insanları öldürmək üçün vaksinasiyanı kəşf edib.
Bəs peyvənd xofunun səbəbi nədir? Ümumiyyətlə, peyvənd qorxusunun əsası varmı?
“Kaspi” qəzeti bu və digər suallara cavab axtarmağa çalışıb:
Peyvənd xofunun 3 səbəbi
Almaniyada çalışan azərbaycanlı həkim Elvin Hüseynov deyir ki, peyvənd xofunun yaranmasının 3 səbəbi var. Əsas səbəb isə məlumatsızlıqdır: “Təkcə, Azərbaycanda deyil, bütün dünyada peyvənd xofunun 3 əsas faktoru var. İlkin səbəb məlumatsızlıqdır. Azərbaycanda peyvəndləşdirmə istiqamətində maarifləndirmə işləri kifayət qədər aparılmır. İkinci səbəb səhiyyə sisteminə inam və gətirilən peyvəndlərin tərkibinə şübhə edilməsi ilə bağlıdır. Sistemə inam olmadığı üçün bunu həyata keçirən həkimin də savadına şübhə edirlər. Üçüncü səbəb isə əhalinin ümumi təhsil və intellekt səviyyəsi ilə əlaqəlidir. Təcrübə göstərir ki, daha çox ali təhsilli, akademik kütləsi çox olan ölkələrdə peyvəndləmə faizi də çox olur”.
“Vətəndaşımız hansısa “rus mütəxəssisin” sözlərinə inanır”
Mütəxəssis deyir ki, bütün dünyada “peyvənd əleyhdarları” deyilən xüsusi bir cərəyan mövcuddur. Bu cərəyanın aparıcı olduğu ölkələrdən biri də Rusiyadır: “Bizə Rusiyanın sosial şəbəkələr üzərindən təsiri çoxdur. İstənilən bir insan elmi faktları olmadan video çəkir və sosial şəbəkədə yerləşdirir. Bunu dinləyən vətəndaşımız hansısa “rus mütəxəssisin” sözlərinə inanır və peyvəndə inamı itir. Çünki dinlədiyini fakt hesab edir”.
Tibdə mövcud olan heç bir dərman vasitəsi təhlükəsiz deyil
Peyvənd əleyhdarlarının gətirdikləri əsas odur ki, peyvəndin yan təsirləri var və ciddi xəstəliklərə səbəb olur. Mütəxəssis isə deyir ki, istifadə etdiyimiz hər dərman preparatının yan təsirləri mövcuddur: “2 qızım var. Hətta biri vaxtından əvvəl dünyaya gəlmişdi. Biz bütün peyvəndlərini etdirdik. Əgər peyvənd təhlükəli idisə, həkim olaraq, bunu kütlədən öncə bilərdim və əlbəttə, qızlarımın peyvənd olunmasına icazə verməzdim. Yan təsirlərinə gəldikdə isə, təbii ki, peyvəndlərin özlərinin də növləri var. İnaktivləşdirilmiş törədicilərlə olan peyvəndlər və tərkibində aktiv viruslar olan peyvəndlər. Uşağın orqanizmi yoxlanılır, əgər uşaq immun sistemini zəiflədən dərman qəbul edir, kəskin infeksiyası varsa, peyvənd vurulmur. Göstəriş yanlış olsa, peyvəndin təsirindən uzunmüddətli zədələr əmələ gələ bilər. Amma bu yan təsirlər sırf peyvəndlə bağlı deyil, qəbul edilən istənilən preparatdan ola bilər. Tibdə mövcud olan heç bir dərman vasitəsi tam təhlükəsiz deyil. Peyvənd orqanizmi xəstəliyi keçirmədən o xəstəliklə mübarizəyə hazırlayır və təsir mexanizmi də tam məntiqə dayanır. Üstəlik, peyvəndlərin lisenziya alması üçün yoxlamaları dərman preparatlarından daha ciddi şəkildə gedir. Buna görə də əgər xof varsa, bu bütün preparatlara olmalıdır”.
Peyvənd inqilabi yenilikdir
Pediatr Vaqif Qarayev deyir ki, peyvənd yoluxucu xəstəliklərdən qorunmaq üçün təbabətin bu günə fikirləşdiyi ən yaxşı inqilabi yenilikdir: “Sovet dövründə “təbii çiçək” xəstəliyi var idi, milyonlarla insanın həyatını məhv etmişdi. Tibb peyvəndlə bu xəstəliyə qalib gəldi. Hər il mütləq şəkildə peyvənd olunmalıyıq. Çünki bütün dünyada peyvənd olunub xəstələnməyənlərin sayı kifayət qədərdir. Uşaqlarla işlədiyimə görə, mən öz təcrübəmdə də peyvəndin faydasını kifayət qədər görmüşəm. 1993-cü ildə Azərbaycanda uşaqlar arasında difteriya deyilən çox təhlükəli xəstəlik yayılmışdı. O qədər dəhşətli idi ki, mən o vaxta qədər onun haqqında ancaq kitabda oxumuşdum. Amma müharibə dövrü olduğu üçün peyvənd unudulmuşdu və bu, epidemiyaya səbəb oldu. Peyvənd əleyhdarlarına ən birinci arqumentim budur. Qızılca elə belə xəstəlik deyil. Onun koronovirusdan da ağır pnevmoniyası var. Koronavirusdan öncə bizdə qızılca yayılmışdı. Çünki peyvənd olunmurdular. Sovet dövründə hamı məcburi peyvənd olunmalı idi. Ona görə də difteriya, qızılca, göy öskürək, qulaqdibi kimi xəstəliklərə demək olar ki, rast gəlinmirdi. Peyvəndlərlə bağlı demokratiya bizə gələndən sonra valideynlər nə övladlarını peyvənd etdirdilər, nə özləri peyvənd olundular. Valideyn peyvənddən könüllü imtina edir. Mən 40 ildən çoxdur işləyirəm, 15 ildir davamlı olaraq peyvənd etmişəm, hələ peyvəndin 1 ağırlaşmasına rast gəlməmişəm”.
Axı dünyada milyardlarla uşaq peyvəndlə xilas olub
Peyvəndlərlə bağlı dünyada ortaya atılan ən böyük iddialardan biri, autizmin peyvənd vasitəsilə yaranmasıdır. Lakin bununla bağlı elmi heç bir sübut yoxdur. Həmsöhbətimiz bildirir ki, antivaksinator ordusu internetdən tapdığı yanlış məlumatlarla insanları səhv yönləndirirlər: “Hamı peyvəndlərlə bağlı internetdən əsassız məlumatlar oxuyub ona inanır, mütəxəssisə qulaq asmır. İnsanlar daha çox mənfi düşüncələrə meyillidirlər. Daha dəhşətlisi isə bəzi həkimlərin peyvəndlə bağlı əks təbliğatıdır. Bu, artıq dünyanın sonudur. Kiminsə uşağında hansısa xəstəlik varsa, bunu peyvəndə bağlamaq olmaz. Axı dünyada milyardlarla uşaq peyvəndlə xilas olub”.
Əhalini dezinformasiyaya inanmamağa çağırırıq
Respublika Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzindən bizə verilən məlumatda bildirilir ki, peyvənd xofunun yaranmasının səbəbi internet saytlarda aparılan əks-təbliğat kampaniyaları və səhv məlumatlardır: “Peyvəndlərin vacibliyi və təhlükəsizliyi barədə əhalinin maarifləndirilməsi peyvəndə qarşı qorxunun dəf edilməsində böyük rol oynayır. Yalnız aidiyyəti qurumların verdiyi məlumatlar bu sahədə aparılan ən son elmi işlərə əsaslandığından əhalini dezinformasiyaya inanmamağa çağırırıq”.
Xəbərin oxunma sayı : 556
Sosial
Xəbərlər
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır – Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
-
Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
-
“Türkiyədə yeni konstitusiya ilə bağlı proses başlayır” - Numan Kurtulmuş
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın sülh sazişində olmamasına razılaşıb” - Prezident
-
Xankəndi şəhərindəki tibb müəssisəsində ilk körpə dünyaya gəlib - FOTOLAR
-
Qubadlıda sərhədçilər üçün yaşayış binası istifadəyə verilib - FOTO/VİDEO
-
Xətai rayonunda səkini zəbt edərək qanunsuz parklanma yeri saldılar - VİDEO
-
Üç ayda xaricə 25 min ton alma satmışıq – Qiyməti nə qədər bahalaşıb?
-
“Fransa, Hindistan və Yunanıstan Ermənistanı bizə qarşı silahlandırır, biz gözləyə bilmərik“ - Prezident
-
Münasibətlərimizin inkişafına yeni təkan verəcək görüş
-
Binəqədidə sürücülük məktəbi ilə bağlı ilginc iddia - “Asan“ yolla sürüclük kursu arayışı almaq olur?
-
“Nar” Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırıldı - FOTO
-
“Biz dörd kənd məsələsini heç vaxt yaddan çıxarmamışıq” - İlham Əliyev
-
“Narkotik artıq məktəblərə yol tapıb“ - Siyavuş Novruzov
-
“İndi bizim sülh sazişinin necə olması ilə bağlı ümumi anlayışımız var“ - Azərbaycan lideri
-
Ceyhun Bayramov Çexiyanın Baş naziri ilə görüşüb - FOTO
-
Binəqədidə yol problemi: “Yağış yağanda şəhərə çıxmaq mümkün deyil”
-
Ümid edirəm ki, Ermənistan düzgün yolu seçər - Ərdoğan
-
Şimali Koreyadan nüvə əks-hücum təlimi – FOTOLAR
-
Azərbaycan-Rusiya əlaqələri daha da güclənəcək
-
Rayonlara yağış yağacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
“Paşinyan dedi ki, mən gedirəm, sonra torpağın əsil sahibi İlham Əliyev özü gələcək” – Zahid Oruc
-
Serenay Sarıkaya ilk dəfə sevgilisi ilə əl-ələ görüntüləndi - FOTOLAR
-
Uşaq bağçasında mənimsəmə - Cinayət işi açıldı
-
Masallıda narkotiklərin satışı ilə məşğul olanlar saxlanılıblar - FOTO
-
Əsgərovların bankında problemli kreditlər 2 dəfədən çox artdı - TƏFƏRRÜAT
-
Tavuşda gərgin vəziyyət: “Yerkrapa” üzvləri maşını etirazçıların üzərinə sürdülər
-
Bakıda məktəblilərə siqaret satanlar cərimələniblər - FOTO/VİDEO
-
“65 yaşıma qədər işləmək istəyirəm” - Mourinyo
-
Dünyada müdafiə xərcləri tarixi rekord həddə çatıb - SİYAHI
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesi başladı - RƏSMİ
-
Röyal Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib? - İDDİA
-
Bu qaydanı pozan sürücülər 200 AZN cərimələnəcək - RƏSMİ
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 18 məsələ var
-
AMEA-nın qarşısındakı parkda oturacaqlar niyə yoxa çıxıb? - AÇIQLAMA/FOTO
-
İsrail İrana atdığı raketi özü məhv edib - “The New York Times”
-
Gürcüstan bazarında böhran - Azərbaycanda hansı avtomobillər ucuzlaşacaq?
-
Şirvan-Salyan Regional Təhsil İdarəsinin müdiri barəsində cərimə protokolu tərtib edilib - FOTO
TOP 10
ARXİV