|
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Akşenerin 50 faizlik siyasi çaları: tarixi dəyişməklə Ərdoğan “İyi Parti“nin seçkidə iştirakına sədd çəkib - TƏHLİL
Tarix 21.04.18, 3:43 |
|
Devid Barçard
“Middle East Eye”
Türkiyənin güclü prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan iyulun 24-də, elan edilən vaxtdan 17 ay əvvəl yeni seçkilər keçirmək qərarını eşitdirdikdə, canlı yayımı izləyən həmpartiyalı millət vəkillərini təəccübləndirib.
Bir neçə gündən sonra onlar səsvermə üçün lazım olan qanunvericilik aktlarını qəbul etməli olacaqlar.
Seçki tarixi niyə dəyişdirilib?
Artıq neçə aydır ki, şərhçilər Türkiyənin eyni zamanda erkən parlament və prezident seçkilərini keçirə bilib-bilməyəcəyi ətrafında möhtəkirlik edirdilər. Hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) üzvü olan nazirlər isə bunun baş verməyəcəyinə tam əmin idilər.
Seçkilər Türkiyənin parlament demokratiyasından yeni rejimə – birbaşa prezident üsul-idarəçiliyinə keçid dövrünün kulminasiyası olmalıdır. Bundan sonra Böyük Millət Məclisi icraedici hakimiyyətin kiçik tərəfdaşı olacaq.
Seçkilərin ilkin tarixi – 3 noyabr 2019 – icra qurumları və qanunvericilik orqanının uyğunlaşmasına çox vaxt saxlayırdı.
İndi proses qaçaraq olacaq. Yeni siyasi sistemə keçid sürətləndirilməlidir və Türkiyənin çox çətin seçki prossedurları yalnız 65 günlə məhdudlaşır.
Tarixin dəyişməsinə səbəbi nə idi?
Analitiklərin sözlərinə görə, Ərdoğanın müttəfiqi olan sağ millətçi MHP-nin lideri Dövlət Bahçeli seçkilərin avqustun 26-da keçirilməsini təklif edib – türklərin bizanslıları məğlub etməsinin ildönümü günü. Bu təklif rədd edilib.
Amma keçmişdə erkən seçki ideyasını hər zaman rədd edən Ərdoğan indi bunun vacib olduğunu niyə etiraf edib?
O, beynəlxalq vəziyyətlə əlaqədar Türkiyənin Suriya və İraqda sərhəd hərbi əməliyyatlarında iştirakı səbəbindən bu qərara gəldiyini bildirib. Türkiyə baş naziri Binəli Yıldırım da bu qərarın arxasında “geosiyasi narahatlıqlar”ın olması fikrini təkrarlayıb.
Sürətli seçki kampaniyası
Seçkilərin iyun ayında keçiriləcəyi xəbəri müxalif partiyalarda hökumətin vahiməyə düşdüyünə dair iddialarla qarşılanıb. Bununla yanaşı, əksər hallarda, rəy sorğularında AKP 20%-lik fərqlə Türkiyə müxalifətini qabaqlayır.
Türk müxalifətinin başqa bir iddiası budur ki, hökumət iqtisadi vəziyyətin pisləşməsinə, türk lirəsinin digər valyutalarla müqayisədə məzənnədə geriləməsinə görə qorxu keçirir, buna görə də sürətli seçki kampaniyası ilə seçicilərin başını tovlamaq istəyir.
Bu qərarın qəbuluna səbəb olan başqa bir amil isə AKP-nin yeni yaradılmış mühafizəkar müxalifət partiyası olan, Meral Akşenerin rəhbərlik etdiyi “İyi Parti” ilə bağlı mümkün problemi aradan qaldırmaq cəhdidir. Türkiyənin qəliz seçki qanunu parlamentdə deputat qrupu olmayan partiyaların qurultaydan yalnız altı ay sonra seçkiyə qatılmasına izin verir.
“İyi Parti” bu həftə seçkiyə qatılmasına iyunun 28-dən etibarən heç bir maneə olmadığını açıqlayıb. Buna görə də, Ərdoğanın seçki tarixini dörd gün əvvələ seçməsi təsadüfi görünmür. Ancaq Türkiyənin Yüksək Seçki Qurumunun sədri belə hələ “İyi Parti”nin seçkiyə qatıla bilib-bilməyəcəyini bilmir.
Digər müxalifət partiyalarının öz üzvlərini “borc verməsi ilə” bu partiya parlament qrupunu yarada və ya həmin partiyanın siyahısında öz namizədlərini təqdim etmək üçün koalisiya müqaviləsi imzalaya bilər. Amma açıq-aşkar maneələr hələ ki qalır.
Müxalifətin çalarları
Akşener Ərdoğana rəqib olacağını və bunun üçün lazım olan 100 min imza toplayacağını elan edib. Ərdoğanın hələ də mümkün digər namizədlərdən yüksək reytinqi olsa da (Akşener indiyə qədər elan edilən yeganə namizəddir), ictimai sorğular onun ilk turda lazımi 50%+1 səsi qazana bilməyəcəyini göstərir. Əgər belədirsə, müxalifətin bütün çalarları Akşenerdə birləşəcək və ya ehtimal ki, onun namizədliyinə üstünlük verəcək.
Amma gerçəkdən bu qədər uzaqlaşmayaq. Ərdoğanın ilk turda qələbə qazanmaq şansı yüksəkdir. Türkiyədə rəy sorğuları “PiaR” şirkətləri sahiblərinin tərəfkeşliyini əks etdirir. Məsələn, 2015-ci ildə “babat” AKP-pərəst sorğu MHP ilə ittifaqı sayəsində Ərdoğanın seçici səslərinin 55%-ini toplaya biləcəyi proqnozu verib.
Mərkəz solçu Cümhuriyyət Xalq Partiyasının lideri Kamal Kılıçdaroğlu prezident seçkilərində namizəd olarsa, bu, Akşeneri daha da zəiflədiləcək. Dünyəvi sol mərkəzçi və Türkiyənin ələvi dini azlığının nümayəndəsi Kılıçdaroğlunun ənənəvi qatı mühafizəkar-sünni seçiciləri öz cazibəsinə çəkəcəyi mümkün görünmür və onun namizədliyi müxalifətin mövqeyini zəiflədəcək.
AKP-nin kiçik ortağı MHP seçki ittifaqında 10%-lik baryeri aşmağı və əlavə səs qazanmağı düşünür. Bunun əvəzinə, MHP-çilərin səsləri Ərdoğana qələbəni təmin etdirməlidir.
Bununla belə, ittifaq müqaviləsi AKP-nin il (vilayət) təşkilatlarında kifayət qədər populyar deyil.
Yeni sistemdə baş nazir olmayacaq və nazirlər parlament deyil, prezident qarşısında məsuliyyət daşıyacaqlar.
2015-ci ildə Türkiyədə keçirilən son seçkinin acı nəticələri olub. Çoxları ölkədə parlamentli konstitusion sistemin çökməsi ilə şiddətin, qütbləşmənin artmasından ehtiyatlanır.
Hazırda nəfəslər içəri çəkilib. Çünki son nəticədə prezidentin simasında ölkədə “tək adam hakimiyyəti” bərqərar ola bilər.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 724
Analiz
Xəbərlər
-
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verildi - Torpaq qalmaqalı
-
İsmayıllının bu kəndinin sakinləri alış-verişə atla gedirlər - VİDEO
-
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olundu - DETALLAR
-
Rusiya və Azərbaycan prezidentləri Moskvada görüşəcək - Bu tarixdə
-
Uşaqlara peyvənd vurulacaq - Nazir əmr imzaladı
-
Nazir generalları topladı, yeni tapşırıqlar verdi - DİN-də kollegiya iclası (FOTOLAR)
-
“Hakimiyyət hücumun arxasında İsrailin dayandığını gizlədir“ - İran rəsmisi
-
Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrinə qəbul davam edir - VİDEO
-
Evlənmək istəyənlər psixoloji müayinədən keçməlidirlər? - VİDEO
-
Bəzi rayonlarda yağış yağacaq, dolu düşəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
İran və Türkiyə XİN başçıları arasında telefon danışığı olub - FOTO
-
Maliyyə Nazirliyindən büdcədən vəsait alan qurumlara MÜRACİƏT
-
FHN əməliyyat görüntüləri yayıb - VİDEO
-
Azərbaycan Prezidenti Almaniyaya səfər edəcək - Şoltsla danışıqlar aparacaq
-
“Rusiya hərbi əməliyyatları dayandırmayacaq” - Lavrov
-
Şirkət rəhbərinə hökm oxundu - Bu nazirliyin vəsaitini mənimsəmişdi
-
Üzərinə həbs qoyulmuş əmlaklar... - Prezident qanuna dəyişikliyi təsdiqlədi
-
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqlandı
-
“İsrail və İran fərqli şeylər deyir“ - Ərdoğan
-
“Özəl məktəblərdə təhsil haqları kosmik rəqəmlərə çatıb” - Deputat
-
Azərbaycanda 22 yaşlı oğlan qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb - RƏSMİ
-
20 min manat borca görə qəssab HƏBS EDİLDİ
-
Deputat nazirliyin fəaliyyətini tənqid etdi: “Özündən qanun düzəldib...”
-
Azərbaycanda marketlərdə 19 manata satılan kərə yağı Rusiyaya 9,6 manata ixrac edilir – RƏSMİ
-
Hal şahidləri əvəzinə videoçəkiliş: İXM-ə dəyişiklik edilir
-
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır - RƏSMİ
-
Megastore və Hiperstore-nin saxta rəqabət oyunları - Onları külli miqdarda cərimə gözləyir...
-
Dövlət Xidmətinin vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır - BU QƏDƏR
-
Saxlanılan tiktokerlər nə edirmişlər? - ARAŞDIRMA
-
Onlar pensiyaya daha tez çıxacaq - Yeni qanun
-
“Ukraynaya dəstək artırılmalıdır“ - Donald Tramp
-
Naxçıvanda 120 milyon manatdan çox maliyyə pozuntusu - Bəzi materiallar DTX-yə göndərilib
-
Bakıda evdə partlayış: Ölən var
-
Fransanın növbəti diplomatları Azərbaycandan qovulub - “Observer Online“ yazır
-
“Ən çox ciddi nöqsan sahəsi satınalmalar və tender fəaliyyətidir“ - Deputat
-
Xocavənddə fermada xeyli sayda partlayıcı qurğu və maddə aşkarlanıb - FOTO
-
“Putin indi Finlandiyaya fokuslanıb“ - Von der Leyen
-
Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlimdə - VİDEO
-
Hər 100 manatdan 51 manatı ərzağa xərclənir – 3 ayda yeyib-içməyə 7 milyard xərclənib
-
Rusiyada kütləvi tədbirlər ləğv edildi - 1 mayda yürüşlər və 9 may paradı olmayacaq
-
Ağdərə-Ağdam avtomobil yolunun inşasına başlanıldı - FOTO/VİDEO
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 14 məsələ var
-
Güclü maqnit qasırğası gözlənilir: Ən təhlükəli günlər açıqlandı
-
Hansı hallarda qonşulara vurulan zərəri sığorta şirkəti ödəyir? - ARAŞDIRMA
-
Şəmkirdə yerin altından tapılan saraydan GÖRÜNTÜLƏR - VİDEO
-
Rusiya Ukraynaya aviazərbələr endirib - Ölən və yaralananlar var
-
“Bu yaxınlarda parlament seçkisi olacaq” - Deputat
-
Xocalı aeroportu Azərbaycanın nəzarətinə keçir - VİDEO
-
Orta məktəblər üçün olan dərsliklər yenilənir? - VİDEO
-
Yaylaqda vəzifəli şəxs çobanın arvadına sataşdı - Qətlin TƏFƏRRÜATI
-
Kosmik silahlara malik ölkələr - Siyahıya ABŞ başçılıq edir
-
Sülhməramlılara məxsus hərbi texnikalar qatarlarla Rusiya yolunda - VİDEO
-
Dubayda su altında qalan avtomobillər Azərbaycana gətirilə bilər - İDDİA + VİDEO
-
Qayalar yarılaraq Kəlbəcərə qaz xətti çəkilir - VİDEO
-
Verilən bütün vədlər hər zaman yerinə yetirilir
-
Həbsxanada evlənən müğənni: “Heç kimin bacarmadığını etmişəm“
-
Arda Güler üçün rəsmi təklif gəldi:“Sevilya”nın heyətində oynayacaq?
-
“NATO ölkələri Ukraynanı altı “Patriot” sistemi ilə təmin edə bilər” - Şolts
-
Qobustanın problemlərlə dolu kəndi: “Burada beş-altı adam qalmışıq”
-
Bakıda məmur olmaq istəyən qadına qarşı DƏLƏDUZLUQ
-
“Yaxın Şərqdə genişmiqyaslı münaqişə təhlükəsi mövcuddur” - Quterreş
-
Binə sakini: “Elə bil Somalidə yaşayırıq”
-
Keçmiş məmur 43 milyon manat dəyərindəki əmlaklarını geri almaq istəyir - MƏHKƏMƏ
-
Röya Ayxan ailə quracaq - Toya hazırlaşır (VİDEO)
-
Dövlət məktəblərində servis xidməti yaradılır? - RƏSMİ + VİDEO
-
Rusiya sülhməramlılarına vida: Ermənistan yeni şəraiti necə dəyərləndirəcək? - FOTO
-
“ABŞ və müttəfiqləri İrana qarşı sanksiyalar tətbiq edir“ - Bayden
-
“Dönər bıçağı ilə atamın ayağını kəsəcəyini dedi” - TƏFƏRRÜAT
-
Uşaqlar neçə yaşdan sonra idmanla məşğul olmalıdırlar? - VİDEO
-
Aqrar sektorun dayanıqlı inkişafına mühüm töhfə
-
Azərbaycana minik avtomobilləri hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Siyahı
-
“Rabitəbank” kiçilir: 70 milyon geri çəkilib
-
Vergi ödəyicilərinin nəzərinə - VİDEO
-
Türkiyənin 14 əyalətində FETÖ əməliyyatı - 60 şübhəli şəxs saxlanıldı
-
Bakıda narkokuryerdən beş kiloqram narkotik götürülüb - VİDEO
-
Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı, direktoru təyin edildi - FOTOLAR
-
Üç rayonda ağaclar qanunsuz kəsilib - Təbiətə 13 min manatdan çox ziyan dəyib
-
Əfv olunanlar arasında niyə qadınlar azdır? - Komissiya üzvündən açıqlama
-
Rəqsanə İsmayılovanın əmlaklarına həbs qoyulub? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Qubad İbadoğluya yekun ittiham elan edildi - İstintaq bitir
-
“Azərbaycan satıcısı hələ də əlini lazımi şəkildə yuya bilmir” - Qoşqar Təhməzli
-
“Xalq Bank”ın kapitalı 8%-dən çox azalıb - Kredit və depozit portfeli kiçilib
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Qərb Cənubi Qafqazı hərbiləşdirməyə davam edir“ - Rusiya XİN
-
8 min manatlıq spirtli içki oğurladı, saxlanıldı - VİDEO
-
Avtomobillərin şüşəsini tündləşdirmək neçəyə başa gəlir? - VİDEO
-
Regionların inkişafı dövlətimizin iqtisadi siyasətinin əsasıdır
-
Keçid balları qaldırılır? - VİDEO
-
Baş nazirdən motosikletlərlə bağlı QƏRAR
-
“Azərbaycanlıların Ermənistana qaytarılması üçün böyük həcmdə işlər görülməlidir“ - Zaxarova
-
Polis qanunsuz miqrasiyaya qarşı keçirilən tədbirlərlə 21 əcnəbini saxlayıb - VİDEO
-
Bakının Türkan qəsəbəsindəki məhəllədə 30 ildir qaz yoxdur - VİDEO
-
Şirvan kanalının əhəmiyyəti göz önündə olacaq
-
Təhsil Nazirliyi tender keçirmədən 2 milyonu Ramiz Mehdiyevin oğlunun şirkətinə verdi – Təfərrüat
-
“Ermənistana yalnız Qərbin əlində alət rolu verilir” - Zaxarova
-
345 məktəbdə yoxlama aparıldı - 55 nəfər işdən çıxarıldı
-
İcra Hakimiyyətindən narazı qalan fermer söyüş söydü - Həbs edildi
-
Türkiyə-Rusiya Monitorinq Mərkəzi də bağlanır - Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyi
-
Azərbaycan “Laçın” hücum təyyarələrini havaya qaldırdı - VİDEO
-
Bu il I siniflərə qəbulda tətbiq olunacaq YENİLİKLƏR - RƏSMİ
-
Sabah Bakıda 27 dərəcə isti olacaq - PROQNOZ
-
40-a yaxın bağça müdiri işdən çıxarılıb: 200-nə töhmət verilib
-
“Victory Construction Group“ MMC məhkəməyə verildi - Öhdəliyi yerinə yetirmədiyinə görə
-
“Amaras monastırında monitorinqlər aparılıb” - Dövlət Xidməti
-
Bakıda viza fırıldağı - Şirkət rəhbərlərinə cinayət işi açıldı
-
Prezident yeni nazir müavini təyin etdi - Foto + DOSYE
-
Şəxsiyyət vəsiqələri ilə bağlı yenilik - VİDEO
-
Azərbaycanlı aktrisa yeni sevgilisi ilə görüntüləndi - FOTO/VİDEO
-
Rusiyada işləyən azərbaycanlıların nəzərinə: Rus dili imtahanında dəyişikliklər olacaq
-
“Başlıbel sakinləri kütləvi şəkildə qətlə yetirilib, bəziləri diri-diri yandırılıb“ - Ombudsman
-
Aytən Səfərovanın keçirdiyi qəza ilə bağlı yeni detallar - Günah kimdə olub? + VİDEO
-
“Rusiya qalib gələrsə, Üçüncü Dünya müharibəsi başlayacaq“ - Ukraynanın Baş naziri
-
Bakıda bu ərazini də sökürlər - Mülkiyyət sahibləri narazıdır + VİDEO
-
Antarktidanın sirləri üzə çıxdı: İnanılmaz kəşf
-
Lənkəranda məktəbli qıza atasının dostu təcavüz etdi: “Anana oxşayırsan...”
-
“Çin ABŞ-ni məğlub etmək üçün ordu yaradır“ - Amerikalı nazir
-
Təlim zamanı sürücüyə yazılan cəriməni kim ödəməlidir? - VİDEO
-
İsrail Pasxa bayramından əvvəl İrana cavab verməyəcək - ABC
TOP 10
ARXİV