|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Türkiyə seçkilərinə dair 9 səbəb və 3 ssenari: Abdullah Gülün sükutu hələ çoxmu çəkəcək? - TƏHLİL
Tarix 20.04.18, 17:00 |
|
İbrahim Fərahani
“Mehr” (İran)
Rəcəb Tayyip Ərdoğan prezident və parlament seçkilərinin iyunun 24-də keçiriləcəyini elan edib. Bundan bir gün əvvəl MPH lideri Dövlət Bağçalı hökumətə avqustun 26-da növbədənkənar seçki keçirilməsi çağırış edib.
Türkiyədə prezident seçkiləri 2019-cu il noyabrın 3-də baş tutmalı idi. Lakin Ərdoğan paradoksal dönüş və duruşu ilə tanınır, odur ki, bir daha türk cəmiyyətinə şok yaşatdı.
Bəs erkən seçkilərin əsas səbəbləri nədir?
Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, ümumi siyasi, iqtisadi və sosial vəziyyətdən doğan səbəblər Ərdoğanı belə bir qərar qəbul etməyə məcbur edib.
Milli valyutanın məzənnə itkisi.
Yeni il başlayandan türk lirəsinin dəyəri ABŞ dolları ilə müqayisədə 10% geriləyib. Doğrudur, AKP iqtidarı türk xalqının maddi rifahını yaxşılaşdırıb. Lakin bu artıq ötən seçki dövrlərinə şamil haldır. İqtisadiyyat hazırda Ərdoğanın sosial bazasının Axilles dabanıdır. Qərbin, xüsusilə ABŞ-ın təhdidləri Türk iqtisadiyyatını hədəfə alıb.
Müxalifətin birləşməsinin qarşısını almaq.
Ərdoğanın əsas rəqibləri CHP, “İyi Parti” və HDP-dir. Hələlik bu siyasi qurumlar Ərdoğana qalib gəlmək üçün heç bir koalisiya yaratmayıblar.
Suriyadakı üç yeni inkişaf.
Suriyada Qərbin birbaşa iştirakı ilə Əsədi devirmək və Rusiyanın, xüsusilə də İranın təsirini azaltmaq “Astana bloku”nun yaranmasına səbəb olub. Türkiyənin kəskin dönüşü və Ankarada üçlüyün zirvəsindən sonra anlaşılır ki, Ərdoğan proseslərin gedişindən başa düşüb ki, başda Tramp olmaqla, Qərbin yeni inkişaflar planları var və Türkiyə artıq Suriya torpağında müttəfiq rolunu oynamır.
Rəy sorğularının nəticəsi.
Türkiyədə keçirilən son məhdud seçki sorğularında “Ədalət və İnkişaf” və “Milliyyətçi Hərəkat” partiyaları koalisiyasının 50%+1 səs səddindən aşağı göstəriciyə malik olduğu aydınlaşıb. Ərdoğan bu göstəricini artırmaq üçü vaxt-vədənin yetişdiyini düşünür. Konstitusiyaya əlavə və düzəlişlərinə dair (19 aprel) referendumda Ərdoğan cüzi səs nisbəti ilə parlament sisteminin dəyişdirilməsinə nail olub. Bu onu göstərir ki, proqnozunun xilafına, daxili və regional proseslər Ərdoğanın nəfinə deyil və hadisələrin bu sayaq gedişi qazanılacaq səslərin artmasına yox, uğursuzluğa doğru aparır.
“Zeytun budağı” əməliyyatı.
Rusiyanın yaşıl işıq yandırması ilə həyata keçirilən və Afrin kantonunda hökmranlıqla bitən əməliyyat Ərdoğan üçün böyük qələbə idi və türk ictimaiyyətinə Suriyaya dair əvvəlki uğursuz xarici siyasəti unutdurub. Həm də kürd partiyası HDP istisna olmaqla, bir sıra müxalifət partiyaları da “Zeytun budağı”nı dəstəkləyib. Cənub sərhədlərinin təhlükəsizliyini təmin edilməsi üçün Mənbic, Kobani və Cərablusun “təmizlənməsi” daha çətindir və ABŞ-la müzakirə edilməlidir.
İranın İdlib əyalətinin terrorçulardan qurtulması bəyanatı.
Bu çağırışla bağlı Ərdoğanın proqnozu budur ki, müttəfiq qüvvələrin növbəti əməliyyatı Türkiyəni Rusiya və İranla üz-üzə gətirəcək. İdlib əyaləti bu gün Suriyanın hərbi düşmənlərinin cəmləşmə məkanıdır və Türkiyənin bu əyalətdə hərbi bazaları var. Türkiyə ümid edir ki, NATO-nun son raket həmlələrinə bənzər bir şəkildə (həm də Qərbin yeni raket törətməsini dəstəkləməsindən sonra) İdlib əyalətində əməliyyat keçirə bilər. Bu əməliyyat 2015-ci ildə Rusiya hərbi təyyarəsinin vurulması ucbatından həyata keçməyib. Amma bu dəfə NATO-dan dəstək alına biləcəyi güman olunur. Üstəlik, Ərdoğan əmindir ki, Qərb onun yeni prezidentlik seçimini dəstəkləyəcək, rəqibləri isə uğursuzluğa düçar olacaqlar.
Türkiyədə fövqəladə vəziyyətin (OHAL) uzadılması.
OHAL-ın uzadılmasına Avropa İttifaqı səssiz qalıb. (Aİ çevriliş faktını və “FETÖ”-nun terror təşkilatı olduğunu tanıyıb – tərc.) 15 iyul 2016-cı il tarixli uğursuz hərbi çevrilişdən sonra bu vəziyyət hər üç aydan bir yenilənir. Fövqəladə vəziyyətdə qeyri-adi gücə sahib olan Ərdoğan müxalifət, vətəndaş cəmiyyəti təmsilçilərini sıxışdırmaq və ya həbs etmək üçün fürsət qazanıb. Mövcud vəziyyətdə OHAL-ın daha da uzadılması Ərdoğanın marağına uyğun deyil.
Tarixi paralel.
Bu seçkilər Osmanlı İmperiyasının sonu və Türkiyə Respublikasının quruluş tarixinə bənzədilir. Parlament sisteminin prezidentlik üsul-idarəsi ilə dəyişdirilməsi artıq parlamentin iştirakı olmadan güclü bir sistem kimi səciyyələndirilir. O, Ərdoğanın 2014-cü ildən bu yana prezidentliyə gəlməsi ilə baş verib, amma qanunidir. AKP-nin qələbəsi halında, Türkiyə felən 2029-cu ilədək rəhbərliyi qanuni olaraq əlində tutacaq Ərdoğan kimi avtoritar bir şəxslə yeni mərhələyə daxil olacaq. Bu idarəetmə şəkli keçmişdən miras qalan Yaxın Şərq üsul-idarəçiliyinə çox bənzəyir.
Ərdoğanın məğlubiyyəti ssenariləri.
Bu, bir neçə halda mümkündür:
Birincisi, seçkilərin ilk raundunda müxalif partiyaların konsensusu buna hesablanır ki, bir və ya bir neçə namizəd arasından ən çox səs qazanan Ərdoğana qarşı vahid namizədə çevrilir;
İkincisi, Ərdoğanı məğlub etmək üçün Qərbin dəstəyi qazanılır, iqtisadi və siyasi sanksiyalar işə salınır.
Üçüncüsü, AKP-nin namizədi əleyhinə AKP-nin topladığı səsləri qazana biləcək sabiq prezident Abdullah Gül, müxalifət partiyaların konsensusu əsasında, yeganə və vahid namizəd olur.
Abdullah Gülün seçkidə iştirakı ssenarisi Ərdoğanın məğlub edilməsinə dair ən güclü ehtimaldır, amma Gül hələ sükutu pozmur.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 625
Analiz
Xəbərlər
-
Azərbaycanda taksilər bu rənglərdə olacaq - Qərar verildi
-
Dövlət Xidmətindən xəbərdarlıq - Bu mesajlar telefonunuza gəlirsə...
-
Çingizi arvadı ifşa edibmiş - Mərhum nazirin oğlu da dindirilib
-
Tramp İncil satmağa başladı - VİDEO
-
Naxçıvanda nəqliyyat problemi necə həll ediləcək? - VİDEO
-
Ödənişli yollara görə ödənilən vəsaitin bölgüsü qaydası hazırlanacaq - FƏRMAN
-
Bakıda İran vətəndaşına hökm oxundu - Casusluğa görə
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın “hökuməti”ni tanımır” - Paşinyan
-
Yeni qərar kredit faizlərini endirəcək? - AÇIQLAMA
-
“KTMT üzvləri su uğrunda münaqişələrlə üzləşə bilər“ - Baş katib
-
İsveçrədən Azərbaycana 105 min manata 4 ədəd qol saatı gətiriblər - TƏFƏRRÜAT
-
“Telegram“ getdikcə terrorçuların əlində alətə çevrilir“ - Kreml
-
Bu şəxslərin evləri təmir olunacaq: yarım milyon ayrıldı
-
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verildi – İki rəis vəzifədən kənarlaşdırıldı
-
“Vətəndaşlarımız Rusiyada terrora cəlb edilir“ - Qırğızıstanın əmək nazirliyi
-
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb
-
Bakıda 17, bölgələrdə 20 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Diri atı 340 manata Qazaxıstana satıb, kiloqramı 2,9 manata Qazaxıstandan at əti alırıq – RƏSMİ
-
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
-
Mərkəzi Bank dollara tələbin artmasının səbəblərini AÇIQLADI
-
“İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir“ - KTMT-nin Baş katibi
-
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
-
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
-
Uşaq bağçalarında müdir vəzifəsinə qəbulun test mərhələsinin vaxtı AÇIQLANDI
-
Daşaltıda itkin düşmüş daha 73 nəfərin adı açıqlanacaq - Əli Nağıyev
-
Azərbaycanda işığın qiyməti ucuzlaşa bilər - VİDEO
-
Cəhri-Buzqov avtomobil yolunda qaya uçqunu baş verdi - VİDEO
-
DTX 27 dövlətə xəyanət işinin ibtidai istintaqını aparıb - Əli Nağıyev açıqladı
-
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
-
“Rusiya “Crocus”da terrorun hazırlandığını hələ fevraldan bilirdi“ - Budanov
-
Qadın sevgilisinə yazdığı mesajı oğluna göndərdi - Ucar rayonunda dəhşətli cinayət
-
Fransada həyəcan təbili: Silah ehtiyatı azalır
-
Boşanma zamanı əmlakın bölünməsi ilə bağlı yenilik: Qeydiyyatsız tikililərlə bağlı qərar - VİDEO
-
Canlı yayım açıb dərman tövsiyə edən əczaçıları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Lalə Məmmədovadan cazibədar - Fotosessiya
-
“Yəqin ki, yığmadan gedəcəkdim“ - Messi açıqladı
-
Hikmət Hacıyev NATO-nun eks-baş katibi barədə: “Hesabatına ödənişi əlavə etməyi unudub”
-
Tikinti materialları bazarında son vəziyyət: Hansı məhsullar ucuzlaşdı?
-
Bakıda və üç rayonda qazın verilişində məhdudiyyət olacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya Xarkovun yaşayış massivinə zərbə endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Həcc üçün ayrılan kvotanın yarısından çoxu dolub - RƏSMİ
-
Sabiq milli təhlükəsizlik naziri VƏFAT ETDİ
-
“55 min manat ver, övladının maddəsini dəyişdirib azadlığa buraxdırım” - Məhkəmə
-
“ABŞ-ni yenidən dua oxumağa məcbur etməliyik” - Tramp
-
“Fransa Azərbaycanla Ermənistan arasında razılaşmaların həyata keçirilməsinə mane olur” - Zaxarova
-
Ramazan ayının 18-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
“Qərbi ərköyün övladına qarşı təzyiqləri artırmaq lazımdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan hotelləri Novruz bayramından necə çıxıblar? - ARAŞDIRMA
-
Şəhid bacısı sektor müdiri TƏYİN EDİLDİ
-
Xristianlıqla İslamı üz-üzə qoymaq istəyirlər - Kirill
-
Yüzə yaxın ailə təhlükədə: Zaqataladakı qəzalı körpü niyə təmir edilmir? - VİDEO
-
“Düzəltdiyim dəmiri silah üçün istifadə ediblər“ - “Bravo“da silahlı hücumla bağlı məhkəmə
-
2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir - SİYAHI
-
Samuxun ötən əsrdən qalma keçilməz yolları - VİDEO
-
Prorektorun qətlini sifariş etməkdə təqsirləndirilənlərə ağır cəza istənildi - MƏHKƏMƏ
-
Bahalaşmanın növbəti dalğası gəlir: Evlərin qiyməti yenə artacaq
-
Məşhur vəkilə qarşı ittiham: 7 min manat pul alıb
-
Qanunsuz evlər yaxın vaxtlarda sənədləşdiriləcək? - AÇIQLAMA
-
Ağalarovun “Crocus City Hall” konsert zalı bankda girov imiş - Yeni DETALLAR
-
“Bahalaşmanı müsbət qarşılamaq lazımdır“ - Deputat
-
“Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin prinsipləri razılaşdırılıb“ - Paşinyan
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Ukraynada rusiyalı agentlər ifşa edildilər - FOTO
-
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
-
Mərkəzi Bank Hökumət Ödəniş Portalını niyə ləğv edib? – “Ən çox zərbə mikrosahibkarlara dəyir...”
-
“Rusiyada baş verən terror aktını hər gün Türkiyədə törətmək istəyənlər var“ - Ərdoğan
-
Jurnalistlərin bitirdiyi gömrük polkovniki – Onu Bakıdan qardaşları ilə birlikdə aparıblar
-
Kolleclərə qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Dəmiryol Vağzalının qarşısında bir sutka parkinqin qiyməti 30 manat olacaq – Tariflər
-
Bakıda qəribə hadisə: Özünün xəbəri olmadan işə götürüldü - VİDEO
-
“Gənclik Mall”da autizmli gəncin döyülməsini ört-basdır etməyə çalışıblar? – FOTO
-
“Dünyanın gələcəyi Çin-ABŞ münasibətlərindən asılıdır“ - Si Cinpin
-
Elçin Babayev yenidən BDU-nun rektoru təyin edildi - Sərəncam
-
“Traktor” komandasının azarkeşləri yeni şüar təqdim ediblər - VİDEO
-
Bakıda 18 dərəcə isti, dağlarda 7 dərəcə şaxta olacaq - Sabahın havası
-
Arıqlamaq üçün istifadə edilən toxumların faydası və zərəri nələrdir? - ARAŞDIRMA
-
Xocalıda kütləvi məzarlıqda qalıqları tapılan şəhid dəfn olundu - FOTO
-
Bakıda qəbiristanlıqda çayxana tikmək istədilər-VİDEO
-
Yeraltı dayanacaqlarda kəskin qiymət artımının səbəbi nədir? - AÇIQLAMA
-
“Azərbaycanda varlıların işğal etdikləri torpaqlar var”: Komitə sədrindən açıqlama
-
Binəqədidə binanın zirzəmisi su ilə dolub: Təhlükəli vəziyyət yaranıb - VİDEO
-
Mərkəzi Bank növbəti faiz qərarını açıqlayacaq - Tarix bəlli oldu
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşüb - FOTOLAR + VİDEO
-
Bakıda evə neft axır - VİDEO
-
Mənzil alışında yeniliklər - Nələr dəyişəcək?
-
“Serbiya tezliklə çox böyük təhlükə ilə üzləşəcək“ - Vuçiç
-
Qəbiristanlıqlar hasarlanır və zəbt edilir - VİDEO
-
Bayram günlərində yüzlərlə şəxs xəstəxanaya yerləşdirilib - RƏSMİ
-
Müdafiə Nazirliyindən 30 yaşınadək hərbi vəzifəlilərə müraciət - VİDEO
-
Pakistanda terror hücumu nəticəsində çinlilər həlak oldular - FOTO
-
Bəzi yerlərə yağış və qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Sumqayıtda Musiqi Kolleci köçürülür: Valideynlər nədən narazıdırlar? - VİDEO
-
Qırğızıstanın sabiq vəzifəli şəxsi Azərbaycanda həbs edildi - VİDEO
-
“Aİ və ABŞ-nin açıqlamaları qərəzli xarakter daşıyır” - Azərbaycan XİN
-
Güney Azərbaycanın incisindən yeni görüntülər - VİDEO
-
Bərdədə müəllimin xəbəri olmadan maaş kartından pul çıxarılıb - VİDEO
-
Əkin sahələrinə dəymiş ziyan qarşılığında sığorta ödənişi edilirmi? - VİDEO
-
Enerjidən yata bilmirəm... - Müğənni Aygün Ağayeva
-
“Real“ “Santyaqo Bernabeu“nun inşasına nə qədər xərcləyib? - İnanılmaz məbləğ
-
Solovyovun böhtanları erməni diasporunun sifarişidir - ŞƏRH
-
Bakıda taksi sayının azaldılması təklifi dəstəklənmir - VİDEO
-
Cəlilabadda çay kənarında sürüşmə fəallaşıb: Evlər təhlükə altındadır
-
Elektron siqaret çəkənlərə ciddi xəbərdarlıq – Təhlükəlidir
-
Azərbaycanda saxlanılan Qırğız Respublikasının 4 vətəndaşı ölkələrinə təhvil verilib - DİN
-
Bayram tətili başa çatdı: Avtovağzallarda sıxlıq yarandı - VİDEO
-
Ramazan ayının 17-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
Maskın “Starlink” terminalları qaçaqmalçıların əlinə keçib - Bloomberg
-
Türkiyədə mütəşəkkil cinayətkar qruplaşma çökdürüldü - VİDEO
-
Rusiyaya işləməyə gedənlərə yeni QADAĞA
-
Gədəbəyə qar yağdı - Maşınlar yolda qaldı
-
Şabranda dəhşətli hadisə: sevdiyi qız elə ki “hə“ dedi... – Şok təfərrüat
-
Talıbovun oğlu qəfil Ali Məclisdə peyda oldu – Fuad Nəcəfli Rza Talıbovu qapıdan geri qaytarıb
-
Azərbaycanda hər media orqanı özü-özünü dolandıra bilərmi? - VİDEO
-
“Miqrasiya sahəsində vəziyyət nəzarət altında olmalıdır“ - Vladimir Putin
-
Bu cür bəyanatlar dünya müharibəsini yaxınlaşdırır - Macarıstan XİN rəhbəri
-
“Xoşbəxtəm ki, boşandıq” - Dilarədən etiraf
-
Tacikistanda Moskva konsert zalına hücum edənlərin qohumları SAXLANIR
-
Alternativ enerji istehsalı artır: elektrik qiymətləri enəcək?
-
Bakının bir qəsəbəsində kanalizasiya problemini həll etmək üçün bəzi tikililər sökülməlidir - VİDEO
-
İş adamı ilə Ədliyyə Nazirliyi arasında nə baş verir? - 3 milyonluq kredit mübahisəsi...
TOP 10
ARXİV