|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Dünya islam müharibəsi təhlükəsi:çoxları Səudiyyə şahzadəsinin özünü "yeni Hitler" sayır – Təhlil
Tarix 07.04.18, 1:48 |
|
Georgi Asatryan
vzqlyad, 05.04.2018
Səudiyyə Ərəbistanı vəliəhdinin fikrincə, “Hitlerdən pis” siyasətçilər var.
Bu, birinci növbədə, “bütün dünyanı ələ keçirməyə çalışan” İranın ali lideridir. Hitleri neytrallaşdırmaq üçün dünya savaşı lazım gəlib. Və səudlar belə savaşı artıq hazırlayır, hamınn bundan düzünə xəbərdar edirlər. Çoxları onlara inanmır – tam əbəs yerə.
Varis şahzadə Muhəmməd bin Salman “The Atlantic” dərgisinə müsahibədə bildirib: “Mən hesab edirəm ki, Hitler İran lideri ayətullah Xameneinin fonunda daha yaxşı görünür. Hitler İran liderinin etdiyini eləməyə heç vaxt cəhd etməyib. Hitler Avropanı işğala çalışırdı, İran lideri isə bütün dünyanı ələ keçirmək cəhdindən əl çəkmir”.
Taxtın varisi öz vətəniylə İran arasında qızğın savaş imkanı haqda əvvəllər ABŞ-a səfəri zamanı açıq bildirib. Salmanın fikrincə, beynəlxalq birlik (oxu – ABŞ və bütünlükdə Qərb) Tehrana basqını gücləndirməsə, dünya artıq 10-15 ildən sonra böyük silahlı münaqişənin şahidi olacaq.
Beləliklə, 32 yaşlı Salman yüksək səviyyəli futuroloq kimi çıxış edib. Burada “Çexovun silahı”nı – bəzən siyasətdə də işlədilən dramaturgiya prinsipini yada salmaq yerinə düşər (Çexov: birinci fəsildə divardan silah asıldığını deyirsinizsə, o, ikinci, ya üçüncü fəsildə mütləq atəş açmalıdır. Atəş açmayacaqsa, oradan asılmamalıdır”-tərc.) Vaşinqtondakı hadisə varis şahzadənin farslarla silahlı qarşıdurmadan danışdığı birinci hal deyil. Salman artıq əvvəllər boynuna alıb ki, ər-Riyad Tehranla savaşa hazırlaşır, hətta bəzi ayrıntıları açıqlayıb. Məsələn, beləsini: krallıq savaşın yalnız İran ərazisində getməsi üçün hər şeyi etməyə hazırlaşır.
Salman 2017-nin axırında “The New York Times”-a müsahibədə artıq rəqibi faşistlərlə tutuşdurmaqla liberal ziyalıların sevimli fəndini işlədib. O, İran ali liderini ilk dəfə məhz onda “yeni Hitler” adlandırıb. Görünür, Xamenei o vaxtdan dünya üçün alman fürerindən daha qorxulu təhlükə olaraq tamamilə “korlanıb”.
Burada Səudiyyə monarxının özünə deyil, ən qəddar, şüualtı səviyyədə bir-birinə nifrət edən geopolitik düşmənlər arasında “isti müharibə”yə inanmayan jurnalist və politoloqlar qisminə suallar meydana çıxır. Bununla belə, bu cür ssenariyə bütün ciddiyyəti ilə yanaşmaq lazımdır. Qaynar münaqişələr Şərq üçün prinsipcə adi məsələdir. İran-İraq və İraq-Küveyt savaşlarını, NATO-nun Əfqanıstanda sonsuz savaşnı, ABŞ qoşunlarının İraqa yeridilməsini, Suriyada, Liviyada və ictimaiyyətin, demək olar, hiss etmədiyi Maliyə Fransa müdaxiləsini yada salmaq yetər.
Yaxın Şərq uzun müddət barış deyil, qırhaqırda yaşayıb. Özü də Karl fon Klauzevitsin məşhur “Savaş siyasətin özgə, zorakı üsullarla davamıdır” sitatına tam uyğun yaşayıb.
İranla Səudiyyə Ərəbistanının ziddiyyətli iqtisadi və siyasi maraqları var. Onların müxtəlif dini (mətndə bu cürdür-tərc.), etnosu, mentaliteti, mədəniyyəti, idarəçilik forması var. Səudlarda və iranlılarda nəsə bir ümumilik tapmaq yüksək dərəcədə çətin, demək olar, nəhəng vəzifədir. Böyük Yaxın Şərq müharibəsini yaxınlaşan gerçəkliyə çevirən dərhal bir neçə amildir. Bölgəni sünni-şiə qarşıdurması bürüyüb. İslam daxilində iki yönün təriqətlərarası münaqişəsi bəşəri varlığın istənilən yönündə əks-səda tapan Yaxın Şərqin daimi durumudur. Səudiyyə Ərəbistanı ərazisində islamın iki müqəddəs ocağı – Məkkə və Mədinənin yerləşdiyi süni ərəb dünyasının lideridir. Fars İranı şiə dünyasının planetin istənilən nöqtəsindəki məzhəbdaşlarını dəstəkləyən lideridir. Onların arasında geopolitik qarşıdurma qaçılmaz idi.
Eyni zamanda söhbət bölgənin (Türkiyəni unutsaq) neft və qazla zəngin iki ən böyük iqtisadiyyatından, deməli, rəqiblərdən gedir.
Nəhayət, ən sadəsi: ərəblər və farslar bir-birinə isterikcəsinə nifrət edirlər. Yaxın Şərq, islam dünyası birdir, liderliyə iddiaçılar isə ikidir. Əlbəttə, bu bildirmir ki, dünya sabah müsəlman nəhənglərin gerçək müharibəsilə üzləşəcək. Amma zaman axımınca sünni ərəblər və şiə farsların zidiyyətləri yanlız güclənir ki, bu da orta gələcəkdə gerçək silahlı qarşıdurma imkanlarından xəbər verir. Məsələ yalnız bunun formalarındadır. Bu gün Yaxın Şərqin bu oyunçuları arasında vasitəli müharibə müşahidə ediriksə, bu cür format gələcəkdə yetərsiz çıxa bilər. İran və Səudiyyə Ərəbistanı boşluqda yaşamır və arabir belə olur ki, bu və ya digər ölkənin hərəkəti üçüncü şəxslər tərəfindən müəyyən olunur. Diqqətçəkəndir ki, Salmanın kəşfi ABŞ-a ikigünlük səfərindən sonra səslənib. Kral oğlu turne zamanı müdafiə naziri Ceyms Mettis, Amerika işgüzar dairələri, neft nəhəngləri Exxon Mobil və Chevron-un bossları ilə görüşlər keçirib.
Səudiyyə Ərəbistanında İrana həmişə nifrət ediblərsə, ABŞ-da farslara nifrət dəyişkəndir və öz dərəcəsi var. Barak Obama administrasiyası münasibətlərin normallaşmasına köklənmişdi, amma, görünür, Donald Tramp iranlılara “Mimino” filmində təsvir edilən hisslər – “böyük şəxsi kin” bəsləyir. Amma eybi yox, Trampa ümumiyyətlə çox şeyi bağışlamaq olar, amma çevrəsi həqiqətən də savaşa köklənib.
Dövlət Departamenti başçısı Mayk Pompeo, milli güvənlik üzrə müşavir Con Bolton və Pentaqon şefi Ceyms Mettis sadəcə antiiran lobbiçisi, neokon və “ayətullah rejimi”nə nifrət edən “qırğı” deyil, həm də bomba işlətməyin tərəfdarıdırlar. Bununla yanaşı, indiki Amerika administrasiyası və şəxsən Tramp İslam Respublikası düşmənlərinə – Səudiyyə Ərəbistanı və İsrailə özəl hisslər bəsləyirlər. Ağ Evin sahibi ilk rəsmi səfərini məhz tarixi “Ərəb-Amerika-İslam sammiti”nin baş tutduğu ər-Riyada edib və 110 milyard dollarlıq (mütləq dünya rekordu) astronomik silah sazişi bağlanıb. Aydındır ki, ən yeni silahlar səudlara İŞİD və ya “əl-Qaidə”ylə mübarizə üçün gərək deyil. Krallığın ümumiyyətlə İrandan savayı bu səviyyəli silahların işlədilə biləcəyi düşməni yoxdur.
Səudiyyə ərəblərinin farslarla birbaşa silahlı münaqişəsinin başlanmasına hələlik ümumi quru sərhədin olmaması, həmçinin nağılvari varlı yaşayışın təhlükə altına atılımasının istənilmədiyi ər-Riyadın hərbi təcrübəsizliyi və döyüş ruhsuzluğu mane olur. Amma bir səbəb də var. O bundan ibarətdir ki, birgə əhalisi 100 milyondan çox dövlətlər (Səudiyyə Ərəbistanında 32, İranda 80) arasında müharibə son dərəcə ciddi addımdır. Bu cür münaqişə təkcə islam dünyasının bütün ölkələrini cəlb etmək iqtidarında deyil – heç kim qıraqda qalmayacaq. Şübhəsiz, ABŞ səudları dəstəkləyəcək. Rusiya və Çin belə, ya elə, İranın tərəfində çıxış edəcək. Nəzəri olaraq söhbət bölgə savaşından deyil, tamdəyərli dünya islam savaşından gedəcək.
Məhz bura mümkün faciənin qorxunc miyqasının qaynar beyinləri həvəsdən saldığı durumdur. Belə ki, Tehranda və ər-Riyaddakı siyasətçilər hələlik münasibətləri özgə əliylə və yad ərazidə aydınlaşdırmağa üstünlük verirlər. Məsələn, Suriyada.
Xəbərin oxunma sayı : 823
Analiz
Xəbərlər
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır – Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
-
Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
-
“Türkiyədə yeni konstitusiya ilə bağlı proses başlayır” - Numan Kurtulmuş
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın sülh sazişində olmamasına razılaşıb” - Prezident
-
Xankəndi şəhərindəki tibb müəssisəsində ilk körpə dünyaya gəlib - FOTOLAR
-
Qubadlıda sərhədçilər üçün yaşayış binası istifadəyə verilib - FOTO/VİDEO
-
Xətai rayonunda səkini zəbt edərək qanunsuz parklanma yeri saldılar - VİDEO
-
Üç ayda xaricə 25 min ton alma satmışıq – Qiyməti nə qədər bahalaşıb?
-
“Fransa, Hindistan və Yunanıstan Ermənistanı bizə qarşı silahlandırır, biz gözləyə bilmərik“ - Prezident
-
Münasibətlərimizin inkişafına yeni təkan verəcək görüş
-
Binəqədidə sürücülük məktəbi ilə bağlı ilginc iddia - “Asan“ yolla sürüclük kursu arayışı almaq olur?
-
“Nar” Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırıldı - FOTO
-
“Biz dörd kənd məsələsini heç vaxt yaddan çıxarmamışıq” - İlham Əliyev
-
“Narkotik artıq məktəblərə yol tapıb“ - Siyavuş Novruzov
-
“İndi bizim sülh sazişinin necə olması ilə bağlı ümumi anlayışımız var“ - Azərbaycan lideri
-
Ceyhun Bayramov Çexiyanın Baş naziri ilə görüşüb - FOTO
-
Binəqədidə yol problemi: “Yağış yağanda şəhərə çıxmaq mümkün deyil”
-
Ümid edirəm ki, Ermənistan düzgün yolu seçər - Ərdoğan
-
Şimali Koreyadan nüvə əks-hücum təlimi – FOTOLAR
-
Azərbaycan-Rusiya əlaqələri daha da güclənəcək
-
Rayonlara yağış yağacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
“Paşinyan dedi ki, mən gedirəm, sonra torpağın əsil sahibi İlham Əliyev özü gələcək” – Zahid Oruc
TOP 10
ARXİV