|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Akşenerin 50 faizlik siyasi çaları: tarixi dəyişməklə Ərdoğan “İyi Parti“nin seçkidə iştirakına sədd çəkib - TƏHLİL
Tarix 21.04.18, 3:43 |
|
Devid Barçard
“Middle East Eye”
Türkiyənin güclü prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan iyulun 24-də, elan edilən vaxtdan 17 ay əvvəl yeni seçkilər keçirmək qərarını eşitdirdikdə, canlı yayımı izləyən həmpartiyalı millət vəkillərini təəccübləndirib.
Bir neçə gündən sonra onlar səsvermə üçün lazım olan qanunvericilik aktlarını qəbul etməli olacaqlar.
Seçki tarixi niyə dəyişdirilib?
Artıq neçə aydır ki, şərhçilər Türkiyənin eyni zamanda erkən parlament və prezident seçkilərini keçirə bilib-bilməyəcəyi ətrafında möhtəkirlik edirdilər. Hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) üzvü olan nazirlər isə bunun baş verməyəcəyinə tam əmin idilər.
Seçkilər Türkiyənin parlament demokratiyasından yeni rejimə – birbaşa prezident üsul-idarəçiliyinə keçid dövrünün kulminasiyası olmalıdır. Bundan sonra Böyük Millət Məclisi icraedici hakimiyyətin kiçik tərəfdaşı olacaq.
Seçkilərin ilkin tarixi – 3 noyabr 2019 – icra qurumları və qanunvericilik orqanının uyğunlaşmasına çox vaxt saxlayırdı.
İndi proses qaçaraq olacaq. Yeni siyasi sistemə keçid sürətləndirilməlidir və Türkiyənin çox çətin seçki prossedurları yalnız 65 günlə məhdudlaşır.
Tarixin dəyişməsinə səbəbi nə idi?
Analitiklərin sözlərinə görə, Ərdoğanın müttəfiqi olan sağ millətçi MHP-nin lideri Dövlət Bahçeli seçkilərin avqustun 26-da keçirilməsini təklif edib – türklərin bizanslıları məğlub etməsinin ildönümü günü. Bu təklif rədd edilib.
Amma keçmişdə erkən seçki ideyasını hər zaman rədd edən Ərdoğan indi bunun vacib olduğunu niyə etiraf edib?
O, beynəlxalq vəziyyətlə əlaqədar Türkiyənin Suriya və İraqda sərhəd hərbi əməliyyatlarında iştirakı səbəbindən bu qərara gəldiyini bildirib. Türkiyə baş naziri Binəli Yıldırım da bu qərarın arxasında “geosiyasi narahatlıqlar”ın olması fikrini təkrarlayıb.
Sürətli seçki kampaniyası
Seçkilərin iyun ayında keçiriləcəyi xəbəri müxalif partiyalarda hökumətin vahiməyə düşdüyünə dair iddialarla qarşılanıb. Bununla yanaşı, əksər hallarda, rəy sorğularında AKP 20%-lik fərqlə Türkiyə müxalifətini qabaqlayır.
Türk müxalifətinin başqa bir iddiası budur ki, hökumət iqtisadi vəziyyətin pisləşməsinə, türk lirəsinin digər valyutalarla müqayisədə məzənnədə geriləməsinə görə qorxu keçirir, buna görə də sürətli seçki kampaniyası ilə seçicilərin başını tovlamaq istəyir.
Bu qərarın qəbuluna səbəb olan başqa bir amil isə AKP-nin yeni yaradılmış mühafizəkar müxalifət partiyası olan, Meral Akşenerin rəhbərlik etdiyi “İyi Parti” ilə bağlı mümkün problemi aradan qaldırmaq cəhdidir. Türkiyənin qəliz seçki qanunu parlamentdə deputat qrupu olmayan partiyaların qurultaydan yalnız altı ay sonra seçkiyə qatılmasına izin verir.
“İyi Parti” bu həftə seçkiyə qatılmasına iyunun 28-dən etibarən heç bir maneə olmadığını açıqlayıb. Buna görə də, Ərdoğanın seçki tarixini dörd gün əvvələ seçməsi təsadüfi görünmür. Ancaq Türkiyənin Yüksək Seçki Qurumunun sədri belə hələ “İyi Parti”nin seçkiyə qatıla bilib-bilməyəcəyini bilmir.
Digər müxalifət partiyalarının öz üzvlərini “borc verməsi ilə” bu partiya parlament qrupunu yarada və ya həmin partiyanın siyahısında öz namizədlərini təqdim etmək üçün koalisiya müqaviləsi imzalaya bilər. Amma açıq-aşkar maneələr hələ ki qalır.
Müxalifətin çalarları
Akşener Ərdoğana rəqib olacağını və bunun üçün lazım olan 100 min imza toplayacağını elan edib. Ərdoğanın hələ də mümkün digər namizədlərdən yüksək reytinqi olsa da (Akşener indiyə qədər elan edilən yeganə namizəddir), ictimai sorğular onun ilk turda lazımi 50%+1 səsi qazana bilməyəcəyini göstərir. Əgər belədirsə, müxalifətin bütün çalarları Akşenerdə birləşəcək və ya ehtimal ki, onun namizədliyinə üstünlük verəcək.
Amma gerçəkdən bu qədər uzaqlaşmayaq. Ərdoğanın ilk turda qələbə qazanmaq şansı yüksəkdir. Türkiyədə rəy sorğuları “PiaR” şirkətləri sahiblərinin tərəfkeşliyini əks etdirir. Məsələn, 2015-ci ildə “babat” AKP-pərəst sorğu MHP ilə ittifaqı sayəsində Ərdoğanın seçici səslərinin 55%-ini toplaya biləcəyi proqnozu verib.
Mərkəz solçu Cümhuriyyət Xalq Partiyasının lideri Kamal Kılıçdaroğlu prezident seçkilərində namizəd olarsa, bu, Akşeneri daha da zəiflədiləcək. Dünyəvi sol mərkəzçi və Türkiyənin ələvi dini azlığının nümayəndəsi Kılıçdaroğlunun ənənəvi qatı mühafizəkar-sünni seçiciləri öz cazibəsinə çəkəcəyi mümkün görünmür və onun namizədliyi müxalifətin mövqeyini zəiflədəcək.
AKP-nin kiçik ortağı MHP seçki ittifaqında 10%-lik baryeri aşmağı və əlavə səs qazanmağı düşünür. Bunun əvəzinə, MHP-çilərin səsləri Ərdoğana qələbəni təmin etdirməlidir.
Bununla belə, ittifaq müqaviləsi AKP-nin il (vilayət) təşkilatlarında kifayət qədər populyar deyil.
Yeni sistemdə baş nazir olmayacaq və nazirlər parlament deyil, prezident qarşısında məsuliyyət daşıyacaqlar.
2015-ci ildə Türkiyədə keçirilən son seçkinin acı nəticələri olub. Çoxları ölkədə parlamentli konstitusion sistemin çökməsi ilə şiddətin, qütbləşmənin artmasından ehtiyatlanır.
Hazırda nəfəslər içəri çəkilib. Çünki son nəticədə prezidentin simasında ölkədə “tək adam hakimiyyəti” bərqərar ola bilər.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 724
Analiz
Xəbərlər
-
Ramiz Mehdiyev məhkəmə qarşısında - Onu hansı cəza gözləyir?
-
Himayədar ailə olmaq istəyənlərin nəzərinə - Güzəşt tətbiq ediləcək
-
Taksilərlə bağlı yeni tələblər müəyyənləşdi - Nələr məcburi olacaq?
-
Azərbaycanda sahə rəisi həmkəndlisini niyə güllələyib? - TƏFƏRRÜAT
-
Küçəni zibilləyənlərə qarşı nə tədbir görüləcək? - Gəncədə zibilxanaya çevrilən ərazi + VİDEO
-
Paşinyan hökuməti separatçıları küncə sıxışdırır: Bütün ofisləri bağlanacaq
-
Daxili işlər naziri Şamaxı rayonunda vətəndaş qəbulu və sıra baxışı keçirib - FOTO/VİDEO
-
Məktəb və musiqi kolleci niyə birləşdirildi? - VİDEO
-
Taleh Qaraşovun qardaşı oğluna hökm oxundu - Atasını öldürmüşdü
-
Azərbaycanda taksilər bu rənglərdə olacaq - Qərar verildi
-
Dövlət Xidmətindən xəbərdarlıq - Bu mesajlar telefonunuza gəlirsə...
-
Çingizi arvadı ifşa edibmiş - Mərhum nazirin oğlu da dindirilib
-
Tramp İncil satmağa başladı - VİDEO
-
Naxçıvanda nəqliyyat problemi necə həll ediləcək? - VİDEO
-
Ödənişli yollara görə ödənilən vəsaitin bölgüsü qaydası hazırlanacaq - FƏRMAN
-
Bakıda İran vətəndaşına hökm oxundu - Casusluğa görə
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın “hökuməti”ni tanımır” - Paşinyan
-
Yeni qərar kredit faizlərini endirəcək? - AÇIQLAMA
-
“KTMT üzvləri su uğrunda münaqişələrlə üzləşə bilər“ - Baş katib
-
İsveçrədən Azərbaycana 105 min manata 4 ədəd qol saatı gətiriblər - TƏFƏRRÜAT
-
“Telegram“ getdikcə terrorçuların əlində alətə çevrilir“ - Kreml
-
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verildi – İki rəis vəzifədən kənarlaşdırıldı
-
“Vətəndaşlarımız Rusiyada terrora cəlb edilir“ - Qırğızıstanın əmək nazirliyi
-
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb
-
Bakıda 17, bölgələrdə 20 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Diri atı 340 manata Qazaxıstana satıb, kiloqramı 2,9 manata Qazaxıstandan at əti alırıq – RƏSMİ
-
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
-
Mərkəzi Bank dollara tələbin artmasının səbəblərini AÇIQLADI
-
“İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir“ - KTMT-nin Baş katibi
-
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
-
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
-
Uşaq bağçalarında müdir vəzifəsinə qəbulun test mərhələsinin vaxtı AÇIQLANDI
-
Daşaltıda itkin düşmüş daha 73 nəfərin adı açıqlanacaq - Əli Nağıyev
-
Azərbaycanda işığın qiyməti ucuzlaşa bilər - VİDEO
-
Cəhri-Buzqov avtomobil yolunda qaya uçqunu baş verdi - VİDEO
-
DTX 27 dövlətə xəyanət işinin ibtidai istintaqını aparıb - Əli Nağıyev açıqladı
-
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
-
“Rusiya “Crocus”da terrorun hazırlandığını hələ fevraldan bilirdi“ - Budanov
-
Qadın sevgilisinə yazdığı mesajı oğluna göndərdi - Ucar rayonunda dəhşətli cinayət
-
Fransada həyəcan təbili: Silah ehtiyatı azalır
-
Boşanma zamanı əmlakın bölünməsi ilə bağlı yenilik: Qeydiyyatsız tikililərlə bağlı qərar - VİDEO
-
Canlı yayım açıb dərman tövsiyə edən əczaçıları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Lalə Məmmədovadan cazibədar - Fotosessiya
-
“Yəqin ki, yığmadan gedəcəkdim“ - Messi açıqladı
-
Hikmət Hacıyev NATO-nun eks-baş katibi barədə: “Hesabatına ödənişi əlavə etməyi unudub”
-
Tikinti materialları bazarında son vəziyyət: Hansı məhsullar ucuzlaşdı?
-
Bakıda və üç rayonda qazın verilişində məhdudiyyət olacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya Xarkovun yaşayış massivinə zərbə endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Həcc üçün ayrılan kvotanın yarısından çoxu dolub - RƏSMİ
-
Sabiq milli təhlükəsizlik naziri VƏFAT ETDİ
-
“55 min manat ver, övladının maddəsini dəyişdirib azadlığa buraxdırım” - Məhkəmə
-
“ABŞ-ni yenidən dua oxumağa məcbur etməliyik” - Tramp
-
“Fransa Azərbaycanla Ermənistan arasında razılaşmaların həyata keçirilməsinə mane olur” - Zaxarova
-
Ramazan ayının 18-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
“Qərbi ərköyün övladına qarşı təzyiqləri artırmaq lazımdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan hotelləri Novruz bayramından necə çıxıblar? - ARAŞDIRMA
-
Şəhid bacısı sektor müdiri TƏYİN EDİLDİ
-
Xristianlıqla İslamı üz-üzə qoymaq istəyirlər - Kirill
-
Yüzə yaxın ailə təhlükədə: Zaqataladakı qəzalı körpü niyə təmir edilmir? - VİDEO
-
“Düzəltdiyim dəmiri silah üçün istifadə ediblər“ - “Bravo“da silahlı hücumla bağlı məhkəmə
-
2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir - SİYAHI
-
Samuxun ötən əsrdən qalma keçilməz yolları - VİDEO
-
Prorektorun qətlini sifariş etməkdə təqsirləndirilənlərə ağır cəza istənildi - MƏHKƏMƏ
-
Bahalaşmanın növbəti dalğası gəlir: Evlərin qiyməti yenə artacaq
-
Məşhur vəkilə qarşı ittiham: 7 min manat pul alıb
-
Qanunsuz evlər yaxın vaxtlarda sənədləşdiriləcək? - AÇIQLAMA
-
Ağalarovun “Crocus City Hall” konsert zalı bankda girov imiş - Yeni DETALLAR
-
“Bahalaşmanı müsbət qarşılamaq lazımdır“ - Deputat
-
“Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin prinsipləri razılaşdırılıb“ - Paşinyan
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Ukraynada rusiyalı agentlər ifşa edildilər - FOTO
-
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
-
Mərkəzi Bank Hökumət Ödəniş Portalını niyə ləğv edib? – “Ən çox zərbə mikrosahibkarlara dəyir...”
-
“Rusiyada baş verən terror aktını hər gün Türkiyədə törətmək istəyənlər var“ - Ərdoğan
-
Jurnalistlərin bitirdiyi gömrük polkovniki – Onu Bakıdan qardaşları ilə birlikdə aparıblar
-
Kolleclərə qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Dəmiryol Vağzalının qarşısında bir sutka parkinqin qiyməti 30 manat olacaq – Tariflər
-
Bakıda qəribə hadisə: Özünün xəbəri olmadan işə götürüldü - VİDEO
-
“Gənclik Mall”da autizmli gəncin döyülməsini ört-basdır etməyə çalışıblar? – FOTO
-
“Dünyanın gələcəyi Çin-ABŞ münasibətlərindən asılıdır“ - Si Cinpin
-
Elçin Babayev yenidən BDU-nun rektoru təyin edildi - Sərəncam
-
“Traktor” komandasının azarkeşləri yeni şüar təqdim ediblər - VİDEO
-
Bakıda 18 dərəcə isti, dağlarda 7 dərəcə şaxta olacaq - Sabahın havası
-
Arıqlamaq üçün istifadə edilən toxumların faydası və zərəri nələrdir? - ARAŞDIRMA
-
Xocalıda kütləvi məzarlıqda qalıqları tapılan şəhid dəfn olundu - FOTO
-
Bakıda qəbiristanlıqda çayxana tikmək istədilər-VİDEO
-
Yeraltı dayanacaqlarda kəskin qiymət artımının səbəbi nədir? - AÇIQLAMA
-
“Azərbaycanda varlıların işğal etdikləri torpaqlar var”: Komitə sədrindən açıqlama
-
Binəqədidə binanın zirzəmisi su ilə dolub: Təhlükəli vəziyyət yaranıb - VİDEO
-
Mərkəzi Bank növbəti faiz qərarını açıqlayacaq - Tarix bəlli oldu
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşüb - FOTOLAR + VİDEO
-
Bakıda evə neft axır - VİDEO
-
Mənzil alışında yeniliklər - Nələr dəyişəcək?
-
“Serbiya tezliklə çox böyük təhlükə ilə üzləşəcək“ - Vuçiç
-
Qəbiristanlıqlar hasarlanır və zəbt edilir - VİDEO
-
Bayram günlərində yüzlərlə şəxs xəstəxanaya yerləşdirilib - RƏSMİ
-
Müdafiə Nazirliyindən 30 yaşınadək hərbi vəzifəlilərə müraciət - VİDEO
-
Pakistanda terror hücumu nəticəsində çinlilər həlak oldular - FOTO
-
Bəzi yerlərə yağış və qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Sumqayıtda Musiqi Kolleci köçürülür: Valideynlər nədən narazıdırlar? - VİDEO
-
Qırğızıstanın sabiq vəzifəli şəxsi Azərbaycanda həbs edildi - VİDEO
-
“Aİ və ABŞ-nin açıqlamaları qərəzli xarakter daşıyır” - Azərbaycan XİN
-
Güney Azərbaycanın incisindən yeni görüntülər - VİDEO
-
Bərdədə müəllimin xəbəri olmadan maaş kartından pul çıxarılıb - VİDEO
-
Əkin sahələrinə dəymiş ziyan qarşılığında sığorta ödənişi edilirmi? - VİDEO
-
Enerjidən yata bilmirəm... - Müğənni Aygün Ağayeva
-
“Real“ “Santyaqo Bernabeu“nun inşasına nə qədər xərcləyib? - İnanılmaz məbləğ
-
Solovyovun böhtanları erməni diasporunun sifarişidir - ŞƏRH
-
Bakıda taksi sayının azaldılması təklifi dəstəklənmir - VİDEO
-
Cəlilabadda çay kənarında sürüşmə fəallaşıb: Evlər təhlükə altındadır
-
Elektron siqaret çəkənlərə ciddi xəbərdarlıq – Təhlükəlidir
-
Azərbaycanda saxlanılan Qırğız Respublikasının 4 vətəndaşı ölkələrinə təhvil verilib - DİN
-
Bayram tətili başa çatdı: Avtovağzallarda sıxlıq yarandı - VİDEO
-
Ramazan ayının 17-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
Maskın “Starlink” terminalları qaçaqmalçıların əlinə keçib - Bloomberg
-
Türkiyədə mütəşəkkil cinayətkar qruplaşma çökdürüldü - VİDEO
-
Rusiyaya işləməyə gedənlərə yeni QADAĞA
-
Gədəbəyə qar yağdı - Maşınlar yolda qaldı
-
Şabranda dəhşətli hadisə: sevdiyi qız elə ki “hə“ dedi... – Şok təfərrüat
-
Talıbovun oğlu qəfil Ali Məclisdə peyda oldu – Fuad Nəcəfli Rza Talıbovu qapıdan geri qaytarıb
TOP 10
ARXİV