BBC-nin müxbiri Yogita Limaye bu düşərgələrdən birində qaçqınlarla görüşüb. Myanmaya ilk göndəriləcək qrupun siyahısında yer alan 40 yaşlı ata deyir ki, “geri qayıtmaqdan qorxuram. Əmin deyiləm. Məncə, geri qayıtsaq, bizi öldürəcəklər”. Narahat olan daha bir çox başqa qaçqın kimi o da öz ailəsinə gizlənməyi tövsiyə edib.

“Tək bir şərtlə ölkəyə qayıdarıq, o da bizə vətəndaşlıq verilsə” deyir: “Geri qayıtmağa məcburuqsa, bu, bizim taleyimizdir. Lakin mən, bizi oraya ölməyə yolladıqlarını düşünürəm”.

Myanmada çox sayda qohumu öldürüldükdən sonra həyat yoldaşı və oğulları ilə Banqladeşə qaçan bir qaçqın da “Bizə vəhşicəsinə işgəncə verdilər. Ordu bizi tapdı, insanları öldürdü, evləri yandırdı, uşaqları alovun içinə atdı” deyərkən ağlamağa başlayır.

“Ən böyük qorxuları nədir?”

Arakan müsəlmanlarının ən böyük qorxusu kəndlərini yandırmaqda ittiham etdikləri buddist qruplarla bərabər yaşamağa məcburi ediləcəkləridir. Bu qrupların yenə ordu tərəfindən qorunacağını düşünürlər.

Onların çoxu kəndlərindəki rəsmilərin bütün Arakan müsəlmanlarını qanunsuz və təhlükəli mühacirlər, hətta “terrorçular” kimi xarakterizə etdiklərini söyləyirlər. Myanma hökuməti geri qayıdanlar üçün sağlamlıq və qida yardımını təmin edən müvəqqəti sığınacaq mərkəzlərini qurmaqdan bəhs edir.

Beynəlxalq müşahidəçilər isə problemin əsası olan etnik zorakılıq və nifrətlə mübarizə başa çatmadan insanların evlərinə təhlükəsiz və etibarlı şəkildə qayıda bilməyəcəkləri fikrindədirlər.

BMT əvvəlki aylarda istintaq hesabatı yayımlayaraq Myanmada hərbi liderlərin “soyqırım ittihamı” ilə mühakimə edilməsi barədə çağırış etmişdi. Myanma ordusu isə BMT-nin bu iddialarını rədd etmişdi.

Bundan başqa, Myanmanın faktiki lideri Aung San Suu Kyi beynəlxalq zirvə toplantısında iştirak etmək üçün gəldiyi Sinqapurda ABŞ-ın vitse-prezidenti Mike Pence ilə problemi müzakirə edib. Görüş zamanı Pence ordu və bəzi qanunsuz qrupların “yüz minlərlə Arakan müsəlmanını Banqladeşə getməyə məcbur etməsinin bəhanəsi olmadığını” söyləyib. Suu Kyi isə bu mövzuda fərqli fikirlər olduğunu və tərəflərin “bir-birlərini başa düşməyi öyrənməsinin lazım olduğunu” qeyd edib.

(BBC Azərbaycanca)